ITPB3/423-646/11/DK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 9 grudnia 2011 r. (data wpływu 15 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie podatkowego rozliczenia transakcji na papierach wartościowych - jest prawidłowe.

W dniu 15 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie podatkowego rozliczenia transakcji na papierach wartościowych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Bank S.A. (zwany dalej "Bank") zawiera z innymi podmiotami (zwanych dalej: "nabywcą") transakcje, które polegają na przeniesieniu przez Bank własności papierów wartościowych, przy jednoczesnym zobowiązaniu Banku do odkupienia tych papierów po określonej cenie i w określonym terminie. Istota tego typu transakcji sprowadza się do zapewnienia krótkoterminowego finansowania za wynagrodzeniem w zamian za okresowe (na czas transakcji) przeniesienie własności papierów wartościowych.

Wskazane wyżej transakcje służyć mają przede wszystkim zarządzaniu bieżącą płynnością Banku poprzez pozyskanie środków pieniężnych, których zwrot jest zabezpieczony przez przeniesienie własności dłużnych papierów wartościowych. Przedmiotem takich transakcji są najczęściej obligacje Skarbu Państwa oraz bony skarbowe.

Transakcje te mogą różnić się między sobą sposobem ustalania kwoty nabycia (kwota otrzymywana przez stronę transakcji przenoszącą własność papierów) i kwoty odkupu (kwota płacona przy odkupie papierów) oraz sposobem przekazywania pożytków. Pożytki (rozumiane jako odsetki i inne należności uboczne płatne przez emitenta papierów wartościowych) otrzymane od emitenta pomiędzy dniem nabycia a dniem odkupu, przekazywane są, co do zasady, sprzedającemu w dacie otrzymania ich od emitenta, z wyłączeniem transakcji buy/sell back, gdzie narosłe pożytki, odpowiednio ustalone, uwzględniane są w cenie nabycia i odkupu.

Przeprowadzane przez Bank transakcje mają odzwierciedlenie na rachunku papierów wartościowych Banku i nabywcy prowadzonych w Narodowym Banku Polskim lub Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych. Zabezpieczenie zwrotu finansowania udzielonego przez nabywcę w ramach dokonywanych przez Bank transakcji, ustanowione poprzez przeniesienie własności papierów wartościowych, skutkuje zmniejszeniem stanu rachunku papierów wartościowych Banku i zwiększeniem stanu rachunku papierów wartościowych prowadzonym na rzecz nabywcy.

Transakcje, których dotyczy zapytanie, mimo iż nie stanowią umów nazwanych w ujęciu cywilistycznym, są umowami sformalizowanymi. Do transakcji tych odnosi się m.in. dokument przyjęty przez Zarząd Związku Banków Polskich na posiedzeniu w dniu 9 listopada 2001 r.: "Rekomendacja dotyczącą zawierania transakcji repo i buy/sell back na polskim rynku finansowym".

W ujęciu cywilnoprawnym ww. transakcje zachodzą, gdy w wyniku umowy zawartej pomiędzy stronami transakcji następuje przeniesienie własności papierów wartościowych o wysokim stopniu płynności i uregulowanym sposobie naliczania odsetek podczas gdy w drugą stronę są przekazywane środki pieniężne (kwota nabycia). Niezbędnym, istotnym warunkiem ww. transakcji jest konieczność powrotnego przeniesienia własności papierów wartościowych w zamian za kwotę odkupu, która może być niższa lub wyższa od kwoty nabycia.

Charakteryzując ww. transakcje wskazać należy, iż stosując Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, w sytuacji, gdy Bank zawierając ww. transakcje zachowuje zasadniczo całość ryzyka i korzyści wynikających z posiadanych aktywów finansowych (papierów wartościowych) i / lub zatrzymuje kontrolę nad tymi aktywami, kontynuuje ujmowanie składników aktywów (papierów wartościowych będących przedmiotem przeniesienia) w bilansie Banku. Dla celów bilansowych transakcja taka ujmowana jest zatem jako pożyczka. W rezultacie w księgach rachunkowych Banku brak jest jakichkolwiek księgowań na kontach księgowych dotyczących sprzedaży i odkupu papierów wartościowych będących zabezpieczeniem tych transakcji. W opisywanym stanie faktycznym dochodzi wyłącznie do zmiany stanów na rachunkach papierów wartościowych prowadzonych na rachunku Banku i nabywcy w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych bądź w Narodowym Banku Polskim.

W związku z powyższym, zadano następujące pytanie

Czy w związku z wyżej opisaną sytuacją Bank powinien traktować opisane wyżej transakcje jako sprzedaż i odkup papierów wartościowych:

* i w momencie zawarcia ww. transakcji rozpoznać przychód ze sprzedaży papierów wartościowych, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

* za koszt uzyskania ww. przychodu uznać wydatki poniesione na nabycie tych papierów wartościowych zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy,

* w momencie zamknięcia ww. transakcji, tj. odkupu papierów wartościowych przez Bank, rozpoznać koszt nabycia papierów wartościowych, który stanie się kosztem uzyskania przychodu dopiero w momencie zbycia/przedstawienia do wykupu papieru wartościowego, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;czy też jako pożyczkę.

