ITPB3/4510-78/16/MJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 4 lutego 2016 r. (data wpływu 9 luty 2016 r.), uzupełnione pismem z dnia 31 marca 2016 r. (data wpływu 4 kwietnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Spółka ma prawo ująć karę umowną uiszczoną na rzecz Dostawcy jako koszt uzyskania przychodu - jest prawidłowe.

W dniu 9 lutego 2016 r. wpłynął ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 31 marca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy Spółka ma prawo ująć karę umowną uiszczoną na rzecz Dostawcy jako koszt uzyskania przychodu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, która jest czynnym podatnikiem VAT. Spółka należy do Grupy X, która jest jednym z największych na świecie wydobywców węgla. Przedmiotem działalności Spółki jest obsługa na rynku polskim dostaw węgla produkowanego przez Grupę X. Spółka zapewnia obsługę węgla przeznaczonego dla finalnych odbiorców (działających w takich branżach jak: energetyka zawodowa, ciepłownictwo, zakłady produkcyjne), jak i dla podmiotów zajmujących się w dalszej kolejności dystrybucją opału. Jednym z głównych zadań Spółki jest uzupełnianie brakującego wolumenu węgla na rynku polskim.

W sierpniu 2014 r. Spółka zawarła ze swoją spółką matką - Y z siedzibą w Szwajcarii (dalej: "Dostawca") umowę (dalej: "Umowa"), na podstawie której Spółka miała dokonać w okresie od dnia 25 sierpnia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. nabycia określonej ilości węgla od Dostawcy.

W oparciu o plany zamówień węgla przez Spółkę, dokonywane są plany zakupu węgla przez Dostawcę w kopalniach Grupy X. Wcześniejsze ustalenie wolumenu zamówień umożliwia wydobycie oraz zapewnienie transportu odpowiedniej ilości węgla dla Spółki.

Plany zamówień Spółki umożliwiają dokonanie planów dotyczących transportu węgla z kopalni do polskich przejść granicznych. Powyższe wymaga zawarcia umów z przewoźnikiem w celu zapewnienia odpowiedniej ilości wagonów transportujących węgiel, które trzeba rezerwować z odpowiednim wyprzedzeniem. Brak wcześniejszej deklaracji planowanej ilości przewozów może oznaczać w praktyce, że w okresie nasilonych dostaw z kopalni (przed sezonem sprzedaży węgla) może zabraknąć wagonów do przewozu węgla, co w praktyce zakłóca cały opisany powyżej łańcuch logistyczny.

Powyższe okoliczności połączone z doświadczeniem Spółki z wcześniejszych lat, w których zdarzały się braki wagonów lub w których kopalnie nie wyprodukowały odpowiedniej ilości węgla dla odbiorców Grupy X spowodowały, że Spółka w celu zabezpieczenia dostaw na swoje terminale, zobowiązała się w Umowie do odbioru określonej ilości węgla. Intencją Spółki było zapewnienie nieprzerwanych dostaw węgla w sezonie w związku ze zwiększoną ilością terminali dystrybucyjnych na terenie Polski.

W związku z warunkami niezależnymi od Spółki, w szczególności z powodu warunków atmosferycznych panujących w okresach zimowych w 2014 r. oraz 2015 r. (tzn. ciepłe okresy zimowe, powodujące brak zapotrzebowania na rynku na węgiel będący jednym z podstawowych materiałów opałowych). Spółka nie zrealizowała nabycia określonej ilości węgla wskazanej w Umowie.

Poza ww. powodem niezrealizowania nabycia ilości węgla określonej w Umowie, jakim były warunki atmosferyczne panujące w okresach zimowych 2014 r. oraz 2015 r., innymi przyczynami mającymi wpływ na powyższe, były analizy wykonane przez Spółkę, z których wynikało, że dokonując nabycia węgla ponad aktualne potrzeby, Spółka poniosłaby negatywne dla jej kondycji finansowej koszty: odprawy celnej węgla, transportu, rozładunku węgla, składowania nadwyżek węgla i procesów związanych z jego składowaniem, takich jak analizy jakościowe, ważenie węgla, rozgarnianie w celu zapobieżenia jego samozapaleniu.

