ITPB3/423-272/a/08/AM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2008 r. (data wpływu 8 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie korekty odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej samochodów - jest prawidłowe.

W dniu 8 maja 2008 r. złożono ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie korekty odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej samochodów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i montażu stolarki budowlanej z PCV. W grudniu 2005 r. Spółka nabyła od przedsiębiorstwa "B." dwa samochody ciężarowe celem używania ich w prowadzonej działalności gospodarczej. Samochody zostały zaliczone do środków trwałych Wnioskodawcy i dokonywano od nich odpisów amortyzacyjnych w okresie używania. W dniu 24 maja 2006 r. sąd rejonowy wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości przedsiębiorstwa "B.". Badając transakcje sprzedaży dokonane przez "B." w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, syndyk masy upadłości stwierdził że wartość przedmiotowych samochodów, nabytych przez Spółkę, w rażącym stopniu przewyższała cenę sprzedaży ustaloną przez strony i zapłaconą przez Spółkę. W konsekwencji, na podstawie art. 127 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, syndyk masy upadłości uznał, że czynności zbycia przedmiotowych samochodów przez "B." były bezskuteczne wobec masy upadłości. Na podstawie art. 134 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego syndyk zażądał od Spółki przekazania samochodów do masy upadłości, co też Wnioskodawca uczynił w kwietniu tego roku. Na skutek przekazania samochodów, po stronie Spółki powstało roszczenie do masy upadłości o zwrot ceny zapłaconej za samochody, które to roszczenie zostało zgłoszone syndykowi i będzie dochodzone w postępowaniu upadłościowym. Biorąc pod uwagę wielkość masy upadłości oraz zgłoszone roszczenia korzystające z pierwszeństwa zaspokojenia przed wskazanymi roszczeniami Spółki, prawdopodobnym jest, iż Wnioskodawca otrzyma tylko niewielką część ze zgłoszonej kwoty wierzytelności.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym, w związku z koniecznością przekazania nabytych wcześniej samochodów na podstawie art. 134 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, jest zobowiązany do dokonania korekty (in minus) odpisów amortyzacyjnych dokonanych od wartości początkowej samochodów w okresie ich używania i rozliczonych jako koszty uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 127 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, bezskuteczne w stosunku do masy upadłości są czynności prawne dokonane przez upadłego w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, którymi rozporządził on swoim majątkiem, jeżeli dokonane zostały nieodpłatnie albo odpłatnie, ale wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub dla osoby trzeciej.

Wskazana w cytowanym przepisie bezskuteczność czynności prawnej, polegającej na zbyciu przez upadłego składników majątku (np. samochodów) jest więc bezskutecznością względną (wobec masy upadłości).

Instytucja bezskuteczności względnej opiera się na możliwości pozbawienia lub ograniczenia skutków ważnej czynności prawnej w relacji do określonych osób. Oznacza stan, w którym czynność prawna wobec jednych osób jest bezskuteczna, a wobec innych jest w pełni skuteczna (skuteczność może dotyczyć w szczególności osób, które dokonały tej czynności). Innymi słowy, bezskuteczność względna oznacza uchylenie skuteczności ważnej czynności prawnej względem określonej osoby, przy jednoczesnym pozostawieniu pełnej skuteczności względem wszystkich pozostałych. Ważność czynności nie jest kwestionowana, jedynie skuteczność jej wobec pewnych osób jest wyłączona.

Cytowany wyżej przepis art. 127 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze wskazuje, iż w rozpatrywanym przypadku, z bezskutecznością czynności zbycia samochodów mamy do czynienia wyłącznie w stosunku do masy upadłości, natomiast w stosunku do innych osób jest to czynność w pełni skuteczna. W konsekwencji należy uznać, iż czynność ta była skuteczna względem nabywcy, tj. Spółki. Sankcja bezskuteczności nie została bowiem rozciągnięta przez ustawodawcę na nabywcę jako stronę transakcji sprzedaży pojazdów.

W rezultacie trzeba stwierdzić, że transakcja polegająca na nabyciu samochodów przez Spółkę była transakcją zarówno ważną, jak i skuteczną względem nabywcy oraz skutkowała przeniesieniem na Spółkę własności przedmiotowych pojazdów. Późniejsze stwierdzenie przez syndyka bezskuteczności zbycia pojazdów odnosiło się wyłącznie do masy upadłości, a przekazanie samochodów przez nabywcę do masy upadłości nie powoduje przeniesienia własności pojazdów z powrotem na upadłego (ponieważ w stosunku do nabywcy czynność prawna sprzedaży samochodów była skuteczna).

Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

Biorąc pod uwagę, iż nabyte przez Spółkę samochody spełniały w dniu przyjęcia do używania wszystkie kryteria pozwalające uznać je za środki trwałe w rozumieniu cytowanego przepisu, oraz że transakcja nabycia była ważna i skuteczna, brak jest podstaw do uznania dokonanych w okresie używania samochodów odpisów amortyzacyjnych za nieprawidłowe lub bezpodstawne, a w konsekwencji do dokonywania ich wstecznej korekty jako kosztów uzyskania przychodów. Dokonane odpisy amortyzacyjne zostały prawidłowo rozliczone jako koszt uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż od momentu nabycia do momentu przekazania do masy upadłości przedmiotowe samochody:

* stanowiły własność Spółki (i stanowią własność Spółki do momentu ich zbycia przez syndyka w toku postępowania upadłościowego),

* były wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą,

* przewidywany (i faktyczny) okres ich używania był dłuższy niż rok.

Tym samym, spółce przysługiwało prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszt uzyskania przychodów i późniejsze przekazanie samochodów do masy upadłości nie niweczy tego prawa w odniesieniu do okresu używania samochodów przez Spółkę.

Należy zauważyć, że nawet w przypadku, gdyby zbycie samochodów można było uznać za bezskuteczne względem Spółki, to efekty tej bezskuteczności, na gruncie podatkowym, mogłyby wystąpić dopiero od momentu jej stwierdzenia, tj. uznania przez syndyka masy upadłości, iż zbycie nastąpiło za cenę rażąco odbiegającą in minus od wartości samochodów. Przed tym momentem bowiem nie było podstaw do twierdzenia, że zbycie pojazdów przez "B." nie było skuteczne, a więc że istnieją przesłanki mogące podważać zasadność dokonywania odpisów amortyzacyjnych przez nowego właściciela.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 134 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, z późn. zm.), jeżeli czynność upadłego jest bezskuteczna z mocy prawa lub została uznana za bezskuteczną, to co wskutek tej czynności ubyło z majątku upadłego lub do niego nie weszło, podlega przekazaniu do masy upadłości, a gdy przekazanie w naturze jest niemożliwe, do masy upadłości powinna być wpłacona równowartość w pieniądzach.

Przepis ten reguluje m.in. bezskuteczność czynności prawnych na podstawie art. 127-128 Prawa upadłościowego i naprawczego. Zatem osoba trzecia, która w wykonaniu przez upadłego takiej czynności otrzymała świadczenie, powinna je zwrócić w naturze, bądź równowartość w pieniądzach.

W myśl art. 16a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej: ustawa, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

Tak więc, składnik majątkowy może zostać zaliczony do środków trwałych podatnika i być amortyzowany w przypadku, gdy stanowić on będzie własność lub współwłasność podatnika, a przewidywany okres jego używania przekraczać będzie rok.

Warunkiem zaliczenia przez podatnika składników majątku do środków trwałych podlegających amortyzacji jest wykorzystywanie przez niego tego składnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przesłanka ta wskazuje na to, że istotnym jest, aby dany środek trwały był wykorzystywany przez podatnika w sensie fizycznym, w jego działalności gospodarczej w celu uzyskiwania przychodów.

Z opisanego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż nabyte przez Spółkę samochody ciężarowe spełniały w dniu przyjęcia do używania wszystkie kryteria pozwalające uznać je za środki trwałe w rozumieniu cytowanego przepisu art. 16a ust. 1 ustawy, oraz że transakcja w momencie nabycia tych samochodów była ważna i skuteczna. Tym samym, dokonane w okresie używania tych środków trwałych odpisy amortyzacyjne należy uznać za prawidłowe, co skutkuje brakiem konieczności dokonywania ich wstecznej korekty, poprzez wyłączenie tych odpisów z kosztów uzyskania przychodów.

Niemniej jednak, z uwagi na to, że Spółce przysługiwało prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych, stanowiących koszty uzyskania przychodów, to w przypadku zwrotu całości lub części kwoty zapłaconej za nabycie środków trwałych powstanie konieczność korekty tych kosztów w związku z uregulowaniem zawartym w art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy stanowiącym, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a-16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej, powoduje, iż interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.