We własnym stanowisku w sprawie Wnioskodawca wskazał, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie regulują wprost zasad opodatkowania przedstawionych wyżej transakcji, w ramach których dochodzi do przeniesienia własności papierów wartościowych odzwierciedlonym w zapisach na rachunkach prowadzonych w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych lub Narodowym Banku Polskim obydwu stron transakcji.

Jak wskazano w stanie faktycznym, opisane transakcje sprowadzają się do pozyskiwania krótkoterminowego finansowania zabezpieczonego dłużnymi papierami wartościowymi a następnie w ustalonym w umowie terminie, zwrocie finansowania z wynagrodzeniem za udzielone finansowanie, odzwierciedlonego w kwocie odkupu.

W sytuacji, gdy w związku z zawartymi umowami nie dochodzi do utraty kontroli i/lub przeniesienia zasadniczo całości ryzyka i korzyści wynikających z posiadania papierów wartościowych na nabywcę, co jest właściwym dla umów sprzedaży, do opisanych transakcji nie powinny mieć zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych regulujące zasady ustalania dochodu podlegającego opodatkowaniu w przypadku zbycia papierów wartościowych. Ekonomicznie transakcje te stanowią bowiem pożyczkę i zawierane są w celu pozyskania krótkoterminowego finansowania.

W ocenie Banku środki pieniężne uzyskane od nabywcy w ramach ww. transakcji, jako środki o charakterze zwrotnym, należy uznać za środki niebędące definitywnym przysporzeniem, a tym samym niestanowiące przychodu podatkowego. Jednocześnie zwrócone nabywcy środki pieniężne uzyskane przy przeniesieniu papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie tych transakcji na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Innymi słowy, Bank na moment przeniesienia własności papierów wartościowych zabezpieczających przyjęte finansowanie w ramach takich transakcji, nie rozpoznaje ani przychodów, ani kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie, na moment odkupu papierów wartościowych, w dacie rozliczenia, Bank powinien rozpoznać przychód lub, odpowiednio, koszt uzyskania przychodów, w wysokości różnicy pomiędzy kwotą nabycia a kwotą odkupu, tj. kwotą otrzymaną przez Bank przy przeniesieniu papierów wartościowych na nabywcę i kwotą wypłaconą przy ich odkupie. Przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, będzie miał natomiast zastosowanie w momencie zbycia papierów wartościowych, przez które należy rozumieć wyjście papieru wartościowego z portfela aktywów Banku, które to odzwierciedla utratę prawa do przepływów pieniężnych z papierów wartościowych, przeniesienie zasadniczo całości ryzyka i korzyści wynikających z posiadania papierów wartościowych i / lub utratę kontroli nad składnikami aktywów (papiery wartościowe).

Innymi słowy, za moment zbycia i nabycia papierów wartościowych powinien być uznany moment przeniesienia władztwa prawnego i ekonomicznego, a nie wyłącznie zdarzenie, które odzwierciedlone jest poprzez zmianę sald na rachunku papierów wartościowych Banku prowadzonym w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych lub Narodowym Banku Polskim.

W związku z powyższym zdaniem Banku w przypadku przedmiotowych transakcji, które na gruncie prawa bilansowego nie skutkują usunięciem aktywa (papierów wartościowych) z bilansu Banku, nie dochodzi do dwóch transakcji zbycia dłużnych papierów wartościowych. Przeniesienie papierów wartościowych pomiędzy rachunkami Banku i nabywającego prowadzonymi w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych lub Narodowym Banku Polskim, należy uznać za ustanowienie zabezpieczenia zwrotu długu ciążącego na Banku w związku z dokonaniem transakcji. Mając na uwadze powyższe, Bank wnosi o potwierdzenie, iż w przypadku transakcji dotyczących obrotu papierami wartościowymi, które nie generują wyjścia aktywów z bilansu Banku, a są prezentowane zgodnie z prawem bilansowym jako pożyczka, Bank nie rozpoznaje skutków podatkowych na moment przeniesienia papierów wartościowych na nabywcę, Bank winien natomiast na moment zapłaty rozpoznać skutki podatkowe w wysokości różnicy pomiędzy kwotą otrzymaną od nabywcy a kwotą zapłaconą nabywcy przy odkupie papierów wartościowych. Tym samym zapłacona na moment odkupu kwota nie stanowi ceny nabycia papierów wartościowych rozpoznawanej zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu; ul. Św. Jakuba 20; 87-100 Toruń.