ITPB3/423-237b/09/AW - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów spółki odsetek za zwłokę od nieuregulowanych rat leasingowych, odsetek od weksla oraz kosztów procesu w związku z wydanym przez sąd nakazem zapłaty.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2009 r. (data wpływu 11 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji prawnej kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji prawnej kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 15 września 2000 r. Wnioskodawca zawarł z Towarzystwem Leasingowym umowę leasingu operacyjnego, której przedmiotem były środki transportu. Ww. umowa została zabezpieczona wekslem in blanco.

W dniu 28 maja 2001 r. Towarzystwo Leasingowe zawarło umowę z Bankiem, na mocy której scedowało na Bank swoją wierzytelność wobec Wnioskodawcy z tytułu umowy leasingowej za przyszłe okresy (od czerwca 2001 r. do lipca 2003 r.). W tym samym dniu Towarzystwo Leasingowe poinformowało Wnioskodawcę o rozwiązaniu umowy i wezwało go do zwrotu przedmiotu leasingu wraz z zapłatą należnego zadłużenia. W międzyczasie Bank, na który scedowana została wierzytelność został przejęty przez inny Bank, a Towarzystwo Leasingowe ogłosiło upadłość.

Ponieważ Wnioskodawca - z uwagi na trudną sytuację finansową - nie regulował rat leasingowych wobec Banku, Bank wypowiedział Wnioskodawcy umowę i wezwał go do uregulowania zaległych rat leasingowych wraz z odsetkami za zwłokę.

Wnioskodawca ponadto wyjaśnia, iż de facto nie wiedział na rzecz kogo ma dokonać zapłaty zaległych rat, gdyż otrzymywał wezwania do zapłaty zarówno od Banków, jak i od Towarzystwa Leasingowego.

Po rozwiązaniu umowy przedmiot leasingu został sprzedany, a uzyskana z tego tytułu kwota została zaliczona na zobowiązania wynikające z umowy leasingowej.

W dniu 27 czerwca 2005 r. Bank wezwał Wnioskodawcę oraz osoby, które poręczyły weksel do jego wykupu. W odpowiedzi na ww. wezwanie Wnioskodawca przedstawił propozycję spłaty zadłużenia w ratach. Jednocześnie zakwestionował część dochodzonej przez Bank kwoty, wskazując na jej przedawnienie. Przedawnione - zdaniem Wnioskodawcy - zobowiązanie zostało przez niego zaliczone (w kwocie brutto) do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W dniu 15 września 2006 r. Bank wezwał Wnioskodawcę (i poręczycieli) do zapłaty sumy wekslowej wraz z odsetkami za zwłokę od dnia wypełnienia weksla. Na sumę wekslową składała się należność główna z tytułu nieopłaconych rat leasingowych oraz odsetki za zwłokę od tych rat naliczone do dnia wypełnienia weksla.

Pismem z dnia 6 października 2006 r. Wnioskodawca poinformował Bank, iż nie uznaje roszczenia jako, że jest bezpodstawne i przedawnione.

W związku z powyższym, Bank wystąpił na drogę postępowania sądowego. Sąd I instancji wydał nakaz zapłaty zobowiązujący Wnioskodawcę do zapłaty kwoty 302.209 zł 15 gr (suma wekslowa) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 12 lipca 2005 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Wnioskodawca oraz poręczyciele wnieśli zarzuty od tego nakazu, podnosząc w szczególności brak podstaw prawnych do wypełnienia weksla oraz zarzut przedawnienia zobowiązania wynikającego z umowy leasingowej. Sąd uchylił nakaz zapłaty i oddalił powództwo w stosunku do poręczycieli wekslowych, natomiast utrzymał nakaz w części dotyczącej Wnioskodawcy. Sąd uznał m.in., iż zobowiązanie z tytułu umowy leasingowej nie uległo przedawnieniu. Od wyroku Sądu I instancji, Wnioskodawca wniósł apelację. Spośród podniesionych przez Wnioskodawcę zarzutów Sąd Apelacyjny uwzględnił zarzut dotyczący wypełnienia przez Bank weksla niezgodnie z porozumieniem wekslowym, polegającym na naliczeniu odsetek za zwłokę po odstąpieniu od umowy leasingowej w wysokości 150% odsetek ustawowych zamiast odsetek ustawowych.

