ITPB4/4511-484/16/MS - Określenie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 31 maja 2016 r. (data wpływu 2 czerwca 2016 r.), uzupełnionym w dniu 12 sierpnia 2016 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym - jest prawidłowe.

W dniu 2 czerwca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programie motywacyjnym. Wniosek uzupełniono w dniu 12 sierpnia 2016 r.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca ("Podatnik", "Osoba Uprawniona") jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę i pełni jednocześnie funkcję członka zarządu w spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ("Spółka"). Wnioskodawca oraz Spółka (łącznie jako "Strony") zamierzają zawrzeć umowę pochodnego instrumentu finansowego ("Umowa"). Umowa ta będzie zawarta odrębnie od umowy o pracę zawartej przez Wnioskodawcę. Zawarcie Umowy przez Wnioskodawcę będzie dobrowolne.

Na podstawie Umowy Osobie Uprawnionej przysługiwać będzie warunkowe prawo ("Prawo") do otrzymania od Spółki w przyszłości kwoty rozliczenia pieniężnego ("Rozliczenie Pieniężne") uzależnionego od wartości rocznego skumulowanego obrotu Spółki w latach 2016, 2017, 2018 i 2019 ("Wskaźnik Finansowy").

Wskaźnik ten będzie obliczany na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych Spółki za lata 2016, 2017, 2018 i 2019.

Prawo do otrzymania Rozliczenia Pieniężnego będzie przysługiwać Osobie Uprawnionej odpłatnie, poprzez zapłatę określonej w Umowie kwoty na rachunek bankowy Spółki. Cena nabycia Prawa oraz termin zapłaty za Prawo będą określone przez strony w Umowie.

Realizacja warunkowego prawa do otrzymania przez Osobę Uprawnioną Rozliczenia Pieniężnego dokonywać się będzie poprzez wypłatę przez Spółkę kwoty Rozliczenia Pieniężnego na rachunek bankowy wskazany przez Osobę Uprawnioną w terminie wskazanym w Umowie.

Warunkowe prawo do Rozliczenia Pieniężnego będzie niezbywalne do momentu wskazanego w Umowie.

Kwota Rozliczenia pieniężnego należnego Osobie Uprawnionej będzie kalkulowana w następujący sposób:

W każdym z opisanych wyżej przypadków, realizacja Prawa do otrzymania Rozliczenia Pieniężnego może nastąpić po upływie określonego okresu i po spełnieniu określonych w Umowie warunków (np. Prawo do otrzymania Rozliczenia Pieniężnego nie powstanie, jeżeli wartość Wskaźnika w danym roku obrotowym nie przekroczy jego dolnej granicy określonej przez Spółkę i zapisanej w Umowie). Prawo to jest zatem warunkowe.

Umowa będzie mogła zostać wypowiedziana przez każdą ze Stron z zachowaniem wskazanego w Umowie okresu wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania niniejszej Umowy przez Spółkę przed datą określoną w Umowie, Osoba Uprawniona będzie posiadać prawo do otrzymania kompensaty w wysokości wskazanej w Umowie. W przypadku, gdy Osoba Uprawniona opuści Grupę, przez którą rozumie się Spółkę i jej jednostki powiązane, przed datą wskazaną w Umowie, uznaje się, że Umowa została rozwiązana przez Osobę Uprawnioną.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że przyznane mu Prawo do otrzymania w przyszłości Kwoty Rozliczenia stanowi instrument finansowy, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. W szczególności jest to instrument finansowy wskazany w punkcie c) powołanego przepisu tj. "niebędące papierami wartościowymi (...) inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest (...) wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez (...) rozliczenie pieniężne". Instrumentem bazowym dla Prawa jest roczny skumulowany obrót Spółki. Wskaźnik ten będzie obliczany na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych Spółki za lata 2016, 2017, 2018 i 2019. Prawo to jednocześnie jest, zgodnie z art. 3 pkt 28a wspomnianej ustawy, instrumentem pochodnym, gdyż przez takie instrumenty należy rozumieć " (...) inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości (...) wskaźników finansowych".

Opisany we wniosku instrument finansowy nie będzie dostępny (oferowany) przez Spółkę innym osobom niż "Osoby Uprawnione", do których zaliczają się członkowie zarządu spółki. Ponadto, każda z Osób Uprawnionych ma zapłacić taką samą cenę za nabycie instrumentu finansowego, która to cena odpowiada jego wartości rynkowej w momencie nabycia. W związku z tym uprzywilejowanie pozycji Osób Uprawnionych w porównaniu z innymi uczestnikami rynku nie będzie mieć miejsca.

