ITPB3/423-473a/13/PS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 26 września 2013 r. (data wpływu 2 października 2013 r.) uzupełnionym na formularzu ORD - IN z dnia 17 grudnia 2013 r. (data wpływu 18 grudnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

* wartości odszkodowania zasądzonego na rzecz kontrahenta - jest nieprawidłowe,

* odsetek zasądzonych wyrokiem sądowym - jest prawidłowe,

* zasądzonych na rzecz kontrahenta kosztów sądowych - jest prawidłowe.

W dniu 2 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania, odsetek i kosztów sądowych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą głównie na świadczeniu usług transportowych, spedycyjnych, pośrednictwie w rezerwacji przepraw promowych. Spółka jest podatnikiem VAT zarejestrowanym jako podatnik czynny. Spółka w dniu 22 lipca 2011 r. otrzymała zlecenie od kontrahenta niemieckiego na transport towarów z Wielkiej Brytanii do Niemiec. Spółka następnie dnia 22 lipca 2011 r. zleciła wykonanie ww. zlecenia podwykonawcy - przewoźnikowi, który zlecenie to wykonał. Podczas transportu część towaru o łącznej wartości 108 638,40 EUR została skradziona. Kontrahent niemiecki zażądał od Spółki wypłaty odszkodowania tytułem rekompensaty za ww. kradzież. Ponieważ okoliczności tej kradzieży nie były wyjaśnione, Spółka odmówiła wypłaty odszkodowania. Kontrahent niemiecki złożył powództwo do sądu właściwego według Konwencji Międzynarodowego Przewozu CMR. W konsekwencji w wyniku toczącego się postępowania sądowego w dniu 16 maja 2013 r. został wydany wyrok nakazujący wypłatę przez Spółkę na rzecz poszkodowanego kwoty 108 638,40 EUR wraz z odsetkami w wysokości 5% rocznie od dnia 1 sierpnia 2011 do dnia zapłaty oraz pokrycia kosztów sądowych. Jednocześnie Spółka zwróciła się do swojego ubezpieczyciela o pokrycie zasądzonych wyrokiem kosztów z polisy. W lipcu 2013 r. w dacie uprawomocnienia się wyroku, Spółka (nie miała jeszcze decyzji od ubezpieczyciela o wysokości przyznanego odszkodowania) utworzyła rezerwę nie stanowiącą kosztów uzyskania przychodów na koszty stanowiące prawdopodobny udział własny do pokrycia przez Spółkę. W dniu 28 sierpnia 2013 r. Spółka otrzymała informację od ubezpieczyciela o przyznanym odszkodowaniu w wartości 100 000 USD - w przeliczeniu na EUR: 69 420,00. W dniu 5 września 2013 ubezpieczyciel przelał wartość przyznanego odszkodowania: 69 420,00 EUR bezpośrednio na rzecz poszkodowanego. W tym samym dniu Spółka przelała na rzecz poszkodowanego resztę należnej kwoty w wysokości 39 218,40 EUR (należność główna) i 11 399,59 EUR (odsetki).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość zasądzonego na rzecz kontrahenta odszkodowania w całej wysokości, tj. 108 634,40 EUR w wartości wynikającej z wyroku w dacie ujęcia przez Spółkę ww. kosztu w księgach handlowych Spółki, tj. we wrześniu 2013 r. oraz odsetek zasądzonych wyrokiem na rzecz kontrahenta w dacie zapłaty tych odsetek, a także zasądzonych na rzecz kontrahenta kosztów sądowych w dacie zapłaty, który jest jednocześnie dniem ujęcia kosztu w księgach handlowych na podstawie art. 16 4d i 4e, tj. we wrześniu 2013 r. i jednocześnie wykazać w przychodach podatkowych wartość przyznanego Spółce przez ubezpieczyciela i przelanego bezpośrednio na rzecz kontrahenta niemieckiego odszkodowania w wartości 69 420,00 EUR - w dacie wypłaty przez zakład ubezpieczeń odszkodowania, tj. we wrześniu 2013 r.

