ITPB3/423-554/09/MT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 września 2009 r. (data wpływu 25 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka od września 2005 r. prowadzi działalność na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej na podstawie zezwolenia z dnia 11 października 2004 r., rozumianą jako działalność produkcyjna, handlowa i usługowa w zakresie wyrobów wytworzonych na terenie Strefy i usług wykonanych na jej terenie określonych w następujących pozycjach Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług Głównego Urzędu Statystycznego:

* DK 29.31 - ciągniki rolnicze,

* DK 29.32 - maszyny dla rolnictwa i leśnictwa pozostałe,

* DM 34.10 - pojazdy samochodowe,

* DM 34.20 - nadwozia do pojazdów samochodowych, przyczepy i naczepy,

* DM 34.30 - części i akcesoria do pojazdów samochodowych i ich silników.

Ponadto, Wnioskodawca prowadzi działalność handlową i usługową dla towarów handlowych niewytworzonych na strefie. W celu sprzedaży zarówno swoich produktów jak i towarów handlowych Spółka - poprzez Dział odpowiadający za sprzedaż - prowadzi działania marketingowe mające na celu zainteresowanie potencjalnych klientów swoją ofertą. W ramach takich działań zorganizowała kilkakrotnie dla potencjalnych klientów wyjazdy do fabryk, w których odbywa się produkcja oferowanych przez nią na rynku pojazdów, w celu zapoznania się z procesem produkcyjnym jak i z finalnym produktem. W czasie takiego wyjazdu Spółka pokrywała koszty dojazdu (transport do i z fabryki), zakwaterowania (hotel, kwatera prywatna, motel, zajazd) i wyżywienia (obiad) zaproszonych potencjalnych kupujących.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka prawidłowo zalicza wydatki na pokrycie kosztów dojazdu, zakwaterowania i wyżywienia potencjalnych klientów w celu obejrzenia wyrobów jak i procesu produkcyjnego w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), do kosztów uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki na pokrycie kosztów dojazdu, zakwaterowania i wyżywienia potencjalnych klientów w celu obejrzenia wyrobów, jak i procesu produkcyjnego, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są kosztami stanowiącymi koszty uzyskania przychodów.

Ze względu na specyfikę oferowanego produktu, skuteczne dotarcie do jego odbiorców wymaga różnych działań promocyjnych. Zdaniem Spółki, organizacja wyjazdu dedykowanego potencjalnym klientom jest skuteczniejszym sposobem dotarcia do potencjalnych nabywców autobusów, niż dosłowna reklama w czasopismach, czy w innych mediach. Pozwala na dokładne zapoznanie się z produktem, jego cechami i wykonaniem. Jeśli celem organizowanych wyjazdów byłoby jedynie budowanie wizerunku Spółki pełnego okazałości i wystawności - co mogłoby być uznane za reprezentację w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - wystarczyłoby zorganizowanie rautu dla kontrahentów lub zaproszenie ich na lunch biznesowy.

Wnioskodawca wskazuje, że koszty ponoszone na organizację wyjazdów spełniają wszelkie przesłanki niezbędne dla uznania ich za koszty uzyskania przychodów. Są faktycznie ponoszone, mają charakter definitywny, pozostają w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, jak również są ponoszone w celu uzyskania przychodów oraz zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, a ponadto są właściwie udokumentowane. W ocenie Wnioskodawcy, wydatki na reklamę i promocję podmiotu gospodarczego, jak i jego produktów są w oczywisty sposób niezbędne dla skutecznego działania na rynku i uzyskiwania przychodów, a zasadność ich zaliczania do kosztów uzyskania przychodów nie budzi żadnych wątpliwości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W świetle tego przepisu, ocena prawna konkretnego wydatku poniesionego przez podatnika wymaga odniesienia się do kryterium celowości jego poniesienia oraz uwzględnienia wyłączeń z kategorii kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy.