Dodatkowo, dostarczony na place młody węgiel z kopalni odkrywkowych mógłby ulec pogorszeniu w wyniku jego przeładowywania, panujących warunków atmosferycznych (wysychanie i zamakanie węgla), a także w wyniku rozgarniania (które zapobiega podwyższaniu się temperatury węgla i jego samozapaleniu). Jednocześnie składowanie tak dużej masy węgla bez realnej szansy jej zbycia w ciągu najbliższych kilku miesięcy wymagałoby rozważenia ubezpieczenia tego węgla od samozapalenia oraz kradzieży.

Ponadto, nabycie od Dostawcy węgla ponad aktualne potrzeby Spółki, spowodowałoby zamrożenie środków pieniężnych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej mającej na celu uzyskanie przychodów. Co więcej, nabycie węgla od Dostawcy w wysokości większej od aktualnych potrzeb, mogłaby doprowadzić do utraty płynności finansowej Spółki.

Zgodnie z warunkami współpracy obowiązującymi pomiędzy Spółka i Dostawcą, w związku z niezrealizowaniem nabycia węgla od Dostawcy w określonej ilości, Spółka uiściła na rzecz Dostawcy karę umowną. Zapłata kary umownej przez Spółkę była o wiele bardziej korzystna z perspektywy wyniku finansowego niż zakup węgla w ilości wskazanej w Umowie.

Co więcej, w sytuacji niezapłacenia kary umownej, Spółce groziłoby postępowanie sądowe, czego następstwem byłoby popsucie relacji z Dostawcą. Uiszczenie kary umownej pozwalało na zachowanie poprawnych relacji z Dostawcą i zachowanie dalszej współpracy, co miało dla Spółki fundamentalne znaczenie z perspektywy prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym z uwagi na okoliczności niezależne od Spółki oraz chęć ograniczenia strat, które powstałyby po jej stronie w wyniku zakupu ilości węgla wskazanej w Umowie, Spółka ma prawo ująć karę umowną uiszczoną na rzecz Dostawcy jako koszt uzyskania przychodu?

Wnioskodawca przedstawił następujące stanowisko:

W ocenie Spółki, z uwagi na okoliczności niezależne od Spółki oraz chęć ograniczenia strat, które powstałyby po jej stronie w wyniku zakupu ilości węgla wskazanej w Umowie, Spółka ma prawo ująć karę umowną uiszczoną na rzecz Dostawcy jako koszt uzyskania przychodu.

O możliwości obciążenia podatkowych kosztów uzyskania przychodów wydatkami ponoszonymi przez podatników, decydują przepisy art. 15 i 16 Ustawy o CIT.

W myśl art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Oznacza to, że wydatki związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, po wyłączeniu wydatków zastrzeżonych w art. 16 Ustawy o CIT stanowią koszty uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami.

Przywołany powyżej art. 16 Ustawy o CIT zawiera enumeratywnie wyliczoną listę wydatków, których nie można zaklasyfikować jako koszty uzyskania przychodów.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z zapłatą kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług.

Wykładnia powyższego przepisu prowadzi do wniosku, iż w świetle Ustawy o CIT wyklucza się z kosztów uzyskania przychodów kary umowne i odszkodowania wyłącznie z następujących tytułów:

* wad dostarczonych towarów,

* wad wykonanych robót,

* wad wykonanych usług,

* zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,

* zwłoki w usunięciu wad towarów,

* zwłoki w usunięciu wad wykonanych usług.

Mając na uwadze fakt, że ww. kategorie kar umownych i odszkodowań niestanowiących kosztów uzyskania przychodów stanowią katalog zamknięty, należy wskazać, że kara umowna uiszczona przez Spółkę z uwagi na nieodebranie określonej ilości węgla od Dostawcy - nie mieści się w tym katalogu i w konsekwencji nie jest objęta wyłączeniem zawartym w art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego wydawanych przez organy podatkowe. Tytułem przykładu, Spółka wskazuje na interpretację podatkową Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29 października 2015 r. (znak ILPB3/4510-1-364/15-2/JG), w której w zbliżonym do analizowanego stanie faktycznym, organ podatkowy wskazał: "Odnosząc powołane uregulowania prawne do przedstawionego stanu faktycznego należy więc stwierdzić, że kary umowne zapłacone przez Wnioskodawcę za nieodebranie drewna nie mieszczą się w dyspozycji katalogu wyłączającym je z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ".