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź w zakresie kosztów uzyskania przychodów. Wniosek Spółki w części dotyczącej możliwości zaliczenia do przychodów odszkodowania na rzecz kontrahenta zostanie rozpatrzony odrębnym rozstrzygnięciem.

Spółka wskazuje, że w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Według art. 16 ust. 1 pkt 22 tej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług. Katalog okoliczności powodujących wykluczenie odszkodowań i kar umownych z kosztów podatkowych jest zamknięty. Przypadek opisany w pytaniu, jakie zadała Spółka nie mieści się w katalogu tych okoliczności. Ujęcie wypłaconego odszkodowania spowodowanego utratą w wyniku kradzieży przewożonego przez podwykonawcę towaru stanowi więc koszt uzyskania przychodu w momencie ujęcia tego kosztu w księgach Spółki. Spółka zachowała należytą staranność w tej sprawie - podjęła wszelkiego rodzaju działania, mające na celu zminimalizowanie ryzyka związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym przypadku zapobieżenia ewentualnej kradzieży przewożonych towarów poprzez:

* zawarcie stosownej umowy z kontrahentem - załącznikiem do zlecenia z dnia 22 lipca 2011 r. były Ogólne Warunki Zlecenia, które w swej treści formułowały szereg obowiązków podwykonawcy (w tym w szczególności pkt 3 OWZ stwierdza wyraźnie, że: Przewoźnik musi być ubezpieczony z tytułu odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, z sumą gwarancyjną na jedno zdarzenie nie mniejszą niż wartość towaru przewożonego na podstawie jednego zlecenia P. lub na kwotę lub równowartość 100 000 Euro, jeśli wartości towaru w zleceniu nie podano. Ubezpieczenie musi obejmować odpowiedzialność za szkody powstałe wskutek kradzieży poza parkingami strzeżonymi, kradzieży rozbójniczej oraz rozboju (w rozumieniu kodeksu karnego), dalej w pkt 12 OWZ stwierdza się szereg okoliczności za które ponosi odpowiedzialność podwykonawca: W przypadku stwierdzenia, iż Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za uszkodzenia lub braki w przesyłce lub niewykonanie innych obowiązków wynikających ze zlecenia lub Ogólnych Warunków, czy to przez swoje własne działania bądź zaniechania, jak też na skutek działań bądź zaniechań osób, za które ponosi odpowiedzialność...) stwierdzając ostatecznie że jest on wyłącznie odpowiedzialny za powierzony ładunek;

* wykupienie odpowiedniej polisy - również na wypadek winy umyślnej podwykonawcy - ubezpieczyciel przyznał odszkodowanie w tej sprawie;

* zgłoszenie kradzieży do prokuratury - w dniu 4 sierpnia 2011 r. ochrona zakładu W. złożyła doniesienie o kradzieży ładunku z transportu 480 filtrów cząstek stałych, w którym to postępowaniu podatnik ustanowił pełnomocnika do reprezentowania jego praw;

* podjęcie działań w celu odzyskania części zapłaconego odszkodowania od podwykonawcy - podatnik przypozwał firmę podwykonawczą - R., jak również jej i swojego własnego ubezpieczyciela od odpowiedzialności cywilnej. Na chwilę obecną podatnik sformułował roszczenie o zapłatę względem podwykonawcy, którego zamierza dochodzić przed Sądem powszechnym. Ponieważ w stanie faktycznym Spółka zleciła wykonanie transportu ww. towarów podwykonawcy to nie miała wpływu na jego zabezpieczenie podczas przewozu, jednak w umowie z podwykonawcą zobowiązała do tego swojego kontrahenta, a także zastrzegła możliwość dochodzenia od niego odszkodowania.