Możliwe jest ustalenie wartości rynkowej instrumentu finansowego stosowanej przy udostępnianiu praw lub w obrocie prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem czasu i miejsca ich udostępnienia z uwagi na to, że przedmiotowy instrument finansowy będzie dostępny za tę samą cenę dla grupy Osób Uprawnionych, a nie wyłącznie dla Wnioskodawcy. W związku z tym cena określona w Umowie nabycia instrumentu finansowego, jednakowa dla wszystkich Osób Uprawnionych, będzie stanowić cenę rynkową tego instrumentu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy ewentualny przychód podlegający opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy z tytułu nabycia i realizacji Prawa do otrzymania Rozliczenia Pieniężnego powstanie dopiero w momencie realizacji Prawa (tj. w momencie, kiedy kwota Rozliczenia Pieniężnego stanie się należna stosownie do zapisów wynikających z Umowy) i stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu (po odjęciu kosztów uzyskania przychodu) z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT i zadeklarowaniu zgodnie z art. 30b ust. 6 Ustawy o PIT (tj. w zeznaniu podatkowym Podatnika)?

Zdaniem Wnioskodawcy, ewentualny przychód podlegający opodatkowaniu po stronie Podatnika z tytułu nabycia i realizacji Prawa do otrzymania Rozliczenia Pieniężnego powstanie dopiero w momencie realizacji Prawa (tj. w momencie, kiedy kwota Rozliczenia Pieniężnego stanie się należna stosownie do zapisów wynikających z Umowy) i stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu (po odjęciu kosztów uzyskania przychodu) z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT i zadeklarowaniu zgodnie z art. 30b ust. 6 Ustawy o PIT (tj. w zeznaniu podatkowym Podatnika).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT, przychodami - z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f - są "otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń".

Na podstawie powyższego przepisu, przychód nie powstanie w momencie nabycia przez niego Prawa, gdyż na tym etapie nie otrzymuje on jeszcze środków pieniężnych. Co więcej, Podatnik ponosi odpłatność za nabycie Prawa w kwocie określonej w Umowie.

"Przysporzenie", które otrzymuje Podatnik na tym etapie, jest jedynie "potencjalne", gdyż nabycie Prawa stanowi jedynie uzyskanie uprawnienia do otrzymania Rozliczenia Pieniężnego w przyszłości (po spełnieniu określonych warunków). W związku z tym, że Prawo jest warunkowe, brak jest jakiejkolwiek gwarancji, że Podatnik otrzyma kwotę Rozliczeń Pieniężnych (dotyczy to przypadku, gdy warunki określone w Umowie nie zostaną spełnione). Ponadto, Podatnik nie może rozporządzać ww. Prawem aż do momentu, w którym jego realizacja stanie się możliwa.

Stanowisko to potwierdzają przytoczone poniżej interpretacje wydane w podobnych stanach faktycznych przez Dyrektorów Izb Skarbowych w imieniu Ministra Finansów:

Mając na uwadze powyższe, po stronie Podatnika nie powstanie przychód w chwili nabycia przez niego Prawa. Dopiero w momencie realizacji Prawa wynikającego z każdej Umowy możliwe będzie określenie konkretnej wielkości przysporzenia.

Jednocześnie, przychód uzyskany z tytułu realizacji Prawa powinien zostać zaliczony do kategorii kapitałów pieniężnych. Takie wnioski wynikają z analizy poniższych przepisów Ustawy o PIT.

Według art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy o PIT źródłem przychodów są "kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż: nieruchomości lub ich części oraz udział w nieruchomości, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, a także prawo wieczystego użytkowania gruntów". Natomiast, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, przychodami z kapitałów pieniężnych są m.in. "przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających".

Definicja pochodnych instrumentów finansowych została zawarta w art. 5a pkt 13 Ustawy o PIT. Zgodnie z nią pochodnymi instrumentami finansowymi są "instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego".

Według art. 2 ust. 1 pkt 2c UOIF, instrumentami finansowymi są m.in. "niebędące papierami wartościowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową,inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instr-ument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne".

Ponadto, zgodnie z art. 3 pkt 28a UOIF przez pochodne instrumenty finansowe należy rozumieć "opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników (instrumentów bazowych) oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego".

Warto zaznaczyć, iż pojawiające się w UOIF pojęcia "prawo", "umowa" i "instrument finansowy" to określenia mające w zasadzie to samo znaczenie. W praktyce instrumenty finansowe mogą w sensie cywilnoprawnym stanowić wiązkę umów lub złożone konstrukcje umowne składające się z powiązanych ze sobą funkcjonalnie relacji kontraktowych. Powyższe oznacza, że umowy cywilnoprawne, w tym Umowa zawarta z Podatnikiem może być, po spełnieniu warunków określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2c UOIF, kwalifikowana jako instrument finansowy.

W rezultacie, instrumentem bazowym dla pochodnych instrumentów finansowych mogą być również w szczególności wskaźniki finansowe. Przyjmuje się powszechnie, że wskaźniki finansowe to wskaźniki ilustrujące ekonomiczną sytuację przedsiębiorstwa.