Analogicznie także w interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 28 kwietnia 2014 r. (znak ITPB3/423-54/14/MK), w której na gruncie przedstawionego stanu faktycznego: "W roku podatkowym 2013 Spółka nie wywiązała się z Umowy (i Umów szczegółowych) w zakresie odbioru całego zakontraktowanego surowca drzewnego, co spowodowało, że zgodnie z Umową oraz Umowami szczegółowymi Nadleśnictwa nałożyły na Spółkę kary umowne za zamówiony a nie odebrany surowiec drzewny. Powyższe kary zostały przez Spółkę zapłacone. Organ podatkowy zgodził się z wnioskodawcą, iż: "kara umowna, o jakiej traktuje niniejszy wniosek, nie mieści się w powołanym przepisie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ".

Podobnie również w interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 31 stycznia 2012 r. (znak ITPB3/423-603/1I/PS), w której organ zajął następujące stanowisko: "Spółka zawarła z kontrahentem umowę, zgodnie z którą zobowiązała się do zakupu od kontrahenta w ciągu roku uzgodnionej ilości produkowanych przez niego wyrobów, a w przypadku niewywiązania się z tej umowy (zakupu wyrobów w mniejszej ilości niż przewidywała umowa) miała być obciążona karą umowną (...) Stwierdzić należy więc, że kara umowna poniesiona z powyższego tytułu może stanowić koszt uzyskania przychodów, ponieważ nie jest wymieniona w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który zawiera zamknięty katalog kar umownych wiążących się z nienależytym wykonaniem robót i usług nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów (...)".

Jak z kolei wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji podatkowej z dnia 19 lipca 2010 r. (znak IBPBI/2/423-627/10/MS): "W przepisie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca wprost wyraża, jakiego rodzaju kary umowne i odszkodowania nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Są to kary czy odszkodowania wynikające z nienależytego wykonania zobowiązań. Kary są wynikiem niewłaściwego działania lub zaniechania dłużnika (...). W przedmiotowej sprawie kara umowna została przez Spółkę zapłacona w wyniku zawartego porozumienia z kontrahentem Spółki, na mocy którego Spółka odstąpiła od odbioru całej partii towaru uiszczając karę umowną w wysokości określonej sumy pieniędzy. Uiszczona kara nie mieści się zatem w katalogu wyłączającym ją z kosztów uzyskania przychodów zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ".

Mając na uwadze brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT oraz stanowisko prezentowane przez organy podatkowe należy wskazać, że w przypadku, gdy obowiązek uiszczenia kary umownej wynika z innego tytułu niż wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT, może ona stanowić u podatnika koszt uzyskania przychodów, o ile spełniona będzie zasadnicza przesłanka wynikająca z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT, warunkująca zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów - poniesiony wydatek musi być poniesiony w celu uzyskania przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu.

Jednocześnie, użyty w art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT zwrot "w celu" oznacza, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od przychodu. Odliczeniu od podstawy opodatkowania podlega tylko ten wydatek, którego poniesienie ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, lub zachowanie lub zabezpieczenie jego źródła. Podatnik podejmując decyzję o dokonaniu wydatku, musi być przeświadczony o jego racjonalności w stosunku do prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

By uznać wydatek poniesiony przez podatnika za koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* wydatek został poniesiony przez podatnika - w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów podatnika. Nie stanowią kosztu uzyskania przychodu wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez inne podmioty,

