ITPB3/423-420b/13/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 września 2013 r. (data wpływu 16 września 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego - uzupełnionym pismem z dnia 21 października 2013 r. (data wpływu 23 października 2013 r.) - dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania kosztów podatkowych w związku z wypłatą środków pieniężnych (odszkodowania) na rzecz poszkodowanego - jest prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane przez Wnioskodawcę.

W dniu 16 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie w zakresie rozpoznania kosztów podatkowych w związku z wypłatą środków pieniężnych (odszkodowania) na rzecz poszkodowanego. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych. Wobec tego pismem z dnia 11 października 2013 r. Nr ITPB3/423-420/13-2/AW ITPP1/443-928/13-2/DM wezwano Spółkę do jego uzupełnienia. Niniejsze zostało dokonane w dniu 23 października 2013 r. (data wpływu).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Firma otrzymała decyzję o przyznaniu odszkodowania za szkodę powstałą w dniu 2 maja 2012 r. z tytułu ubezpieczenia OC dobrowolnego. Odszkodowanie na mocy ww. decyzji będzie wypłacone bezpośrednio na konto bankowe klienta, u którego doszło do szkody.

Wnioskodawca otrzymał od poszkodowanego zamówienie na wykonanie detali z tworzywa sztucznego. Detal ten wykorzystywany jest przez poszkodowanego do produkcji styków pomocniczych. Umieszcza się go wewnątrz styku pomocniczego, a jego zadaniem jest przekazywanie sygnału do "wyłącznika badprądowego" (bezpiecznika), z którym w parze monitorowane są styki pomocnicze.

Przekazywanie sygnału następuje poprzez mechaniczne przesunięcie detalu dostarczanego przez Wnioskodawcę wewnątrz styku, który poprzez wysunięty element na zewnątrz styku zahacza o odpowiednie elementy w wyłączniku nadprądowym. Wnioskodawca dostarczał te detale już wcześniej.

W dniach 31 maja 2012 r. - 1 czerwca 2012 r. w zakładzie u poszkodowanego w trakcie losowej kontroli produktów końcowych (styków pomocniczych), kontroler stwierdził ułamanie się elementu detalu dostarczanego przez Spółkę. W trakcie kontroli detal nie był narażony na naprężenia mechaniczne, jedynie na manipulowanie produktem w celu przeprowadzenia kontroli. W związku ze stwierdzeniem ułamania elementu, produkcja styków została zatrzymana. Posiadane przez poszkodowanego na stanie magazynowym detale zostały poddane badaniu na wytrzymałość mechaniczną. W wyniku testu stwierdzono, iż na 18 przebadanych detali tylko 5 sztuk przeszło pozytywnie test. Ułamanie się elementu skutkuje brakiem połączenia pomiędzy stykiem pomocniczym a wyłącznikiem nadprądowym, z którym w parze montowane są styki pomocnicze. Brak połączenia uniemożliwia przekazywanie sygnałów pomiędzy stycznikiem i wyłącznikiem. Z uwagi na stwierdzoną wadę zdecydowano o zablokowaniu i wycofaniu wszystkich posiadanych na stanie magazynowym w centrach dystrybucji styków pomocniczych wyprodukowanych w terminie od 2 maja 2012 r. do 31 maja 2012 r. przy użyciu detalu dostarczonego przez Spółkę. Jednocześnie wstrzymano produkcję częściowo złożonych produktów.

Wnioskodawca uznał reklamację wskazując, że przyczyną wady detali było zastosowanie w produkcji detali tworzywa sztucznego pochodzącego z odzysku tzw. regranulatu. W związku z wadą detali dostarczonych przez Spółkę, wyprodukowane przy ich użyciu styki pomocnicze zostały zablokowane z przeznaczeniem do utylizacji. Poszkodowany potwierdził, że z partii wyprodukowanej pomiędzy dniami 2 maja 2012 r. i 31 maja 2012 r. pobrano próby, które poddano testom, które potwierdziły wadę detalu. Produkty z wcześniejszych partii produkcyjnych posiadały detale o właściwej wytrzymałości. Wadliwe detale nie mogły być wymienione, gdyż obudowa styków składa się z dwóch elementów, które są ze sobą zgrzewane i rozmontowanie obudowy wiąże się z koniecznością jej zniszczenia. To znaczy że wada detalu skutkuje koniecznością utylizacji całych styków pomocniczych.