W konsekwencji, Sąd uwzględnił powództwo Banku nie na kwotę 302.209 zł 15 gr, lecz na kwotę 265.910 zł 91 gr (na którą składają się kwota 169.036 zł 88 gr z tytułu niezapłaconych rat leasingowych oraz 96.874 zł 03 gr z tytułu odsetek za zwłokę do dnia wypełnienia weksla) wraz z odsetkami za zwłokę od dnia wypełnienia weksla oraz kosztami procesu. Orzekając o zwrocie kosztów procesu na rzecz Banku, Sąd wskazał, iż Bank wygrał proces w 88 %. Wnioskodawca uregulował w całości zasądzone na rzecz Banku kwoty w dniach:

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie drugie. Odpowiedź na pytanie pierwsze zostanie udzielona odrębną interpretacją indywidualną.

Prezentując własne stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego - w zakresie pytania drugiego - Wnioskodawca wskazuje, iż z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że do kosztów uzyskania przychodu zaliczane są te wydatki, które zostały poniesione w celu uzyskania przychodu albo w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu, a które z puli kosztów nie zostały wyłączone przez samego ustawodawcę na podstawie art. 16 ust. 1.

W żadnym z przepisów art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Spółka nie znajduje takiego, który wyłączałby możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu zwróconych kosztów przegranego procesu sądowego.

Jednostka zauważa, iż z kosztów uzyskania przychodów zostały jedynie wyłączone koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań (art. 16 ust. 1 pkt 17).

Gdyby ustawodawca chciał wyłączyć wydatki związane z poniesieniem przez dłużnika (pozwanego) kosztów postępowania sądowego z możliwości zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów uczyniłby to wprost, tak jak to ma miejsce z ww. kosztami egzekucyjnymi.

Stanowisko takie prezentowane jest przez sądy administracyjne (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 lipca 2003 r., I SA/Wr 709/02, niepubl.) oraz organy podatkowe (decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 listopada 2005 r., 1401/PD-4230Z-101/05/ZO).

W wyroku z dnia 31 lipca 2003 r. sygn. I SA/Wr 710/02 (niepubl.) Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że skoro wyłączeniem tym nie zostały objęte koszty poniesione w innej fazie postępowania, tj. koszty procesu poniesione w postępowaniu sądowym, to koszty te mogą mieścić się w kategorii kosztów poniesionych w celu uzyskania przychodu.

Z orzecznictwa i stanowisk doktryny wynika, iż o tym czy w konkretnej sytuacji koszty przegranego procesu (wynagrodzenie pełnomocnika, zasądzone odsetki za zwłokę, zwrot kosztów procesu na rzecz strony wygrywającej sprawę) mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, decydują okoliczności faktyczne sprawy, w tym - okoliczności postępowania sądowego.

Jak podkreślał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 14 maja 2004 r., sygn. akt I SA/Wr 1252/02 (niepubl.) fakt przegrania procesu przez dłużnika (pozwanego) nie może być traktowany jako klauzula generalna zaliczalności tego rodzaju wydatków (koszty procesu) do kosztów uzyskania przychodów. Organy podatkowe winny zatem traktować każdą sytuację indywidualnie, odrębnie dla każdego przypadku, według zasad racjonalnego rozumowania.

Okoliczność, iż począwszy od dnia 1 stycznia 2007 r. kosztami podatkowymi są również koszty poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodu, przemawia - w ocenie Jednostki - za istnieniem prawa do zaliczenia do kosztów wszelkich wydatków związanych zarówno z dochodzeniem swoich praw, jak i ich obroną na drodze postępowania administracyjnego, czy sądowego.

Jeśli działania podatnika (pozwanego) w procesie zmierzają do wykazania bezpodstawności roszczenia kontrahenta i nie są to działania, które uznaje się za szkodliwe, nieracjonalne gospodarczo, sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego, to nie może być mowy o braku związku wydatków procesowych z przychodami.

W niniejszej sprawie - jak podkreśla Spółka - poniesienie takich kosztów procesu jak wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika oraz wpisy sądowe (od apelacji, itd.) miało na celu obronę przed roszczeniami wierzyciela (powoda) i podjęte zostało w celu zmniejszenia wysokości straty z działalności gospodarczej. Jak wynika z okoliczności sprawy oraz podniesionych przez Spółkę w toku postępowania argumentów, miała ona przy tym prawo sądzić, iż powództwo Banku zostanie - z uwagi na przedawnienie - przynajmniej w części oddalone.

Wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na tego rodzaju obronę miały niewątpliwie wpływ na zabezpieczenie źródła przychodów Wnioskodawcy i wiązały się ściśle z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 października 2001 r. sygn. III SA 1266/00, niepubl.). W sytuacji bowiem, gdyby Wnioskodawca zachował się w procesie biernie, Sąd Apelacyjny nie uchyliłby nakazu zapłaty, uwzględniając powództwo Banku tylko do kwoty 265.910 zł 91 gr., a nie tak jak żądał powód do kwoty 302.209 zł 15 gr oraz zasadzając na rzecz Banku zwrot kosztów procesu w niższej, aniżeli według norm przepisanych kwocie, wskazując, iż powód wygrał sprawę w 88 %.

Podobnie Jednostka ocenia zasadność zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek oraz zwróconych powodowi (Bankowi) kosztów procesu (koszty zastępstwa procesowego i koszty sądowe).

Wydatki na spłatę odsetek i ww. kosztów procesu stanowić będą koszt uzyskania przychodów, jeśli spełniają definicję zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. zostały poniesione w celu uzyskania przychodu, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu i jednocześnie nie zostały wyłączone z kosztów przez przepisy art. 16 powołanej ustawy.

W art. 16 ust. 1 pkt 11, 12, 13 i 13a omawianej ustawy podatkowej wyłączono z kosztów uzyskania przychodów odsetki: naliczone, lecz niezapłacone albo umorzone, zwiększające koszty inwestycji, od kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów; od dopłat wnoszonych do Spółki oraz od dywidend i innych dochodów z udziałów w zyskach osób prawnych.

Odnośnie natomiast zwrotu kosztów procesu na rzecz Banku, to jak wykazano powyżej, z kosztów uzyskania przychodów wyłączono jedynie koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań.

Skoro Wnioskodawca miał prawo sądzić, iż powinien uregulować zobowiązanie na rzecz Banku, ale w kwocie prawie trzykrotnie niższej od dochodzonej przez Bank, to zarówno odsetki, jakie będzie musiał zapłacić po przegranej sprawie, jak i koszty zastępstwa procesowego zwrócone powodowi będzie mógł zaliczyć po ich zapłacie (zasada kasowa) do kosztów uzyskania przychodu.

Spółka zauważa ponadto, iż postępowanie sądowe zakończyło się na etapie apelacji. Świadczy to o pewnym stopniu skomplikowania sprawy. Jak się wydaje, oznacza to również, że działania Wnioskodawcy podejmowane w toku tego postępowania nie mogą być uznane za szkodliwe, nieracjonalne, sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego.

Między stronami istniał spór prawny, którego wygrania (rozstrzygnięcia na swoją korzyść) Wnioskodawca miał prawo obiektywnie się spodziewać. Zarówno zapłacone odsetki za zwłokę, jak i koszty postępowania były zatem kosztami poniesionymi w celu "obrony" (zachowania, zabezpieczenia) źródła przychodów, Można zatem uznać je za koszty uzyskania przychodów (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z dnia 3 czerwca 2006 r., Nr 1401/PD-4230Z-46/06/ZO).

Zarówno koszty procesu (wynagrodzenie pełnomocnika, koszty wpisów sądowych, zwrot Bankowi kosztów zastępstwa procesowego), jak i oba rodzaje odsetek za zwłokę (zarówno odsetki od weksla, jak i odsetki od nieuregulowanych rat leasingowych naliczone do dnia wypełnienia weksla i doliczone do sumy wekslowej) winny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty. Mimo, iż te drugie odsetki (doliczone do weksla) zostały skapitalizowane, brak jest - zdaniem Wnioskodawcy - podstaw prawnych do zaliczenia ww. odsetek do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich kapitalizacji przez Bank.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów wydatki z tytułu kredytów i pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek.

Jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych (wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 listopada 2008 r. sygn. III SA/Wa 1594/08, niepubl.) warunkiem zaliczenia w ciężar kosztów skapitalizowanych odsetek nie jest moment ich doliczenia do zobowiązania głównego (kapitalizacja), lecz moment ich faktycznej zapłaty.