* wydatek jest definitywny (rzeczywisty) - wartość poniesionego przez podatnika wydatku nie została mu w żaden sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie znajduje się w grupie wydatków, których według art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Odwołując się do treści art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT należy podkreślić, iż zgodnie ze Słownikiem języka polskiego pod red. M. Szymczaka. Warszawa 1996, przez pojęcie "zachować" ("zachowywać") należy rozumieć "dochować coś w stanie nie zmienionym, nie naruszonym, utrzymać". Natomiast "zabezpieczyć" ("zabezpieczać") oznacza "uczynić bezpiecznym - nie zagrożonym; dać ochronę, ochronić". Można zatem przyjąć, iż koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób. Istotą tego rodzaju kosztów jest ich obligatoryjne poniesienie w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego, Spółka zawarła Umowę z Dostawcą, zgodnie z którą Spółka zobowiązała się do odebrania umówionej ilości węgla w danym okresie. W oparciu o plany zamówień węgla przez Spółkę, dokonywane są plany zakupu węgla przez Dostawcę w kopalniach Grupy X. Plany zamówień Spółki umożliwiają również dokonanie planów dotyczących transportu węgla z kopalni do polskich przejść granicznych. Powyższe wymaga zawarcia umów z przewoźnikiem w celu zapewnienia odpowiedniej ilości wagonów transportujących węgiel, które trzeba rezerwować z odpowiednim wyprzedzeniem. Brak wcześniejszej deklaracji planowanej ilości przewozów może oznaczać w praktyce, że w okresie nasilonych dostaw z kopalni (przed sezonem sprzedaży węgla) może zabraknąć wagonów do przewozu węgla, co w praktyce zakłóca cały opisany powyżej łańcuch logistyczny. Z uwagi na fakt, że w poprzednich latach zdarzały się sytuacje, w których brakowało wagonów do transportu węgla lub w których kopalnie nie wyprodukowały odpowiedniej ilości węgla, Spółka w celu zabezpieczenia dostaw na swoje terminale, zobowiązała się w Umowie do odbioru określonej ilości węgla. Intencją Spółki było zapewnienie nieprzerwanych dostaw węgla, który mógłby zostać następnie przez nią sprzedany.

Mając na uwadze przedstawiony przez Spółkę stan faktyczny, wg. Wnioskodawcy znać należy, że działania Spółki polegające na zawarciu Umowy oraz uiszczeniu kary umownej wynikającej z Umowy, służyły zachowaniu oraz zabezpieczeniu źródła jej przychodów. Spółka wskazała bowiem, że podjęcie decyzji o niedokonaniu nabycia umówionej z Dostawcą ilości węgla oraz zapłacie kary umownej było decyzją racjonalną, mającą na celu zachowanie płynności finansowej Spółki i możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. Jak wskazała Spółka, z przeprowadzonych przez nią analiz wynikało, że dokonując nabycia węgla ponad aktualne potrzeby, Spółka poniosłaby negatywne dla jej kondycji finansowej koszty składowania węgla, a także procesów związanych ze sprowadzeniem węgla i składowaniem, czy też koszt odpraw celnych. Na Spółce ciążyłyby również koszty przeprowadzenia analiz jakościowych, ważenia węgla oraz koszty związane ze składowaniem nadmiernej ilości tego surowca - rozgarniania go w celu zapobieżenia jego zapaleniu. Ponadto, nabycie od Dostawcy węgla ponad aktualne potrzeby Spółki, spowodowałoby zamrożenie środków pieniężnych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej ukierunkowanej na osiągnięcie przychodów.

Jednocześnie, składowanie nadmiernej ilości węgla powodowałoby postępujący spadek jego jakości - uległaby ona pogorszeniu w wyniku jego przeładowywania, oddziaływania warunków atmosferycznych, które powodują wysychanie i zamakanie węgla, a także w wyniku rozgarniania, mającego zapobiec zapaleniu. Powodowałoby to postępujący spadek jego wartości i dalsze zmniejszanie szans na jego sprzedaż. Dodatkowo koszt składowania nadmiernej ilości surowca mógłby być powiększony przez ewentualne wykupione ubezpieczenia od samozapalenia i kradzieży. Co więcej, w sytuacji niezapłacenia kary umownej, Spółce groziłoby postępowanie sądowe, czego następstwem byłoby popsucie relacji z Dostawcą. Uiszczenie kary umownej pozwalało na zachowanie poprawnych relacji z Dostawcą i zachowanie dalszej współpracy, co miało dla Spółki fundamentalne znaczenie z perspektywy rodzaju prowadzonej działalności.

