ITPB4/4511-452/16/JG - Ustalenie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2016 r. (data wpływu 23 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Umową sprzedaży z dnia 28 sierpnia 2001 r. sporządzoną w formie aktu notarialnego małżeństwo A. sprzedali po połowie na rzecz Wnioskodawczyni... z domu... oraz matki Wnioskodawczyni... prawo własności do lokalu mieszkalnego. W wyniku przedmiotowej umowy sprzedaży Wnioskodawczyni oraz matka Wnioskodawczyni stały się współwłaścicielami nieruchomości, każda w udziale 1/2 części.

Umową darowizny z dnia 14 grudnia 2011 r. sporządzoną w formie aktu notarialnego Wnioskodawczyni podarowała swojemu mężowi cały swój udział wynoszący 1/2 części w prawie własności lokalu mieszkalnego, postanawiając, że przedmiot tej darowizny będzie stanowił majątek osobisty małżonką. Jednocześnie Wnioskodawczyni w tym samym akcie notarialnym działając na podstawie pełnomocnictwa udzielonego jej przez matkę, podarowała samej sobie cały udział mocodawczyni... wynoszący 1/2 części w prawie własności lokalu mieszkalnego, postanawiając, iż przedmiot tej darowizny będzie stanowił majątek osobisty Wnioskodawczyni. Łączna wartość darowizny strony określiły na kwotę 290.000 zł, zaś wartość każdej z darowizn na kwotę 145.000 zł. W konsekwencji dokonanych umów Wnioskodawczyni nadal przysługiwało prawo własności nieruchomości w udziale 1/2, natomiast pozostały udział w wysokości 1/2 części przysługiwał w wyniku dokonanej darowizny mężowi Wnioskodawczyni.

Umową sprzedaży z dnia 10 listopada 2014 r. sporządzoną w formie aktu notarialnego:

1. Wnioskodawczyni sprzedała... cały przysługujący jej udział wynoszący 1/2 części w prawie własności lokalu mieszkalnego za cenę 135.000 zł,

2. mąż Wnioskodawczyni sprzedał... cały przysługujący mu udział wynoszący 1/2 części w prawie własności lokalu mieszkalnego za cenę 135.000 zł.

Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem złożyli w ustawowym terminie zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w związku z uzyskaniem przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości. Mąż Wnioskodawczyni zamierza skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej, w związku z przeznaczeniem uzyskanej ceny 135.000 zł na własne cele mieszkaniowe. Wnioskodawczyni powzięła z kolei wątpliwości, czy dochód uzyskany przez Nią ze sprzedaży lokalu mieszkalnego powinien być opodatkowany w związku z faktem, iż pozostawała współwłaścicielką nieruchomości w udziale 1/2 części już od 2001 r. na podstawie umowy sprzedaży z dnia 28 sierpnia 2001 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w sytuacji, gdy podatnik posiada prawo własności nieruchomości (lub udział w prawie własności nieruchomości) z tytułu nabycia w wyniku umowy sprzedaży, następnie zaś uzyskał prawo własności (udział w prawie własności nieruchomości) tej samej nieruchomości w wyniku umowy darowizny, druga z przeprowadzonych transakcji (umowa darowizny) jest nabyciem nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361)?

2. Czy Wnioskodawczyni jest obowiązana do opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości w sytuacji, gdy nabyła prawo własności do lokalu mieszkalnego w udziale 1/2 części już w 2001 r.?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w sytuacji, gdy podatnik posiada prawo własności nieruchomości (lub udział w prawie własności nieruchomości) na podstawie umowy sprzedaży, następnie zaś uzyskał prawo własności (udział w prawie własności) tej samej nieruchomości w wyniku umowy darowizny, darowizna ta nie jest nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361). Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji nabycia. Potoczne rozumienie tego pojęcia jest bardzo szerokie i oznacza przeniesienie na nabywcę własności rzeczy. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 maja 2014 r. sygn. akt II FSK 1610/12 "pojęcie nabycie użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. należy rozumieć w znaczeniu najbardziej ogólnym jako uzyskanie własności lub innego prawa majątkowego". Na gruncie przepisów prawa podatkowego istotna pozostaje zatem jedynie kwestia nabycia nieruchomości, jako przeniesienia prawa własności (udziału w prawie własności) na nabywcę. Bez znaczenia natomiast jest kwestia, czy nabywca pierwotnie dysponował prawem własności (udziału w prawie własności) na podstawie umowy sprzedaży, zaś następnie na podstawie innego tytułu prawnego. Ważny jest bowiem moment pierwszego uzyskania tego prawa. Jeżeli więc podatnik nabył prawo własności (udział w prawie własności) nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży, następnie zaś prawo własności do tej nieruchomości przysługiwało mu na podstawie innego tytułu prawnego (np. darowizny), nabyciem przez podatnika tej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT będzie nabycie prawa własności (udziału w prawie własności) nieruchomości na podstawie pierwszej z dokonanych transakcji, to jest w tym przypadku na podstawie umowy sprzedaży.