Wysokość Wskaźnika Finansowego, od którego zależeć będzie Rozliczenie Pieniężne, będzie ustalana na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych Spółki. W związku z powyższym, Prawo do otrzymania Rozliczenia Pieniężnego przez Wnioskodawcę może być uznane zarówno jako:

Z Umowy, którą Spółka zamierza podpisać z Podatnikiem będzie wynikać, iż będzie on uprawniony z tytułu posiadanego Prawa do uzyskania świadczeń, zaś Spółka będzie zobowiązana do realizacji zobowiązania, w określonym terminie i na określonych warunkach. Jest to charakterystyczne dla (odpowiednio) nabywcy i wystawcy instrumentów finansowych. Zgodnie z UOIF, realizacja pochodnego instrumentu finansowego może nastąpić poprzez rozliczenie pieniężne. W takiej formie (tj. poprzez zapłatę Rozliczenia Pieniężnego) będzie właśnie realizowane Prawo nabyte przez Podatnika. W rezultacie, zgodnie z UOIF, Prawo do żądania przez Podatnika wypłat Rozliczenia Pieniężnego po spełnieniu określonych warunków, należy uznać za instrument finansowy, którego cena (kwota Rozliczenia Pieniężnego) zależy bezpośrednio od wartości Wskaźnika. W związku z tym wypełnia ono definicję pochodnego instrumentu finansowego z art. 5a pkt 13 Ustawy o PIT.

Jak wynika z powyższego, realizacja Prawa dokonana przez Podatnika stanowi realizację instrumentów finansowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, będąc przychodem z kapitałów pieniężnych.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w treści interpretacji wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w dniu 29 października 2014 r. (IPTPB2/415-451/14-2/JR), w dniu 22 sierpnia 2014 r. (IPTPB1/415-302/14-2/MD), w dniu 30 lipca 2014 r. (IPTPB1/415-266/14-2/AP), Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 21 października 2014 r. (IPPB2/415-674/14-2/AS), w dniu 27 czerwca 2014 r. (IPPB2/415-295/14-2/MK1), w dniu 24 czerwca 2014 r. (IPPB2/415-664/10/14-9/S/MK), w dniu 14 kwietnia 2014 r., (sygn. IPPB2/415-110/14-2/AS), w dniu 21 maja 2013 r. (sygn. IPPB2/415-181/13-4/MK), w dniu 11 października 2013 r. (sygn. IPPB2/415-564/13-2/AK) oraz w dniu 18 marca 2014 r. (IPPB2/415-891/13-4/MG), Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 20 czerwca 2013 r. (sygn. ILPB2/415-274/13-2/TR) oraz w dniu 5 grudnia 2013 r., (sygn. ILPB2/415-839/13-4/WM), a także przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 7 sierpnia 2014 r. (sygn. IBPBII/2/415-507/14/ŁCZ).

Zgodnie z treścią art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT od dochodów uzyskanych m.in. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Zgodnie z treścią art. 30b ust. 6 Ustawy o PIT, uzyskane w roku podatkowym dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających podatnik obowiązany jest wykazać w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 Ustawy o PIT po zakończeniu roku podatkowego, tj. do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał przychód podatkowy.

W rezultacie, kwota Rozliczenia Pieniężnego wynikająca z realizacji Prawa (w oparciu o Wskaźnik Finansowy wskazany w Umowie) stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30D ust. 1 Ustawy o PIT.

Reasumując, zgodnie z przedstawionym przez Wnioskodawcę stanowiskiem, ewentualny przychód dla Podatnika powstanie dopiero w momencie realizacji Prawa do otrzymania Rozliczenia Pieniężnego (tj. w momencie, gdy kwota Rozliczenia Pieniężnego stanie się należna), a nie na żadnym wcześniejszym etapie i będzie on stanowić przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu (po odjęciu kosztów uzyskania przychodu) z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT i zadeklarowaniu zgodnie z art. 30b ust. 6 (tj. w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 Ustawy o PIT) w terminie do 30 kwietnia roku następnego po roku podatkowym, w którym powstał przychód podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo wskazać należy, że zakres żądania wnioskodawcy wyznacza:

W treści uzasadnienia stanowiska Wnioskodawcy został przywołany przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w nieaktualnym brzmieniu. Tut. organ podkreśla, że aktualne brzmienie przepisu jest następujące: przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Niemniej jednak nieaktualna treść przywołanego przepisu nie wpływa na prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Wskazać bowiem należy, że w postępowaniu o wydanie interpretacji organ podatkowy nie przeprowadza dowodów w rozumieniu art. 180 i następnych Ordynacji podatkowej i nie ocenia ich w myśl art. 191 ustawy, gdyż nie jest to postępowanie podatkowe. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Tym samym przedstawione stanowisko oparte zostało na oświadczeniu Wnioskodawcy, że przyznane Osobom Uprawnionym Prawo stanowi pochodny instrument finansowy, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Ponadto informuje się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Oznacza to, że niniejsza interpretacja została wydana wyłącznie w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnych dla innych podmiotów (w tym innych osób będących uczestnikami programu motywacyjnego).

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych i sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.