Ponadto, zapłata kary umownej przez Spółkę była o wiele bardziej korzystna z perspektywy wyniku finansowego niż zakup węgla w ilości wskazanej w Umowie.

Z uwagi na powyższe, w ocenie Spółki, rezygnacja z zakupu węgla ponad aktualne potrzeby Spółki, była decyzją racjonalną, cechującą się troską o zapewnienie efektywności gospodarczej Spółki i bezpiecznego jej funkcjonowania.

W konsekwencji, z uwagi na wskazane powyżej argumenty, w ocenie Spółki, ma ona prawo ująć karę umowną uiszczoną na rzecz Dostawcy jako koszt uzyskania przychodu.

Stanowisko Spółki znajduje także potwierdzenie w interpretacjach podatkowych wydanych na gruncie stanów faktycznych zbliżonych do analizowanego. Jak wskazał np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji podatkowej z dnia 29 października 2015 r. (znak ILPB3/4510-1-364/15-2/JG): "Spółka po szczegółowym przeprowadzeniu analizy zbytowej zrezygnowała z odbioru drewna, przez co zgodnie z umową zostały naliczone kary umowne. W ocenie Spółki, zapłacenie z tego tytułu kary umownej jest dla niej korzystniejsze, gdyż Spółka uzyska większy dochód niż możliwy byłby do osiągnięcia w razie kontynuacji nieopłacalnej umowy. (...) Podsumowując, naliczone kary umowne za nieodebranie drewna mogą stanowić dla Spółki koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, spełnione bowiem zostały przesłanki wynikające z treści tej regulacji".

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji podatkowej z dnia 31 stycznia 2012 r. (znak ITPB3/423-603/11/PS), w której organ podatkowy zgodził się z wnioskodawcą, iż kara umowna może stanowić koszt uzyskania przychodu: "Jeżeli więc istniały okoliczności niezależne od Wnioskodawcy, które wymusiły ograniczenia w zakupie wyrobów od kontrahenta, skutkujące nałożeniem kary umownej, Spółka będzie miała prawo do zaliczenia jej do kosztów uzyskania przychodów. Innymi słowy, jeżeli Spółka realizując zawartą umowę działała przy zachowaniu zasad należytej staranności, a naliczona kara wynika z okoliczności, na które Spółka nie ma wpływu i są związane z uzyskiwanym przez Nią przychodem w ramach prowadzonej działalności, to uznać ją należy za koszt poniesiony w celu uzyskania lub zachowania oraz zabezpieczenia źródła przychodu ".

Analogicznie stanowisko przedstawił także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji podatkowej z dnia 30 listopada 2012 r. (znak ILPB3/423-342/12-2/JG), w myśl której: "(...) podjęcie decyzji o rezygnacji z zakupu surowca drzewnego na stan magazynowy było decyzją racjonalną, w celu zapewnienia płynności i efektywności gospodarczej procesu produkcji, warunkującego uzyskanie przychodów ze sprzedaży wyrobów Spółki. Natomiast odebranie całej masy surowca spowodowałoby powstanie zapasów magazynowych i zamrożenie środków pieniężnych. Ponadto Wnioskodawca jest zdania, że niepodjęcie takiej decyzji skutkowałoby utratą płynności finansowej Firmy oraz brakiem możliwości uzyskania przychodów ze sprzedaży mebli, a tym samym bezpiecznego funkcjonowania Spółki. Reasumując, poniesiony przez Spółkę wydatek w postaci kary umownej z tytułu nieodebrania drewna w kłodach w pełnej wylicytowanej wysokości wypełnia przesłanki, o jakich traktuje art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i w związku z tym stanowi koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy ".

