ITPB3/4511-26/16/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 18 stycznia 2016 r. (data wpływu 25 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczącym obowiązków płatnika z tytułu zatrudnienia członka rodziny na podstawie nieodpłatnej umowy zlecenia - jest prawidłowe.

W dniu 25 stycznia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu zatrudnienia członka rodziny na podstawie nieodpłatnej umowy zlecenia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Wnioskodawca zamierza zatrudnić żonę na podstawie nieodpłatnej umowy zlecenia, aby żona zdobyła doświadczenie w czynnościach związanych ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata.

W kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego postawiono następujące pytanie.

Czy w związku z zawarciem umowy zlecenia, z której wynikać będzie, że ma charakter nieodpłatny będą ciążyły na Wnioskodawcy, jako płatniku obowiązki podatkowe dotyczące poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu tej umowy oraz wystawianie informacji o dochodach.

Stanowisko Wnioskodawcy.

Zdaniem Wnioskodawcy zatrudniając żonę na podstawie nieodpłatnej umowy zlecenia nie będą ciążyły na nim jako płatniku obowiązki podatkowe związane z poborem zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych ani wystawianiem informacji o dochodach.

W świetle przepisów kodeksu cywilnego dopuszczalne jest zawarcie nieodpłatnej umowy zlecenia. Zdaniem Wnioskodawcy skoro zleceniobiorca - żona nie osiąga dochodu to nie będą ciążyły na nim obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego - jest prawidłowe.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza zawrzeć z żoną umowę zlecenia, która miałyby być wykonywana nieodpłatnie. Żona w ramach tej umowy miałaby brać udział w czynnościach związanych ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata, którym jest Wnioskodawca, zdobywając tym samym doświadczenie w tym zakresie.

Zgodnie z generalną zasadą opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się m.in. przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9;

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 11 ust. 2a powołanej ustawy wskazuje, że wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Ustawodawca stanowiąc o wartości otrzymanych nieodpłatnych świadczeń, jako przychodzie kształtującym podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, nie sprecyzował bliżej co należy rozumieć przez "nieodpłatne świadczenie".

W doktrynie i orzecznictwie NSA przyjmuje się, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma w prawie podatkowym szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu (działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby - art. 353 Kodeksu cywilnego), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności przedsiębiorców, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Warunkiem uznania nieodpłatnych świadczeń za przychód jest jego otrzymanie lub postawienie do dyspozycji podatnika.

Ponadto, aby uznać dane świadczenie za nieodpłatne, działanie strony wiązać się musi z pozytywną wolą, tzn. że chce ona przekazać świadczenie i czyni to nieodpłatnie.

Podkreślić należy, że przychód z nieodpłatnych świadczeń nie powstanie wtedy, gdy świadczenia są ekwiwalentne. Z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy strona przyjmując jakąś korzyść, przekazuje coś od siebie.

Definicja płatnika zawarta jest w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.). Zgodnie z powołanym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Obowiązki płatnika na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych wskazane zostały w rozdziale 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Natomiast obowiązki informacyjne spoczywające na płatniku z powyższego tytułu zostały określone w art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 42 ust. 2 ww. ustawy, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa:

Stosownie do ust. 3 art. 42 tej ustawy, w razie zaprzestania przez płatnika prowadzenia działalności przed upływem terminu dla złożenia informacji, o których mowa w ust. 2, informacje te płatnik składa nie później niż w dniu zaprzestania prowadzenia działalności.

Zaakcentować należy, że umowa zlecenia jest umową odmienną w swej charakterystyce prawnej od umowy o pracę. Regulują ją bowiem przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm. - dalej: Kodeks cywilny). Istotę i właściwości umowy zlecenia określają przepisy art. 734-751 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 734 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

W myśl art. 735 § 1 ww. ustawy, jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

W świetle postanowień zawartych w art. 735 § 1 Kodeksu cywilnego, strony umowy mogą ustalić, że zleceniobiorca wykona umowę zlecenie bez wynagrodzenia (nieodpłatnie).

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym żona przyjmując zlecenie zobowiąże się wykonać je bez wynagrodzenia. Zatem za wykonanie zlecenia nie będzie należało się jej wynagrodzenie, czyli nie uzyska ona z powyższego tytułu żadnych środków pieniężnych czy wartości pieniężnych.

W przedmiotowej sprawie żona nie uzyska również przychodu z nieodpłatnych świadczeń, ponieważ to ona będzie bezpłatnie świadczyła pracę na rzecz Wnioskodawcy (męża).

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro zleceniobiorca (żona) nie osiągnie przychodu, to na Wnioskodawcy (mężu) nie będą ciążyły obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę Wnioskodawca - w związku z zawarciem ww. nieodpłatnej umowy zlecenia - nie będzie zobowiązany do poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych ani do wystawiania informacji o tychże dochodach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.