Ponadto niewątpliwie przesłanką do zaliczenia ww. odszkodowania do kosztów uzyskania przychodów jest konieczność zabezpieczenia i zachowania źródła przychodów jakim dla Spółki jest działalność transportowa.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 17 grudnia 2013 r. (data wpływu 18 grudnia 2013 r.) Spółka doprecyzowuje, że ujęcie wypłaconego odszkodowania w całości w kwocie zasądzonej wyrokiem sądowym, tj. 108 638 40 EUR spowodowanego utratą w wyniku kradzieży przewożonego przez podwykonawcę towaru stanowi więc koszt uzyskania przychodów w momencie ujęcia tego kosztu w księgach Spółki, podobnie wartość zasądzonych kosztów sądowych stanowi koszt uzyskania przychodów w momencie ujęcia tego kosztu w księgach Spółki, natomiast odsetki zasądzone na rzecz kontrahenta niemieckiego w wartości 11 399,59 EUR stanowić będą koszt uzyskania przychodów w dacie zapłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości odszkodowania zasądzonego na rzecz kontrahenta oraz prawidłowe w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek zasądzonych wyrokiem sądowym oraz zasądzonych na rzecz kontrahenta kosztów sądowych.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Przepis sformułowany przez ustawodawcę ma charakter ogólny (tzw. klauzula generalna). Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Kosztami uzyskania przychodów są wyłącznie takie koszty, które spełniają kumulatywnie warunki określone w cytowanym art. 15 ust. 1, tj.:

* zostały poniesione przez podatnika,

* ich poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,

* nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pierwsza z wymienionych przesłanek odnosi się do możliwości przypisania faktu poniesienia kosztu do osoby podatnika. Kosztem uzyskania przychodu mogą być wyłącznie koszty obciążające samego podatnika - wartość ciężarów, jakie ponosi podatnik w toku prowadzenia działalności (funkcjonowania). Poniesienie kosztu jest co do zasady związane z faktycznym i definitywnym przesunięciem określonej wartości z majątku podatnika do majątku innego podmiotu.

Przesłankę celowości kosztu uważa się za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Nie ma przy tym znaczenia, czy dany wydatek przyniósł oczekiwany skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenie ich źródła. Istotne jest, czy w momencie jego ponoszenia podatnik mógł - obiektywnie oceniając - oczekiwać takiego efektu.

Katalog wyłączeń z kategorii kosztów uzyskania przychodów zawarty w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ma charakter zamknięty.

Działania podmiotu gospodarczego mogą niekiedy doprowadzić do naruszenia dóbr innych osób i z tego tytułu może być on zmuszony do zapłaty kar umownych i odszkodowań. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu:

Przepis ten stanowi katalog zamknięty, dotyczący zdarzeń gospodarczych spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług będących przedmiotem działalności gospodarczej. Wada jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji poniesionych wydatków z kosztów podatkowych. Ustawodawca wyłączył zatem z kosztów uzyskania przychodów te wydatki, nie chcąc "premiować" przypadków nienależytego wykonania zobowiązania.

Oznacza to, że kary umowne i odszkodowania z innego tytułu, które nie zostały wymienione w zamkniętym katalogu kar umownych wiążących się z nienależytym wykonaniem usług, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem istnienia związku przyczynowego pomiędzy karą lub odszkodowaniem a możliwością uzyskania przychodu.

Stosownie do postanowień zawartych w art. 355 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). Ponadto z treści art. 355 § 2 ww. ustawy wynika, iż należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Odszkodowania są natomiast sposobem naprawienia szkody, w tym m.in. szkody powstałej na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Zgodnie z art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego odszkodowanie to świadczenie, które wyrównuje straty poniesione przez poszkodowanego oraz utracone przez niego korzyści. Stosownie do zapisu art. 471 tej ustawy, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Wykonanie w sposób wadliwy zobowiązania jest równoznaczne z nienależytym wykonaniem zobowiązania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Z art. 472 ww. ustawy wynika zasada, że dłużnik jest odpowiedzialny za niezachowanie należytej staranności, jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego.

Stosownie z kolei do norm art. 774 tej ustawy przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Usługi przewoźnika nie obejmują samego tylko działania, ale również jego rezultat.

