ITPB3/423-598/09/DK - Korekta przychodu z tytułu wyegzekwowanej przez komornika od dłużnika kwoty wierzytelności oraz z tytułu cesji wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2009 r. (data wpływu 7 października 2009 r.) w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego - uzupełnionym pismem z dnia 1 grudnia 2009 r. (data wpływu 2 grudnia 2009 r.) - dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozliczenia zwrotu nienależnie ściągniętej wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 października 2009 r. do tut. organu wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego - uzupełniony pismem z dnia 1 grudnia 2009 r. (data wpływu 2 grudnia 2009 r.) - dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozliczenia zwrotu nienależnie ściągniętej wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka jest firmą zajmującą się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami. W dniu 30 listopada 2005 r. zawarła umowę cesji wierzytelności: na podstawie której nabyła wierzytelność własną sprzedawcy. W wyniku podjętych przez spółkę czynności komornik wyegzekwował w 2006 r. całą kwotę wierzytelności od dłużnika. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy powstał przychód do opodatkowania. Spółka naliczyła podatek dochodowy, który to został zapłacony w 2006 r. Przeciwko Spółce w 2007 r. dłużnik wniósł jednak pozew, twierdząc że egzekucja prowadzona przez komornika została przeprowadzona na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty. W dniu 24 lipca 2008 r. Sąd Okręgowy uznał pozew wniesiony przez dłużnika. Od nakazu zapłaty Spółka wniosła sprzeciw. Wyrokiem z dnia 10 marca 2009 r. Sąd Okręgowy zasądził od Spółki zwrot wyegzekwowanej przez komornika kwoty wierzytelności. Spółka wniosła apelację od powyższego wyroku jednakże w dniu 29 maja 2009 r. Sąd Apelacyjny oddalił ostatecznie sprzeciw Spółki, nakazując tym samym zwrot całej opodatkowanej kwoty wierzytelności.

Dodatkowo w piśmie z dnia 1 grudnia 2009 r. (data wpływu 2 grudnia 2009 r.) Spółka zmieniła pytanie postawione w pierwotnej wersji wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego oraz doprecyzowała własne stanowisko w sprawie.

W związku z powyższym, zadano następujące pytanie.

We własnym stanowisku w sprawie Spółka wskazała, iż zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od osób prawnych przychodem w przypadku nabytej wierzytelności są otrzymane pieniądze i w chwili uzyskania tego przychodu podatnik ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków na nabycie wierzytelności. Analogicznie "korekta przychodu" może nastąpić dopiero w momencie poniesienia wydatku, to jest zwrotu dłużnikowi przez Spółkę środków pieniężnych oraz wartości pieniężnych - art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Spółki nie musi ona dokonywać korekty przychodów za rok 2006, tylko w dacie zwrotu nienależnej Spółce wierzytelności zalicza ją (tylko w części przekazywanej) do kosztów uzyskania przychodów. Gdyby Spółka nie zwróciła zasądzonej wyrokiem Sądu wierzytelności, nie poniosłaby wydatku z tytułu zwrotu ściągniętej wierzytelności i tym samym nie mogłaby zaliczyć jej do kosztów uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Jak stanowi art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Oznacza to, że środki jakie wpływają na rachunek Spółki stanowią w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jej przychód.

Z treści art. 12 ust. 3 powołanej ustawy wynika natomiast, iż za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ustawodawca wprowadzając ten przepis wprowadził wyjątki od zasady wynikającej z art. 12 ust. 1, bowiem o przychodach należnych możemy mówić w sytuacji, gdy podatnikowi przysługuje uprawnienie do ich otrzymania.

Biorąc pod uwagę ww. przepisy, przy ustaleniu przychodu ze zbycia wierzytelności znaczenie będzie więc miało odpowiednie ich rozróżnienie, tj. czy wierzytelności zostały nabyte przez przedsiębiorstwo, czy są wierzytelnościami własnymi, wynikającymi z prowadzonej działalności gospodarczej.

W przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą polegającą na obrocie wierzytelnościami, nabywca wierzytelności uzyskuje przychód dopiero w momencie jej zbycia innemu podmiotowi lub faktycznego otrzymania należności od dłużnika.

Zgodnie z art. 12 ust. 3a cytowanej ustawy za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż przychód u nabywcy wierzytelności, którego przedmiotem działalności jest ich obrót, powstanie w dniu wystawienia faktury przy operacji jej sprzedaży, nie później jednak niż w dniu, w którym dokonano cesji lub otrzymano pieniądze w sytuacji gdy windykacja należności okazała się skuteczna.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z przepisu tego wynika zatem, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z przychodami (tzn. wydatki takie są uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia, ponieważ w rezultacie ich poniesienia podatnik może oczekiwać zwiększenia swoich przychodów), w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Jak wynika z kolei z art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów. Klasycznym przykładem bezpośredniego związku kosztów z przychodami jest relacja, w jakiej pozostają wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru i przychód ze zbycia tej jednostki towaru. Również w przypadku podatników prowadzących działalność gospodarczą polegającą na obrocie wierzytelnościami, wydatki związane z ich zakupem stanowić będą koszty uzyskania przychodów w momencie uzyskania przychodu, tj. w momencie ich sprzedaży lub w dacie otrzymania należności od dłużnika. Dopiero w tym momencie poniesione wydatki z powyższego tytułu pozostają w związku z uzyskanym przychodem.

W przedmiotowej sprawie Spółka, co prawda wykazała przychód w związku ze ściągnięciem nabytej wierzytelności, jednakże ostatecznie Sąd nakazał zwrot całej zaliczonej do przychodów kwoty ściągniętej wierzytelności. Z powyższego wynika, iż przychód z tego tytułu był Spółce nienależny, w szczególności uzyskanie środków pieniężnych z egzekucji wierzytelności było bezpodstawne.

W tym miejscu podnieść należy, iż w omawianej sprawie nie ma znaczenia fakt, otrzymania przez Spółkę środków pieniężnych w związku ze ściągnięciem wierzytelności, ale fakt, iż środki te nie były należne Spółce tym samym przychód roku 2006 nie powinien być zwiększony. W związku z powyższym zasadne jest zmniejszenie przychodów do opodatkowania, ale w stosunku do tego okresu, w którym wykazane zostały przychody nienależne, w celu podatkowego zneutralizowania skutków podatkowych przeprowadzonej transakcji, czego nie można osiągnąć poprzez zaliczenie zwrotu nienależnie ściągniętej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów roku bieżącego.

Reasumując, własne stanowisko w sprawie wyrażone przez Spółkę należało uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu; ul. Św. Jakuba 20; 87-100 Toruń.