Z poglądów doktryny wynika natomiast, iż koszty procesu nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w sytuacji, gdyby zostały zasądzone w wyroku zaocznym. W taki bowiem przypadku, skoro pozwany nie przeczył twierdzeniom pozwu i nie podjął żadnej obrony, to dopuszczenie do procesu nie mogło mieć na celu zachowania, czy też zabezpieczenia źródła przychodów. Przeciwnie, zasądzone koszty, czy też odsetki byłyby w takim wypadku zbędnym balastem, do którego podatnik doprowadził przez swoje niedbalstwo lub niesumienność (L. Błystak, B. Dauter, E. Madej, A. Mudrecki, M. Niezgódka-Medek, R. Pęk, J. Zubrzycki, Podatek dochodowy od osób prawnych, Komentarz 2007, UNIMEX, Wrocław, s. 508).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia przy tym koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Jednocześnie trzeba podkreślić, przez pojęcie "zachować" należy rozumieć "dochować coś w stanie niezmienionym, nienaruszonym, utrzymać". Natomiast "zabezpieczyć" oznacza "uczynić bezpiecznym, niezagrożonym, dać ochronę". Można więc przyjąć, ze koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwią dalsze funkcjonowanie źródła. Za koszty związane z zabezpieczeniem i zachowaniem źródła przychodów należy więc uznać przede wszystkim koszty prawidłowego funkcjonowania podatnika, prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej, do której zalicza się koszty, które nie zawsze mogą zostać jednoznacznie uznane za koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, a przynajmniej taki ich cel jest trudny do uchwycenia.

Kwalifikując zatem wydatek w koszty podatkowe trzeba stwierdzić, że spełnia on dwa warunki: wydatek musi być poniesiony w celu uzyskania przychodu lub zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodów oraz nie może to być wydatek wymieniony w zamkniętym katalogu negatywnym, wymienionym w przepisie art. 16 ww. ustawy. Należy zauważyć, iż kryterium zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych jest uzależnione od celu poniesienia wydatku, a nie od wystąpienia efektu w postaci osiągnięcia przychodu. Określony wydatek może bowiem zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów również wówczas, gdy nie przyniósł spodziewanego przychodu, ale został poniesiony w takim celu.

Kosztami uzyskania przychodów będą zatem takie koszty, które spełniają łącznie następujące warunki:

W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca nie płacił rat leasingowych wynikających z umowy. Firma leasingowa zawarła umowę z bankiem, na mocy której scedowała na bank swoją wierzytelność wobec Spółki. W dniu 15 września 2006 r. bank wezwał Wnioskodawcę (i poręczycieli) do zapłaty sumy wekslowej wraz z odsetkami za zwłokę od dnia wypełnienia weksla. Na sumę wekslową składała się należność główna z tytułu nieopłaconych rat leasingowych oraz odsetki za zwłokę od tych rat naliczone do dnia wypełnienia weksla. Z uwagi na to, że podatnik nie dokonał zapłaty bank wystąpił na drogę postępowania sądowego. W ogłoszonym wyroku sąd uchylił nakaz zapłaty i oddalił powództwo w stosunku do poręczycieli wekslowych, natomiast utrzymał nakaz w części dotyczącej Wnioskodawcy. Sąd uznał m.in., iż zobowiązanie z tytułu umowy leasingowej nie uległo przedawnieniu. Od tego wyroku Spółka wniosła apelację. Sąd Apelacyjny uwzględnił zarzut dotyczący wypełnienia przez bank weksla niezgodnie z porozumieniem wekslowym, polegającym na naliczeniu odsetek za zwłokę po odstąpieniu od umowy leasingowej w wysokości 150% odsetek ustawowych zamiast odsetek ustawowych i orzekając o zwrocie kosztów procesu na rzecz banku. W konsekwencji, w wyniku apelacji, kwota zobowiązania Spółki wobec banku uległa zmniejszeniu.

W związku z powyższym Spółka poniosła szereg wydatków:

Odnosząc się do wydatków zakwalifikowanych do pierwszej grupy, tj. wydatków związanych z prowadzonym przeciwko Spółce postępowaniem sądowym należy stwierdzić, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają szczególnych rozwiązań dotyczących zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów procesowych. Jednakże z faktu niezaliczenia danej kategorii wydatku do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie wynika automatyczny wniosek, że wydatek ten może stanowić koszt uzyskania przychodów. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 tej ustawy, tj. zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jak wynika z art. 484¹ § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), postępowanie nakazowe należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych. Zgodnie z art. 484¹ § 2 Kodeksu, sąd rozpoznaje sprawę w postępowaniu nakazowym na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie.

W myśl art. 485 § 2 Kodeksu, sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu, do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu.