Podkreślić jednak należy, że - jak wskazano na wstępie - poniesiony wydatek, aby mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, musi spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy, tj. musi zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jednocześnie, ciężar prawidłowego udokumentowania wydatku i wykazania związku przyczynowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem (zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła) przychodów spoczywa na podatniku. To właśnie on musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności. Decydując się na poniesienie określonych wydatków musi sam dokonać oceny, czy wydatki, które poniósł mają na celu uzyskanie przychodu albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, a następnie podjąć decyzję o ich ewentualnym zakwalifikowaniu do kosztów podatkowych.

Zauważyć należy, iż zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie może być traktowane jedynie w kategoriach formalnych, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w przywołanym przepisie art. 15 ust. 1 ww. ustawy nie wymaga wykazania, że konkretny przychód jest skutkiem poniesienia określonego kosztu. Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodów uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, iż poniesiony wydatek przysporzy mu spodziewanego przychodu lub przyczyni się do zabezpieczenia źródła przychodów.

Zaznaczenia wymaga w tym miejscu, że potrącalność kosztów innych niż bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami została określona w art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Wnioskodawca błędnie wskazał art. 16 4d i 4e).

Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli natomiast dotyczą one okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (art. 15 ust. 4d omawianej ustawy).

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

W przedmiotowej sprawie istotna jest analiza poniesionego wydatku w postaci odszkodowania i jego wpływu na powstanie przychodu, względnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu. Analiza ta nie byłaby pełna bez uwzględnienia, czy powstaniu tego kosztu towarzyszyło racjonalne działanie Wnioskodawcy.

W tym kontekście należy zauważyć, iż koszty związane z działalnością gospodarczą firmy oprócz tego, że muszą być wynikiem racjonalnego i celowego działania nie mogą obciążać budżetu skutkami zaniedbań powodujących zmniejszenie jego wpływów.

Podatnik nie może bowiem kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów wydatków, będących następstwem jego niewłaściwego lub nieracjonalnego działania albo niezachowania przez niego należytej staranności. Działalność podmiotu gospodarczego powinna cechować dbałość i zachowanie należytej staranności tak w procesie decyzyjnym jak i wykonawczym. Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik i nie ma możliwości przenoszenia tego ryzyka na budżet państwa. Wyjątkiem mogą być jedynie nieprzewidywalne sytuacje, których uniknięcie było niemożliwe, pomimo podjęcia przez podatnika wszelkich koniecznych działań w celu zapobieżenia im.

W orzecznictwie wielokrotnie podkreślano, że strat i wydatków wynikających z zaniedbań oraz nieracjonalnych działań w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej podatnik nie może przerzucać na Skarb Państwa.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą głównie na świadczeniu usług transportowych, spedycyjnych, pośrednictwie w rezerwacji przepraw promowych. Spółka w dniu 22 lipca 2011 r. otrzymała zlecenie od kontrahenta niemieckiego na transport towarów z Wielkiej Brytanii do Niemiec. Spółka następnie zleciła wykonanie ww. zlecenia podwykonawcy - przewoźnikowi, który zlecenie to wykonał. Podczas transportu część towaru została jednak skradziona. Kontrahent niemiecki zażądał od Spółki wypłaty odszkodowania tytułem rekompensaty za ww. kradzież. Ponieważ okoliczności tej kradzieży nie były wyjaśnione, Spółka odmówiła wypłaty odszkodowania. Kontrahent niemiecki złożył powództwo do sądu właściwego według Konwencji Międzynarodowego Przewozu CMR. W konsekwencji w wyniku toczącego się postępowania sądowego w dniu 16 maja 2013 r. został wydany wyrok nakazujący wypłatę przez Spółkę na rzecz poszkodowanego odszkodowania wraz z odsetkami w wysokości 5% rocznie od dnia 1 sierpnia 2011 do dnia zapłaty oraz pokrycia kosztów sądowych.