Odnosząc się do przesłanki celowości wydatku, należy podkreślić, że kosztem uzyskania przychodów są zarówno wydatki, których poniesienie bezpośrednio przekłada się na uzyskanie konkretnych przychodów, jak i te, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia. W każdym przypadku konieczne jest jednak zaistnienie związku pomiędzy poniesionym kosztem a uzyskiwaniem bądź też szansą uzyskiwania przychodów przez podmiot ponoszący ten koszt.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, do kategorii wydatków mających na celu osiągnięcie przychodów zalicza się między innymi koszty reklamy. Pod pojęciem reklamy należy rozumieć działania podmiotu gospodarczego, mające na celu kształtowanie popytu na dane towary, usługi lub markę, poprzez zachęcenie jak największej liczby potencjalnych klientów do nabywania towarów i usług tego podmiotu gospodarczego. Może być ona realizowana za pomocą rozmaitych środków wyrazu oraz przy użyciu zróżnicowanych środków przekazu, w tym poprzez prezentowanie danego towaru lub usługi, jego cech jakościowych, użytkowych lub konsumpcyjnych, zalet technicznych, estetycznych lub zdrowotnych, rozwiązań nowoczesnych czy modnych, a także poprzez rozpowszechnianie logo firmy. Można wobec tego wyróżnić reklamę towaru, usługi, a także reklamę firmy (przedsiębiorstwa).

Jak wskazano powyżej, ocena prawna danego wydatku wymaga również uwzględnienia unormowań art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z punktem 28 tego przepisu, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Omawiana ustawa nie zawiera definicji reprezentacji, wobec czego znaczenie tego terminu należy ustalić stosując wykładnię językową. Zgodnie z definicją słownikową, reprezentacja to "okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną" (por. Uniwersalny Słownik Języka Polskie pod red. St. Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007). Pomocną może być również etymologia tego słowa - "repraesentatio" (łac.) oznacza "wizerunek". Reprezentację należy zatem rozumieć jako występowanie w imieniu podatnika (firmy), wiążące się z okazałością i wytwornością, w celu wywołania jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu firmy. Są to przede wszystkim działania polegające na kontaktach oficjalnych i handlowych z innymi podmiotami gospodarczymi, związane w szczególności z utrzymywaniem delegacji lub kontrahentów, uczestnictwem w przyjęciach związanych z pobytem tych podmiotów. Działania te ułatwiają nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów handlowych, w tym poprzez budowanie osobistych relacji, a ich zasadniczym celem jest kształtowanie wizerunku przedsiębiorcy jako zasobnego, godnego zaufania partnera biznesowego.

W przedstawionym stanie faktycznym, w ramach działań marketingowych Spółka zorganizowała kilkakrotnie dla potencjalnych klientów wyjazdy do fabryk, w których odbywa się produkcja oferowanych przez nią pojazdów, w celu zapoznania ich z procesem produkcyjnym, finalnym produktem oraz ofertą w zakresie towarów handlowych. W czasie takiego wyjazdu Spółka pokrywała koszty dojazdu (transport do i z fabryki), zakwaterowania (hotel, kwatera prywatna, motel, zajazd) i wyżywienia (obiad) zaproszonych potencjalnych kupujących.

Jak wskazano powyżej, aby dokonać kwalifikacji prawnej przedmiotowych wydatków, należy rozważyć, czy istnieje związek przyczynowy pomiędzy ich poniesieniem a przychodami Wnioskodawcy oraz czy nie mieszczą się one w zakresie zastosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Konieczne jest zatem zbadanie, czy zorganizowanie przedmiotowych spotkań z kontrahentami miało wyłącznie kształtować popyt na produkty Spółki, poprzez zachęcenie jak największej liczby potencjalnych klientów do ich nabywania, czy służyć budowaniu relacji z partnerami handlowymi i wywołaniu jak najlepszego wrażenia przy reprezentowaniu Jednostki. W szczególności, należy rozważyć, czy wydatki poniesione na wyżywienie i zakwaterowanie kontrahentów oraz pokrycie kosztów ich dojazdów były konieczne do osiągnięcia celów reklamowych opisanej akcji marketingowej, czy raczej służyły tworzeniu wizerunku Spółki.