Spółka podkreśliła, że nieprzyjęcie zakładanej w Umowie ilości węgla, a w konsekwencji naliczenie kary umownej spowodowane było czynnikiem niezależnym od Wnioskodawcy, jakimi były warunki atmosferyczne, panujące w okresach zimowych w 2014 r. oraz 2015 r. (tzn. ciepłe okresy zimowe, powodujące brak zapotrzebowania na rynku na węgiel będący jednym z podstawowych materiałów opałowych). Opierając się na swoim doświadczeniu z lat poprzednich, w oparciu o swoje zdolności sprzedażowe, Spółka ustaliła odpowiedni wolumen węgla do przyjęcia oraz dokonała zabezpieczenia właściwej ilości środków transportu surowca. Jej zamiarem było zapewnienie nieprzerwanych dostaw surowca na terenie Polski. Stan pogody, mający kluczowe znaczenie dla kształtowania się zapotrzebowania na węgiel na rynku, stanowił czynnik determinujący możliwości odebrania danej ilości węgla, który to czynnik był zupełnie niezależny od Spółki.

Możliwość zaliczenia kary umownej do kosztów uzyskania przychodu w przypadku obowiązku uiszczenia jej z przyczyn niezależnych od podatnika, potwierdzają organy podatkowe w interpretacjach podatkowych. Tytułem przykładu Spółka wskazuje na interpretację podatkową Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 kwietnia 2010 r. (znak IPPB3/423-134/10-2/GJ): "w ocenie organu podatkowego okoliczności wskazane przez Spółkę pozwalają na stwierdzenie, że poniesiony wydatek na zapłatę kary umownej przyczyni się co najmniej do zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza. O tym, że kara umowna zapłacona P. jest kosztem działalności gospodarczej świadczą okoliczności, w których powstał obowiązek jej zapłacenia, tj.: 1. mniejsze zapotrzebowanie na energię cieplną ze strony odbiorców; 2. brak technicznych możliwości składowania przez Spółkę nabywanego gazu; 3. czynnik obiektywny, niezależny od Spółki, tj. warunki pogodowe; 4. zapis w umowie między Spółką a P. o obowiązku zapłaty na rzecz dostawcy kary umownej w wypadku nieodebrania w danym roku określonej w umowie ilości gazu; 5. uiszczenie kary umownej było mniejszym obciążeniem finansowym dla Spółki, aniżeli realizacja warunków umowy.

Z powyższych okoliczności wynika, że z ekonomicznego punktu widzenia zapłata kary umownej była celowa i racjonalna ".

Podobnie również w interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 30 lipca 2013 r. (znak ILPB3/423-218/13-2/KS), w której organ podatkowy zgodził się z wnioskodawcą: "Ze względu na okoliczności, na które Spółka nie miała wpływu, tj. mniejsze rzeczywiste zapotrzebowanie na surowiec, zmniejszenie ilości zamówień, Spółka zrezygnowała z części zakontraktowanej masy surowca kierując się racjonalnymi przesłankami mającymi na celu zachowanie źródła przychodów jakim jest podstawowa działalność Spółki. Spółka odebrała całą masę surowca, którą była w stanie przerobić i sprzedać w danych warunkach gospodarczych. Czas kupowania surowca i podpisywania umów półrocznych nie pokrywa się z czasem otrzymywania zamówień przez Spółkę - planując ilość potrzebnego surowca Spółka musi więc bazować na swoich zdolnościach produkcyjnych i kształtowaniu się sprzedaży produktów w latach poprzednich. Prognozy te nie zawsze się sprawdzają, popyt na wyroby z drewna zależy od wielu niezależnych czynników, np. od warunków pogodowych, przedłużającej się zimy (...). Wobec powyższego, zapłacone przez Spółkę kary umowne z tytułu nieodebrania masy surowca drzewnego stanowią koszty uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ".

Reasumując, w opinii Wnioskodawcy, mając na uwadze wskazane powyżej przepisy prawa oraz stanowisko organów podatkowych, z uwagi na okoliczności niezależne od Spółki oraz chęć ograniczenia strat, które powstałyby po jej stronie w wyniku zakupu ilości węgla wskazanej w Umowie, Spółka ma prawo ująć karę umowną uiszczoną na rzecz Dostawcy jako koszt uzyskania przychodu.

Wobec powyższego, Spółka prosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska zaprezentowanego powyżej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego - jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych oraz wyroków sądów wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i tylko w tych sprawach są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.