Na dzień stwierdzenia wady, produkty poszkodowanego znajdowały się w jego magazynach w Belgii, Francji, Włoszech, Chinach i Singapurze.

Poszkodowany przedstawił ubezpieczycielowi kalkulację kosztów jakie poniósł:

* złomowanie produktów końcowych

* przeróbka częściowo zmontowanych produktów

* dodatkowe koszty jak: transport, przygotowanie złomowania w Chinach.

Uzupełniając niniejszy stan faktyczny w wyniku wezwania Spółka wskazała, że:

1. Podmiotem ubezpieczonym w tej sprawie jest Wnioskodawca;

2. Osobą występującą o wypłatę odszkodowania klient Wnioskodawcy. Szkoda powstała 2 maja 2012 r. Polisa ubezpieczenia dotyczy ubezpieczenia OC dobrowolnego. Szkoda polegała na stwierdzeniu u klienta złej jakości dostarczonych przez Wnioskodawcę detali (opis dokładny w ORD-IN pierwotnym);

3. Środki z ubezpieczenia należne są Wnioskodawcy, tzn. Spółka jest zarówno ubezpieczającym jaki ubezpieczonym;

4. Środki pieniężne wypłacone zostaną bezpośrednio na konto bankowe klienta zgodnie z decyzją zakładu ubezpieczeń. Zakład ubezpieczeń przesłał Spółce taką decyzję.

5. W związku z wypłatą odszkodowania bezpośrednio do poszkodowanego Wnioskodawca nie otrzyma przysporzenia, bo odszkodowanie jest w wysokości kosztów naliczonych przez poszkodowanego. Oznacza to, że żądania poszkodowanego nie są mniejsze niż przyznane odszkodowanie. W rzeczywistości żądania były jeszcze wyższe, ale zakład ubezpieczeń części wyliczeń nie uznał;

6. Do dnia dzisiejszego Spółka nie poniosła wydatków w związku z wypłatą środków pieniężnych na konto poszkodowanego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy otrzymane odszkodowanie stanowi podatkowy przychód dla Spółki.

2. Czy otrzymane odszkodowanie stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

3. Czy kalkulacja kosztów przedstawiona przez poszkodowanego jest kosztem uzyskania przychodów dla Spółki.

4. Jeżeli odszkodowanie jest przychodem podatkowym, to w którym momencie (data otrzymania decyzji, wpływ pieniędzy do poszkodowanego).

Odpowiadając na wezwanie tutejszego organu Wnioskodawca wyjaśnił, że jego intencją - w części dotyczącej pytania trzeciego - jest uzyskanie interpretacji indywidualnej w zakresie wykładni art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto dodał, że poszkodowany przesłał do zakładu ubezpieczeń kalkulację kosztów spowodowanych koniecznością wycofania detali dostarczonych przez Spółkę, które były złej jakości. Kalkulacja ta była sprawdzana bardzo dokładnie przez Wnioskodawcę ale jeszcze dokładniej przez ubezpieczyciela. Wnioskodawca nie otrzymał od poszkodowanego rachunku/faktury lub noty obciążającego na podstawie którego miałby dokonać płatności. W związku z tym na dzień dzisiejszy nie posiada takiego dokumentu. Być może otrzyma go jeszcze w przyszłości. Wysokość tych kosztów ujawniona jest w decyzji ubezpieczyciela o przyznaniu odszkodowania. W związku z tym pytanie dotyczy tego czy w przypadku gdy odszkodowanie będzie uznane za przychód podatkowy, to naliczenie tych wydatków wg decyzji ubezpieczyciela stanowi koszt uzyskania przychodu i czy Spółka musi mieć na to osobny dokument czy też podstawą zaliczenia w koszty w takim wypadku jest decyzja ubezpieczyciela.

