ITPB3/4510-353/16/PS - CIT w zakresie zasad zaliczania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2016 r. (data wpływu 5 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zasad zaliczania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.

W dniu 5 lipca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zasad zaliczania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

W ww. wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - Kredytowa (dalej: "Wnioskodawca") prowadzi działalność na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1450 z późn. zm.; dalej "Ustawa o SKOK"). Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym.

W toku prowadzonej działalności Wnioskodawca zawiera i będzie zawierał w przyszłości umowy o udzielenie swoim członkom kredytów lub pożyczek pieniężnych. Pomimo dokonywanej oceny zdolności kredytowej klientów Wnioskodawcy (członków) zdarza się, że udzielony przez Wnioskodawcę kredyt lub pożyczka pieniężna nie są zwracane w terminie określonym w umowie.

W przypadku występowania zaległości w spłacie należności z tytułu udzielonej pożyczki lub kredytu, Wnioskodawca, na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 czerwca 2014 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo - kredytowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 880 z późn. zm., dalej "Rozporządzenie MF") oraz przepisów ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.) jest zobowiązany do tworzenia w księgach rachunkowych odpisów aktualizujących wartość takich należności. Odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów tworzone są przez Wnioskodawcę w wysokości wynikającej z powołanych przepisów regulujących zasady rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i w zależności od stanu zagrożenia nieściągalnością są tworzone na pokrycie części lub całości należności. Odpisy dokonane częściowo, w przypadku zmiany okoliczności stanowiących podstawę tworzenia odpisu, są odpowiednio powiększane (aż do 100% kwoty należności).

Pytanie Wnioskodawcy dotyczy odpisów aktualizujących wartość wierzytelności w sytuacji, gdy dłużnik (kredytobiorca lub pożyczkobiorca) zmarł.

Z dniem 1 lipca 2016 r. wchodzi w życie ustawa o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1864). Ustawa niniejsza wprowadza między innymi obowiązek występowania przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (w tym również przez Wnioskodawcę) do ministra właściwego do spraw wewnętrznych o udostępnienie danych z rejestru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), umożliwiających ustalenie, czy członek Wnioskodawcy (kredytobiorca/pożyczkobiorca) żyje. Zgodnie z ww. ustawą Wnioskodawca będzie mógł pobrać wydruk z rejestru PESEL zawierający następujące dane członka: imię, nazwisko, numer PESEL, datę zgonu i miejsce zgonu.

W związku z powyższym opisem sformułowano następujące pytanie.

Czy informacja w formie wydruku z Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), Baza Źródło, zawierająca imię i nazwisko dłużnika, jego numer PESEL oraz datę i miejsce zgonu, jest wystarczająca do uprawdopodobnienia śmierci dłużnika, o której mowa w art. 16 ust. 2a pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 26b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe uwzględniają w kosztach uzyskania przychodów odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, z wyjątkiem odsetek od kredytów i pożyczek, utworzone zgodnie z przepisami o rachunkowości, których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizacyjnych wartość należności uzależnione jest zatem od spełnienia dwóch warunków:

* utworzenia odpisu aktualizującego wartość należności zgodnie z odrębnymi przepisami (tu: przepisami Rozporządzenia MF) oraz

* uprawdopodobnienia nieściągalności należności zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 16 ust. 2a pkt 3 zawiera katalog przesłanek stanowiących o uprawdopodobnieniu nieściągalności wierzytelności. Jedna z nich dotyczy wierzytelności w sytuacji, gdy dłużnik zmarł (art. 16 ust. 2a pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

W ocenie Wnioskodawcy wydruk z Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), Baza Źródło, zawierający między innymi datę i miejsce zgonu osoby fizycznej, wystarczająco uprawdopodabnia śmierć dłużnika. Za takim stanowiskiem przemawia znaczenie pojęcia "uprawdopodobnienie" jako prawdopodobieństwo istnienia jakiegoś faktu (wiarygodność). Jak wynika z dotychczasowego orzecznictwa, uprawdopodobnienie powinno być rozumiane jako środek zastępczy dowodu, a więc środek nie dający pewności, lecz prawdopodobieństwo twierdzenia o fakcie. Uprawdopodobnienie nie oznacza bowiem konieczności udowodnienia danej okoliczności, ale sprowadza się do uzyskania przekonania o istnieniu konkretnych okoliczności faktycznych.

Warto w tym miejscu zauważyć, że rejestr PESEL regulowany jest ustawą z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności i zgodnie z art. 6 tejże ustawy jest "centralnym zbiorem danych, o których mowa w art. 8, prowadzonym przez ministra właściwego do spraw informatyzacji." Ponieważ rejestr ten jest prowadzony jest przez organ centralny administracji państwowej, informacje w nim zawarte, zdaniem Wnioskodawcy, powinny cieszyć się najwyższym stopniem wiarygodności.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca generując każdorazowo wydruk z rejestru PESEL z informacją o zgonie dłużnika, będzie otrzymywał informacje (dane) wystarczające do powzięcia przekonania o prawdopodobieństwie zgonu dłużnika, a więc okoliczności, o której mowa w art. 16 ust. 2a pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wydruk z rejestru PESEL zawierać będzie: datę zgonu dłużnika, miejsce zgonu dłużnika, imię, nazwisko oraz numer PESEL dłużnika.

Wobec powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż posiadanie przez niego wydruku z rejestru PESEL, zawierające dane opisane powyżej, spełnia przesłankę uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, o której mowa w art. 16 ust. 2a pkt 3 lit. a Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem dokonany zgodnie z przepisami Rozporządzenia MF odpis aktualizujący wartość wierzytelności stanowi dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.