Wskazać należy zatem, że ponoszone koszty związane z wypłatą odszkodowania w związku z kradzieżą towarów są celowe i zasadne z punktu widzenia prowadzonej działalności gospodarczej, jeśli wypłacone kwoty wiążą się bezpośrednio z wykonanymi przez spółkę usługami, a obowiązek ich wypłaty wynika z wiążących spółkę z jej kontrahentami umów, zleceń, regulaminu przewozów, na podstawie których realizowane są usługi z których spółka uzyskuje przychody. Wydatki tego typu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów jeżeli brak wypłaty przedmiotowych kwot przez podatnika powodowałby znaczące pogorszenie jej relacji ze zleceniodawcami, czy nawet uniemożliwienie dalszej współpracy.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania oraz stanowisko Spółki, w świetle którego ujęcie wypłaconego odszkodowania spowodowanego utratą w wyniku kradzieży przewożonego przez podwykonawcę towaru stanowi koszt uzyskania przychodu w momencie ujęcia tego kosztu w księgach Spółki, bowiem Spółka zachowała należytą staranność w tej sprawie, tj. podjęła wszelkiego rodzaju działania, mające na celu zminimalizowanie ryzyka związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym przypadku zapobieżenia ewentualnej kradzieży przewożonych towarów poprzez:

* zawarcie stosownej umowy z kontrahentem, w której treści sformułowano szereg obowiązków podwykonawcy oraz szereg okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność podwykonawca,

* wykupienie odpowiedniej polisy - również na wypadek winy umyślnej podwykonawcy,

* zgłoszenie kradzieży do prokuratury,

* podjęcie działań w celu odzyskania części zapłaconego odszkodowania od podwykonawcy,

- uznać należy, że wypłacone poszkodowanemu odszkodowanie może stanowić koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w części sfinansowanej przez Spółkę i jako wydatek inny niż bezpośrednio związany z uzyskiwanymi przychodami powinien stanowić koszt uzyskania przychodów w dacie poniesienia zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w dacie ujęcia tego wydatku w księgach rachunkowych.

W ocenie organu interpretacyjnego, poniesiony przez Wnioskodawcę wydatek związany z wypłatą odszkodowania jest w nieodłącznym związku z prowadzoną działalnością gospodarczą generującą przychody podatkowe. Służy on zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów podatkowych, tak aby podtrzymać wizerunek Spółki jako podmiotu rzetelnego, wypełniającego swoje zobowiązania. Z kolei okoliczności zaistniałych zdarzeń, powodujących konieczność zapłaty odszkodowania mieszczą się w zakresie dopuszczalnego ryzyka gospodarczego, jeśli zostały zachowane wszelkie procedury ostrożnościowe obowiązujące w Spółce przy wyborze kontrahentów, biorąc pod uwagę specyfikę branży, w której prowadzona jest działalność gospodarcza. Powyższe okoliczności nie mogą podlegać ocenie organu w toku niniejszego postępowania, co skutkuje przyjęciem przez organ jako własnych twierdzeń, iż przesłanka należytego wykonywania zobowiązań w ramach prowadzonej działalności gospodarczej została przez Spółkę spełniona.

Wyeksponować należy w tym miejscu, że przedmiotem zapytania Spółki była możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości zasądzonego na rzecz kontrahenta odszkodowania w pełnej wysokości. Zastrzec należy więc, że Spółka nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całości zasądzonego na rzecz poszkodowanego odszkodowania, lecz tylko tą jego część, którą faktycznie wypłaciła. Nie można w tej sytuacji mówić o faktycznym wydatkowaniu całości środków zasądzonych wyrokiem sądu, ani o definitywności całości tych wydatków, skoro część tych środków pokryła Spółka, a część została wypłacona przez ubezpieczyciela bezpośrednio poszkodowanemu.

Zatem stanowisko Spółki w kontekście tak sformułowanego pytania, odnośnie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości zasądzonego na rzecz kontrahenta odszkodowania - uznać należy za nieprawidłowe.

Wskazać należy również, że w myśl art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

W świetle powyższych przepisów, naliczone a niezapłacone odsetki nie stanowią kosztu uzyskania przychodu. A contrario - zapłacone odsetki są uznawane za koszt uzyskania przychodów.