Jednocześnie w wyniku wezwania Spółka przeformułowała pytanie w zakresie kosztów uzyskania przychodów:

a. Czy naliczenie wydatków w związku z wycofaniem wadliwych detali przez poszkodowanego wykazane w decyzji ubezpieczyciela stanowi koszt uzyskania przychodów dla Spółki.

b. Czy w przypadku gdy odszkodowanie będzie uznane za przychód podatkowy to naliczenie wydatków w związku z wycofaniem wadliwych detali przez poszkodowanego wykazane w decyzji ubezpieczyciela stanowi koszt uzyskania przychodów.

c. Czy Spółka musi mieć na to osobny dokument, czy też podstawą zaliczenia w koszty w takim wypadku jest decyzja ubezpieczyciela.

Niniejsza interpretacja dotyczy pytania oznaczonego numerem 3. W zakresie pozostałych pytań zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, kalkulacja kosztów przedstawiona przez poszkodowanego nie jest kosztem uzyskania przychodów, gdyż zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług i jednocześnie przyznane odszkodowanie nie stanowi podatkowego przychodu.

Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z art. 471 ustawy - Kodeks cywilny Wnioskodawca zobowiązany jest do naprawy szkody wynikłej z nienależnego wykonania zobowiązania. Również wg Kodeksu cywilnego (art. 498 pkt 1), gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikiem i wierzycielem, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, o ile są to wierzytelności pieniężne i są wymagalne i mogą być sądownie dochodzone. W sytuacji więc dostarczenia przez Spółkę do poszkodowanego wadliwych detali przedmiotowe zobowiązanie Spółki należy utożsamiać z obowiązkiem zapłaty odszkodowania za straty jakie poniósł poszkodowany, tj. odszkodowaniem, o którym mówi art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zatem jest to wydatek nie stanowiący kosztu uzyskania przychodów. Dostarczony detal był wadliwy - niezgodny z zamówieniem.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzono w interpretacji indywidualnej z dnia 12 lutego 2013 r. Nr IPTPB3/423-414/12-3/IR wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi.

Zdaniem Spółki momentem księgowania kosztów i przychodów jest data otrzymania decyzji o przyznaniu odszkodowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane przez Wnioskodawcę.

Ocena prawna przedstawionego przez Spółkę zagadnienia wymaga odniesienia się do definicji kosztów uzyskania przychodów, zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powołany przepis ma charakter ogólny (tzw. klauzula generalna). Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Kosztami uzyskania przychodów są wyłącznie takie koszty, które spełniają kumulatywnie warunki określone w cytowanym art. 15 ust. 1, tj.:

* zostały poniesione przez podatnika,

* ich poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,

* nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pierwsza z wymienionych przesłanek odnosi się do możliwości przypisania faktu poniesienia kosztu do osoby podatnika. Kosztem uzyskania przychodu mogą być wyłącznie koszty obciążające samego podatnika - wartość ciężarów, jakie ponosi podatnik w toku prowadzenia działalności (funkcjonowania). Poniesienie kosztu jest co do zasady związane z faktycznym i definitywnym przesunięciem określonej wartości z majątku podatnika do majątku innego podmiotu. Poniesienie kosztu w rozumieniu omawianej ustawy jest świadomym, celowym działaniem podatnika. Polega na faktycznym i definitywnym przesunięciu określonej wartości z jego majątku do majątku innego podmiotu. W szczególności, może mieć postać wydatkowania środków pieniężnych bądź przekazania innych wartości majątkowych.

Przesłankę celowości kosztu uważa się za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Nie ma przy tym znaczenia, czy dany wydatek przyniósł oczekiwany skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenie ich źródła. Istotne jest, czy w momencie jego ponoszenia podatnik mógł - obiektywnie oceniając - oczekiwać takiego efektu.

