ITPB3/4510-436/16-1/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 sierpnia 2016 r. (data wpływu 16 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia kosztów uzyskania przychodów:

* odszkodowania związanego z rozwiązaniem stosunku pracy wypłaconego byłemu pracownikowi - jest nieprawidłowe,

* wydatków tytułu poniesionych kosztów usługi prawnej - jest prawidłowe.

W dniu 16 sierpnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - Spółka X Polska sp. z o.o. od początku swojej działalności, tj. od lipca 2012 r. jest jedynym autoryzowanym re-dystrybutorem asortymentu oferowanego przez czeską spółkę X X a.s. na obszar całej Polski. Spółka zajmuje się sprzedażą środków ochrony indywidualnej. W celu realizacji planów dynamicznego rozwoju i budowania pozycji na rynku spółka zatrudnia pracowników na umowę o pracę m.in. przedstawicieli handlowych.

W grudniu 2016 r. Spółka postanowiła z jednym z nich rozwiązać zawartą umowę o prace w trybie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu Pracy. Umowa o pracę była zawarta na czas nieokreślony, pracownika obowiązywał jednomiesięczny okres wypowiedzenia.

W związku z powyższym były pracownik (dalej Powód) pozwał Spółkę o odszkodowanie w wysokości 66000 PLN i przywrócenie do pracy.

Po otrzymaniu pozwu Spółka poprosiła kancelarię prawną o zapoznanie się z pozwem, przygotowanie pism procesowych i wsparcie prawnika podczas rozprawy przed sądem.

W wyniku rozmów ugodowych przed Sądem w celu całkowitego zaspokojenia roszczeń Powoda Spółka zawarła z nim ugodę, w której zobowiązała sie do zapłaty na jego rzecz 14.000 pln brutto tytułem odszkodowania związanego z rozwiązaniem stosunku pracy. Pracownik w ugodzie sądowej oświadczył, że zawarta ugoda sądowa wyczerpuje wszelkie jego roszczenia wobec Spółki. Podstawa rozwiązania umowy o pracę w treści świadectwa pracy pozostała bez zmian, tj. art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu Pracy.

Ponadto spółka poniosła koszt asysty prawnej polegającej na przygotowaniu pism procesowych i udziale prawnika w sprawie w kwocie 2460 PLN brutto na co otrzymała z Kancelarii Radcy Prawnego fakturę VAT.

Spółka X Polska sp.o.o. jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z przedstawionym stanem faktycznym kwota wypłacona byłemu pracownikowi, będąca wynikiem rozmów ugodowych przed Sądem, zaspakająca całkowicie roszczenia Powoda w zakresie odszkodowania związanego z rozwiązaniem stosunku pracy oraz poniesione koszty usługi prawnej polegającej na przygotowaniu pism procesowych i udziale prawnika w sprawie stanowią dla Spółki koszt uzyskania przychodów w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem wnioskodawcy, przytoczona powyżej sytuacja i poniesiony koszt stanowią koszty uzyskania przychodu, gdyż spełniają one przesłanki wskazane w art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

UZASADNIENIE stanowiska Spółki.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące przesłanki:

Powołując sie na poglądy doktryny można stwierdzić, że nie zawsze poniesienie wydatku stanowi wymierny przychód. Istotne jest natomiast to, że kosztami będą wydatki poniesione z zamiarem zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów tak, aby przyniosło ono przychody również w przyszłości. W ramach tej kategorii wydatków mieszczą się niewątpliwie wydatki, w skutek których podatnik uzyska oszczędności albo uniknie ciężarów większych od rzeczywiście poniesionych.

Zagadnienie zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez pracodawcę na wypłatę, na podstawie ugody, odszkodowania związanego z nieprawidłowym rozwiązaniem umowy o pracę, było przedmiotem orzeczeń sądów administracyjnych. W orzecznictwie wskazuje się, że: "O zakwalifikowaniu świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy decyduje bowiem to, czy określone świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik, czy również inna osoba nie związana tego rodzaju stosunkiem prawnym. Istotne jest więc to, czy istnieje związek prawny lub faktyczny danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy" (wyrok NSA z dnia 24 czerwca 2009 r., sygn. akt II FSK 251/08; por. wyrok NSA z dnia 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt II FSK 1122/12). Przy tym dla zakwalifikowania w Spółce na poczet kosztów uzyskania przychodu, wydatków Spółki na wypłatę na podstawie ugody sądowej odszkodowania związanego z nieprawidłowym wypowiedzeniem pracownikowi umowy o pracę, ma również znaczenie fakt, że wydatek ten nie został wymieniony w określonym w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. katalogu wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 26 sierpnia 2015 r., sygn. akt I SA/Bk 259/15; wyrok NSA z dnia 17 listopada 2015 r., sygn. akt II FSK 2565/13; wyrok NSA z dnia 19 września 2014 r., sygn. akt II FSK 2305/12, wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 24 maja 2012 r., sygn. akt I SA/Rz 321/12).).