A zatem, w sytuacji, gdy głównym celem organizacji opisanej akcji marketingowej była reklama pojazdów i innych towarów handlowych oferowanych przez Spółkę, tj. zachęcenie do nabywania ww. towarów poprzez ich prezentację, przekazywanie informacji o zaletach stosowanych technologii, ich wpływie na cechy produktu finalnego, itp. i jeśli możliwość uczestniczenia w tym spotkaniu nie została ograniczona do grupy wyselekcjonowanych podmiotów gospodarczych, ale stanowiła szerzej dostępną formę prezentacji towarów, można uznać, że miała ona charakter reklamowy. Wydatki związane z jej organizacją w postaci poczęstunku (obiadu) dla kontrahentów mogą wówczas zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, o ile zapewnienie poczęstunku stanowi przejaw gościnności niewykraczający poza główny cel spotkania, tj. reklamę produktów (towarów) Spółki. Podobnie, koszty zakwaterowania i pełnego wyżywienia kontrahentów można uznać za koszty podatkowe, jeżeli ich poniesienie służyło realizacji celów reklamowych i było konieczne z uwagi na charakter i czas trwania organizowanego spotkania.

W przypadku natomiast, gdy możliwość uczestniczenia w zwiedzaniu fabryki, połączonym z prezentacją produktów oraz towarów handlowych oferowanych przez Spółkę miała tylko wąska grupa wyselekcjonowanych przez nią podmiotów i jeśli spotkanie to zostało przygotowywane z myślą o budowaniu relacji z tymi kontrahentami, koszty ich wyżywienia i zakwaterowania mają charakter reprezentacyjny. Podobnie należy zakwalifikować te wydatki w sytuacji, gdy z uwagi na charakter i czas trwania organizowanego spotkania ich poniesienie nie było konieczne dla osiągnięcia celów reklamowych omawianej akcji marketingowej. W takich sytuacjach, wydatki na posiłki i noclegi dla kontrahentów - jako noszące znamiona reprezentacji - podlegają wyłączeniu z kategorii kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Innymi słowy, wydatki na zakwaterowanie i posiłki dla uczestników spotkania w fabryce Wnioskodawcy - w zależności, od całokształtu okoliczności związanych z tym zdarzeniem - mogą mieć zarówno znamiona reklamy, jak i reprezentacji. Jednoznaczne przesądzenie o charakterze tych kosztów wymagałoby przeprowadzenia postępowania dowodowego. Tutejszy organ nie jest uprawniony do dokonania takich ustaleń w ramach postępowania w przedmiocie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Z tego względu, niniejsza interpretacja ogranicza się do wykładni przepisu art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i wskazania elementów faktycznych, które są istotne dla kwalifikacji przedmiotowych kosztów.

W oparciu o przedstawiony stan faktyczny można natomiast dokonać jednoznacznej oceny prawnej wydatków związanych z pokryciem kosztów dojazdu do fabryki uczestników opisanej akcji marketingowej. Wydatków tych nie można uznać za element niezbędny dla realizacji celów reklamowych organizowanego spotkania. Ich poniesienie nie służy promowaniu zalet towarów i produktów oferowanych przez Spółkę. Co więcej, pokrywanie kosztów podróży wykracza poza poziom gościnności zwyczajowo przyjęty w kontaktach omawianego rodzaju i ma niewątpliwy wpływ na sposób postrzegania Wnioskodawcy przez potencjalnych kontrahentów. Służy zatem budowaniu określonego wrażenia w odbiorze Spółki, wiążącego się z wytwornością i prestiżem. Wobec powyższego, wydatki poniesione na dojazdy uczestników spotkania do fabryki mają charakter kosztów reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca nie powinien zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wszystkich wymienionych wydatków związanych z organizacją zwiedzania fabryki dla kontrahentów. Za koszty podatkowe mogą być bowiem uznane wyłącznie te z analizowanych wydatków, które nie mają charakteru kosztów reprezentacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej datowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.