Katalog wyłączeń z kategorii kosztów uzyskania przychodów zawarty w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ma charakter zamknięty. Ujęte w nim wyłączenia mają różny charakter i pełnią różne funkcje. W szczególności, część spośród nich prowadzi do bezwzględnego wyłączenia określonych rodzajów kosztów z kategorii kosztów podatkowych, część służy limitowaniu wysokości rozpoznawanych przez podatników rodzajów kosztów uzyskania przychodów (uniemożliwia zaliczenie do kosztów podatkowych wartości przewyższających ustalony przez ustawodawcę poziom wydatków), część - "przesunięciu" momentu rozpoznawania określonych kosztów, wykluczeniu ich związku albo powiązaniu ich z konkretnym przychodem lub momentem podatkowym.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że koszt, który spełnia łącznie omówione powyżej przesłanki nosi miano kosztu uzyskania przychodów. Należy przy tym podkreślić, że ocena spełnienia ww. warunków może być dokonana wyłącznie w odniesieniu do konkretnego, ustalonego co do rodzaju i wartości, a zatem definitywnego kosztu podatnika.

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego, należy stwierdzić, że na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, naliczenie wydatków w związku z wycofaniem wadliwych detali przez poszkodowanego wykazane w decyzji ubezpieczyciela nie stanowi poniesienia kosztu. Jest to bowiem stan niezależny od woli Wnioskodawcy, będący skutkiem zaistniałej sytuacji. Nie można w tej sytuacji mówić o faktycznym wydatkowaniu środków, ani o definitywności kosztu. Tym bardziej, że uzupełniając opis stanu faktycznego Spółka wskazała, że w związku z wypłatą środków pieniężnych na konto poszkodowanego nie poniosła żadnych wydatków. Ponadto, wypłata przedmiotowych środków poszkodowanemu przez ubezpieczyciela nie ma na celu uzyskania przychodów ani zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów Wnioskodawcy. Oznacza to, że naliczenie wydatków w związku z wycofaniem wadliwych detali przez poszkodowanego wykazane w decyzji ubezpieczyciela nie mieści się w definicji, zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nie może zatem zostać uznane za koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy na podstawie tego przepisu.

W odniesieniu natomiast do stanowiska Spółki wyjaśnić należy, że wśród wydatków nieuważnych za koszty uzyskania przychodów, ustawodawca wymienił m.in. powołany przez Wnioskodawcę w uzasadnieniu swojego stanowiska art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. W przepisie tym określono więc wprost, jakiego rodzaju kary umowne i odszkodowania nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Są to kary czy odszkodowania wynikające z nienależytego wykonania zobowiązań oraz niewłaściwego działania lub zaniechania dłużnika. Przepis ten nie ma jednakże zastosowania w sprawie, bowiem jak wynika z stanu faktycznego Wnioskodawca nie poniósł żadnych wydatków w związku z wypłatą odszkodowania poszkodowanemu. Wypłaty odszkodowania dokonuje bowiem kontrahentowi ubezpieczyciel. Świadczenie to jest związane z zawarciem umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

W związku z tym, że zgodnie z intencją Wnioskodawcy niniejsza interpretacja powinna dotyczyć wykładni art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz faktem, że w analizowanej sprawie Spółka nie jest zobowiązana do rozpoznania przychodu podatkowego i jednocześnie nie ponosi kosztów podatkowych, odpowiedź na pytanie oznaczone literą b), które uzależnia moment rozpoznania kosztów od kwalifikacji świadczenia do przychodów ("Czy w przypadku gdy odszkodowanie będzie uznane za przychód podatkowy to naliczenie wydatków związku z wycofaniem wadliwych detali przez poszkodowanego wykazane w decyzji ubezpieczyciela stanowi koszt uzyskania przychodów...") i pytanie oznaczone literą c) ("Czy Spółka musi mieć na to osobny dokument, czy też podstawą zaliczenia w koszty w takim wypadku jest decyzja ubezpieczyciela...") oraz ocena stanowiska Spółki w tym zakresie stają się bezprzedmiotowe.

Dodatkowo wyjaśnić należy, że powołana przez Spółkę interpretacja indywidualna zapadła w indywidualnej sprawie osoby, która się o nią ubiegała i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Co więcej, interpretacja ta została wydana w odmiennym stanie faktycznym, a ponadto rozstrzygnięcie w niej dokonane nie jest sprzeczne z niniejszą interpretacją.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.