Zgodnie z art. 491 § 1 ww. ustawy wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku może być w formie skróconej umieszczony na ich odpisie (art. 491 § 2 ww. ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 492 § 3 nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia. W razie wniesienia zarzutów sąd może na wniosek pozwanego wstrzymać wykonanie nakazu.

Koszty procesu poniesione przez dłużnika, generalnie nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, bowiem stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ww. ustawy nie są kosztami związanymi z osiągnięciem przychodu.

Zaliczenie ponoszonych wydatków procesu sądowego do kosztów uzyskania przychodów należy rozpatrywać pod kątem tego, czy były one poniesione w celu obrony przed bezprawnie skierowanymi roszczeniami oraz w związku z funkcjonowaniem podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a nie w związku z niewykonaniem zobowiązań.

Każdy przypadek ponoszonych kosztów sądowych należy rozpatrywać indywidualnie pod kątem możliwości zaliczenia wydatku z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodów.

W analizowanej sytuacji Spółka nie wywiązywała się ze swoich zobowiązań wynikających z umowy leasingowej. Korzystała z przedmiotu leasingu nie uiszczając rat leasingowych.

Koszty procesu zasądzone były w związku z niewykonaniem przez Spółkę zobowiązań. Wydatki związane z wniesioną przez Spółkę apelacją są nadal konsekwencją niewywiazywania się przez dłużnika ze swoich zobowiązań.

Zatem, należy uznać, iż koszty sądowe poniesione przez Spółkę nie pozostawały w związku z uzyskiwanymi przychodami i nie miały na celu zachowania źródła przychodów. Poniesione wydatki jakimi są koszty procesowe (w tym wynagrodzenia reprezentującego Wnioskodawcę radcy prawnego, koszty wpisów sądowych, a także zwróconych stronie przeciwnej (bankowi) kosztów procesu) nie przyczyniły się w żaden sposób do uzyskanego przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie były to również normalne koszty funkcjonowania firmy. Zasądzone koszty były efektem niewykupienia przez Spółkę weksla. To natomiast było wynikiem niepłacenia leasingodawcy rat leasingowych.

W związku z powołanymi przepisami oraz przedstawionym przez Wnioskodawcę stanem faktycznym stwierdzić należy, iż poniesione przez Spółkę koszty postępowania nakazowego wraz z kosztami procesu, w którym Sąd wydał nakaz zapłaty z weksla in blanco zaspokajający roszczenia wierzyciela, stanowią konsekwencję niewykonania przez Spółkę zobowiązania. Wydatki te nie spełniają więc warunku kosztów poniesionych w celu zachowania oraz zabezpieczenia źródła przychodu.

Odnosząc się natomiast do kwestii zapłaty przez Spółkę odsetek od niezapłaconego zobowiązania, tj. odsetek uwzględnionych zarówno w sumie wekslowej (odsetki niezapłacone do dnia wystawienia weksla), jak i odsetek od weksla (naliczonych od dnia wypełnienia weksla) należy stwierdzić, iż w omawianej ustawie podatkowej ustawodawca zawarł przepis szczególny, dotyczący kwestii odnoszenia w koszty podatkowe odsetek od zobowiązań.

W art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustanowiono, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych lub umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Zatem - co wynika z niniejszego przepisu - dla celów podatkowych za koszty uzyskania przychodów uznawane są wyłącznie odsetki zapłacone. Obciążenie finansowe z tytułu odsetek musi zostać zatem faktycznie poniesione przez podatnika.

Odmienna sytuacja ma miejsce w przypadku tzw. kapitalizacji odsetek (operacja ta polega na przekształceniu zobowiązania z tytułu spłaty odsetek w zobowiązanie z tytułu spłaty części kapitałowej pożyczki (kredytu)). Odsetki skapitalizowane są wówczas u pożyczkobiorcy (kredytobiorcy) kosztem uzyskania przychodów w dacie kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Jednakże w omawianej sprawie przepis ten nie może mieć zastosowania, gdyż dotyczy on kosztów związanych z uzyskaniem pożyczki (kredytu), a więc podatkowego stanu faktycznego, który w sprawie niniejszej nie wystąpił.

Reasumując odsetki od weksla (naliczone od dnia wypełnienia weksla) oraz odsetki za zwłokę od nieuregulowanych rat leasingowych, które na dzień wypełnienia weksla zostały doliczone do kwoty należności głównej i zwiększyły tym samym sumę wekslową należy odnieść w koszty podatkowe w dacie zapłaty, co potwierdza stanowisko Spółki w tym zakresie.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10 - 562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.