W konsekwencji uznania wypłaconego przez Spółkę odszkodowania za koszty uzyskania przychodów, odsetki od zasądzonego przez sąd odszkodowania, wypłacone przez Spółkę również mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Będą one jednak mogły zostać zaliczone do kosztów podatkowych w momencie ich zapłaty zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy podatkowej.

W konsekwencji stanowisko Spółki, w świetle którego odsetki zasądzone na rzecz kontrahenta niemieckiego stanowić będą koszt uzyskania przychodów w dacie zapłaty - uznać należy za prawidłowe.

W tym miejscu należy wskazać, że niniejsza interpretacja odnosi się tylko do wskazanych przez Spółkę we wniosku zdarzeń i nie odnosi się do innych sytuacji, które nie są w opisie stanu faktycznego zamieszczone. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, w oparciu o konkretne okoliczności faktyczne. Nie można założyć, że w każdej sytuacji koszty związane z wypłatą odszkodowania będą podlegały lub też nie, zaliczeniu do kosztów podatkowych. Jeśli ponoszone koszty spełniać będą przesłanki ustawowe, dla zaliczenia ich do kosztów podatkowych nie będzie wówczas przeszkód dla takiej ich podatkowej kwalifikacji.

A zatem, w sytuacji gdy działania podatnika zmierzają do obrony majątku i zabezpieczenia źródeł przychodu, to koszty te stanowią koszty uzyskania przychodu, przy założeniu, że np.:

* nie występuje ewidentna wina umyślna w działaniach podatnika,

* nie dochodzi do obejścia przepisów prawa,

* nie wynika z działań podatnika niezgodnych z zasadami współżycia społecznego.

Podkreślenia wymaga również, iż potwierdzenie wysokości określonych kwot przychodów lub kosztów uzyskania przychodów nie może zostać dokonane w trybie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Niniejsze nastąpić może tylko w "zwykłym" postępowaniu podatkowym związanym z określeniem wysokości zobowiązania podatkowego. Jest to związane z tym, że "zwykłe" (wymiarowe) postępowanie podatkowe umożliwia organom podatkowym posłużenie się różnego rodzaju środkami dowodowymi, niemożliwymi do zastosowania w postępowaniu interpretacyjnym, bez których nie jest możliwe potwierdzenie prawidłowości wyliczenia określonej wartości.

Odnosząc się z kolei do kwestii wydatków stanowiących koszty postępowania sądowego należy stwierdzić, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie przewidują bezpośredniego wyłączenia wskazanych kosztów z kosztów uzyskania przychodów. Zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia wskazanych wydatków do kosztów uzyskania przychodu będzie miało - jak wskazano to powyżej - określenie, czy są one ponoszone w celu osiągnięcia przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów.

Odnosząc powyższe do przedstawionych przez Wnioskodawcę wydatków stanowiących koszty sądowe w sprawie o zapłatę odszkodowania, należy stwierdzić, że nie mogą być one powiązane z konkretnym przychodem uzyskanym przez Wnioskodawcę, wiążą się bowiem pośrednio z całokształtem prowadzonej przez Spółkę działalności, ponieważ zostały poniesione dla ochrony jej interesów. Koszty związane z wystąpieniem na drogę sądową mają na celu ochronę przedsiębiorcy przed uszczupleniem jego majątku, wykorzystywanego w działalności gospodarczej prowadzonej w celu osiągania przychodów.

Zatem, są to koszty związane z funkcjonowaniem Jednostki i jako takie stanowią pośrednie koszty uzyskania przychodów. Z tych też względów wydatki z tego tytułu mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów - stanowią koszty pośrednie prowadzonej działalności, które są potrącane w dacie ich poniesienia.

Zatem stanowisko Spółki, w świetle którego wartość zasądzonych kosztów sądowych stanowi koszt uzyskania przychodów w momencie ujęcia tego kosztu w księgach Spółki - uznać należy za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 13 marca 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.