Wnioskodawczyni nie jest więc obowiązana do opodatkowania dochodu uzyskanego ze sprzedaży udziału wynoszącego 1/2 części w prawie własności lokalu mieszkalnego za cenę 135.000 zł. W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni nabyła prawo własności lokalu mieszkalnego w udziale 1/2 części w dniu 28 sierpnia 2001 r. Umowę darowizny dokonaną przez Wnioskodawczynię w dniu 14 grudnia 2011 r. z punktu widzenia przepisu prawa podatkowego należy traktować jedynie jako czynność techniczno-organizacyjną. Odnośnie osoby Wnioskodawczyni nie zmienił się bowiem stosunek własnościowy - od 2001 r. Wnioskodawczyni posiadała udział w prawie własności nieruchomości w wysokości 1/2 części. Umową darowizny z dnia 14 grudnia 2011 r. Wnioskodawczyni nie nabyła większego udziału w prawie własności, lecz jedynie dokonano czynności notarialnych z przyczyn organizacyjnych, tak aby mąż Wnioskodawczyni także nabył udział w prawie własności lokalu w wysokości 1/2 części. Dochód uzyskany przez Wnioskodawczynię z tytułu sprzedaży lokalu mieszkalnego nie powinien być zatem opodatkowany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zatem w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i ww. praw majątkowych decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu ma moment ich nabycia.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "nabycia"; należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), a w szczególności do art. 155 § 1, który stanowi, iż umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Umowa darowizny uregulowana została zaś w art. 888 § 1 ustawy - Kodeks cywilny. Przepis ten stanowi, iż przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. I tak w myśl art. 33 pkt 2 Kodeksu odrębny majątek każdego z małżonków stanowią przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił, przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej (art. 33 pkt 1 ww. ustawy) oraz przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (art. 33 pkt 10 ww. ustawy). Stosownie natomiast do art. 47 § 1 Kodeksu małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa).

Skoro na skutek zawarcia umowy darowizny jeden z małżonków zbywa na rzecz drugiego nieruchomość (lub udział w niej), to uznać należy, że następuje nabycie tej nieruchomości przez drugiego z nich.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni nabyła dwa odrębne udziały wynoszące 1/2 części w prawie własności tego samego lokalu mieszkalnego w dwóch datach:

* po raz pierwszy w dniu 28 sierpnia 2001 r. poprzez umowę sprzedaży

* oraz po raz drugi w dniu 14 grudnia 2011 r. w wyniku darowizny uzyskanej od matki, po uprzednim wyzbyciu się poprzedniego udziału na rzecz męża.

Z uwagi na to, że odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię w 2014 r. udziału w nieruchomości nabytego w dniu 14 grudnia 2011 r. dokonane zostało przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, stanowi ono źródło przychodu określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stąd też podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Nie można się zatem zgodzić z Wnioskodawczynią, iż umowę darowizny dokonaną w dniu 14 grudnia 2011 r., z punktu widzenia przepisu prawa podatkowego, należy traktować jedynie jako czynność techniczno-organizacyjną, a odnośnie osoby Wnioskodawczyni nie zmienił się stosunek własnościowy i od 2001 r. Wnioskodawczyni posiadała ten sam udział w prawie własności nieruchomości wynoszący 1/2 części. Rozporządzanie udziałem na podstawie cytowanego wcześniej art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, czy to w formie sprzedaży, czy darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego stanowi za każdym razem umowę przenoszącą własność na nabywcę. Opodatkowaniu nie podlega udział, który Wnioskodawczyni nabyła pierwotnie w drodze nabycia w dniu 28 sierpnia 2001 r., bowiem ten udział został zbyty na rzecz męża w 2011 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w... po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.