W świetle powyższego należy stwierdzić, że w przedstawionym stanie faktycznym zachodzi bezpośredni związek między wypłatą byłemu pracownikowi odszkodowania a stosunkiem pracy.

Ponadto, w skutek zawartej ugody znacznie obniżono obciążenie Spółki kosztem jaki zażądał były pracownik, tj. z kwoty 66 tysięcy złotych do kwoty 14 tysięcy złotych. Zawarta ugoda jest znaczącym faktem zabezpieczenia źródła przychodów w Spółce poprzez poniesienie niższych ciężarów niż żądane oraz wymiernym dowodem na zasadność skorzystania z usługi prawnej podczas rozprawy. Wobec czego należy przyjąć, że wydatki które poniosła Spółka na wypłatę na podstawie ugody sądowej odszkodowania związanego z nieprawidłowym wypowiedzeniem pracownikowi umowy o pracę oraz kosztami usługi prawnej, należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie zaliczenia kosztów uzyskania przychodów:

* odszkodowania związanego z rozwiązaniem stosunku pracy wypłaconego byłemu pracownikowi - jest nieprawidłowe,

* wydatków tytułu poniesionych kosztów usługi prawnej - jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Treść przywołanego przepisu wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów - dla celów podatku dochodowego - składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

* poniesienie wydatku,

* poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.

Podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów poniesione wydatki po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie (dotyczy to zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów).

Ustawodawca w omawianym przepisie nie zdefiniował pojęcia "koszty bezpośrednio związane z przychodami" oraz "koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami". Jednak znaczenie tych pojęć można ustalić posługując się ich językowym znaczeniem. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpłynęło bezpośrednio na uzyskanie określonego przychodu. Kosztami zaś innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są wszelkie koszty niebędące kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami, w tym koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem.

Jednak nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to musi być ten cel widoczny. Ponoszone koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu.

Zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W analizowanej sprawie Spółka nie wykazała, że przedmiotowe wydatki poniesione zostały w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, tj. że wydatki te, obiektywnie rzecz ujmując, w rezultacie ich poniesienia Wnioskodawca mógł (może) oczekiwać zwiększenia swoich przychodów, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wobec tego nie został spełniony podstawowy warunek, by wydatek został uznany za koszt uzyskania przychodów, tj. pomiędzy wydatkiem, a przychodem nie ma związku przyczynowego.

Celem poniesionych przez Spółkę wydatków na rzecz byłego pracownika, zaspakająca roszczenia w zakresie odszkodowania związanego z rozwiązaniem stosunku pracy - nie jest uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Celem dokonania powyższych płatności na rzecz byłego pracownika było zwolnienie Wnioskodawcy z zobowiązania i nie przynosi żadnego przychodu. Kwota "odszkodowania" - jak to określił w zapytaniu Wnioskodawca - choć wynika z wcześniej łączących strony stosunków pracy, nie jest wypłaconym zaległym wynagrodzeniem pracowników, ale swoistą dolegliwością za określone działanie pracodawcy, skutkami którego nie można obciążać budżetu państwa poprzez obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Biorąc pod uwagę, że ww. wydatki dotyczącą byłego pracownika, podnieść należy, że nie wiążą się one z prowadzoną działalnością gospodarczą, i oceniając charakter omawianego wydatku nie można wykazać związku przyczynowo pomiędzy ich poniesieniem a uzyskanym przez Jednostkę przychodem. Argument, że wydatki na rzecz byłego pracownika odgrywają rolę w zabezpieczeniu i zachowaniu źródła przychodów w jego działalności jest gołosłowny, bowiem nie sposób nie zauważyć, że w odróżnieniu od pracowników, byli pracownicy Spółki nie są związani w jakimkolwiek stopniu, w tym pośrednim, z osiąganymi przez nią przychodami.

W konsekwencji oznacza to, że Spółka poniosła ww. wydatki dotyczącego byłego pracownika, które w żaden sposób nie przyczynią się do powstania po jej stronie przychodu czy zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodu, a tym samym wydatki nie zostały poniesione w celu, który stanowi warunek uznania ich za koszty podatkowe w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - jako nie spełniający kryterium celowości, o którym mowa ww. tym przepisie, a zatem nie może on stanowić kosztów uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Natomiast Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów koszty dotyczące usług prawnych. Choć nie mogą być one powiązane z konkretnym przychodem uzyskanym przez Spółkę - niewątpliwie wiążą się jednak z prowadzoną przez nią działalnością, zostały poniesione dla ochrony jej interesów.

Z tych też względów wydatki z tego tytułu mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów - stanowią koszty pośrednie prowadzonej działalności.

Reasumując, Spółka:

* nie będzie uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłaconej kwoty odszkodowania na rzecz byłego pracownika,

* może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów koszty dotyczące usług prawnych.

W zakresie przywołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń polskich sądów administracyjnych, należy zauważyć, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1270, z późn. zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Zatem organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.