ITPB3/423-210/07/PS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2007 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 grudnia 2007 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka posiada niezaspokojone wierzytelności z tytułu dostawy towarów do kontrahenta niemieckiego. Wierzytelności te były zarachowane jako przychody należne Spółki, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Powyższe należności były bezskutecznie dochodzone przed sądami w Niemczech. Dnia 23 lutego 2005 r. Sąd Rejonowy w Niemczech odrzucił prawomocną uchwałą wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego wobec kontrahenta niemieckiego, ze względu na brak masy upadłościowej odpowiadającej kosztom postępowania upadłościowego, na skutek czego spółka ta została rozwiązana, a następnie wykreślona z rejestru handlowego z uwagi na brak majątku. Powyższa uchwała została wpisana do niemieckiego rejestru handlowego HRB, prowadzonego przez Sąd Rejonowy w A.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na podstawie posiadanego przez Spółkę wypisu z niemieckiego rejestru handlowego HRB (oryginał oraz tłumaczenie na język polski), w którym jest wpisana prawomocna uchwała Sądu Rejonowego o odrzuceniu wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego z uwagi na brak majątku wystarczającego na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, możliwe jest uznanie wierzytelności przysługujących Wnioskodawcy wobec kontrahenta niemieckiego za nieściągalne i zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a) w związku z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy posiadany przez niego wypis z niemieckiego rejestru handlowego, w którym wpisano wyżej cytowaną prawomocną uchwałę Sądu Rejonowego jest wystarczający, by udokumentować nieściągalność wierzytelności i aby na tej podstawie zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a) w związku z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Niemiecki Rejestr Handlowy prowadzony jest przez Sądy Rejonowe - Gospodarcze, a każdy wpis dokonywany jest przez Głównego Sekretarza Sądowego. Wypis z takiego rejestru będzie więc dokumentem urzędowym. Zgodnie natomiast z art. 1138 ustawy - Kodeks Postępowania Cywilnego "zagraniczne dokumenty urzędowe posiadają moc dowodową na równi z polskimi dokumentami urzędowymi. Jednakże jeżeli dokument dotyczy przeniesienia własności nieruchomości położonej w Polsce, powinien on być uwierzytelniony przez polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny. To samo dotyczy dokumentu, który wywołuje wątpliwości co do jego autentyczności". Z uwagi na fakt, iż w przedmiotowym stanie faktycznym nie zachodzą wyjątki wskazane w cytowanym przepisie, które powodowałyby obowiązek uwierzytelnienia dokumentu urzędowego, należy przyjąć, że wypis z niemieckiego rejestru handlowego HRB ma moc dowodową na równi z polskimi dokumentami urzędowymi. Dlatego też, zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym nieściągalność wierzytelności udokumentowana została uchwałą Sądu Rejonowego z dnia 23 lutego 2005 r. o odrzuceniu wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego, z którego wypis posiada Spółka. Uchwała powołana w rejestrze handlowym jest w prawie niemieckim odpowiednikiem instytucji oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości ze względu na brak majątku, pozwalającego na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego, uregulowanej w art. 13 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, a wymienionej w art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku dochodowym odo osób prawnych jako przesłanka uznania wierzytelności za nieściągalną. Zdaniem Spółki ze względu na to, że dłużnikiem jest podmiot zagraniczny, do udokumentowania nieściągalności wierzytelności należy stosować odpowiednio instytucje prawa właściwego dłużnika. Z uwagi na powyższe w przedstawionym stanie faktycznym spełnione są warunki, o których mowa w art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a) w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i Wnioskodawca ma prawo zaliczyć nieściągalną wierzytelność do kosztów uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z treści art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) cytowanej ustawy wynika natomiast, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Jak stanowi art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Artykuł 16 ust. 2 ww. ustawy stanowi z kolei, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

Z treści przepisu art. 16 ust. 1 pkt 20 cytowanej ustawy wynika z kolei, iż do przychodów nie zalicza się wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania stwierdzić należy, iż ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności od spełnienia konkretnych warunków. Co do zasady bowiem wierzytelności odpisane jako nieściągalne nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów.

Przede wszystkim wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ponadto wierzytelności określone jako nieściągalne, w celu zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów, powinny zostać udokumentowane w sposób wskazany w art. 16 ust. 2 tej ustawy. Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w art. 16 ust. 2 ww. ustawy nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Należy również pamiętać, iż Kodeks cywilny nie zna kategorii "postanowienie o nieściągalności", a zatem dla celów podatkowych musi być to postanowienie, z którego treści jednoznacznie wynika, że dłużnik nie ma majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność.

Poza tym wierzytelności mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie uległy przedawnieniu.

Dla zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest więc spełnienie tych przesłanek jednocześnie. Nie będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów wierzytelność, która nie została uprzednio zaliczona do przychodów należnych, choćby została udokumentowana w sposób przewidziany w ustawie, jak i wierzytelność, która została uprzednio zakwalifikowana do przychodów należnych, ale której nieściągalność nie została udokumentowana we właściwy sposób. Spełniając kumulatywnie wszystkie warunki, wierzytelności odpisane jako nieściągalne stanowić będą koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, w jakiej zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca posiada wierzytelności względem niemieckiego kontrahenta, które były zarachowane jako przychody należne Spółki, zgodnie z art. 12 ust. 3 powołanej ustawy, i które były dochodzone przed sądami w Niemczech. Ostatecznie Sąd Rejonowy w Niemczech odrzucił prawomocną uchwałą wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego wobec kontrahenta niemieckiego, ze względu na brak masy upadłościowej odpowiadającej kosztom postępowania upadłościowego, na skutek czego spółka ta została rozwiązana i wykreślona z rejestru handlowego z uwagi na brak majątku. Następnie, jak informuje Wnioskodawca, uchwała ta została wpisana do niemieckiego rejestru handlowego HRB, z którego Spółka posiada oryginalny wypis oraz tłumaczenie jego na język polski.

Kluczową zatem kwestią w celu ustalenia zasadności uznania nieściągalnej wierzytelności wobec kontrahenta niemieckiego do kosztów uzyskania przychodów jest rozstrzygnięcie, czy niniejszy wypis z niemieckiego rejestru handlowego przetłumaczony na język polski może być odpowiednikiem postanowienia sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a) powołanej ustawy.

Wskazać zatem należy, iż zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym Sąd Rejonowy w Niemczech odrzucił prawomocną uchwałą wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego z uwagi na brak majątku wystarczającego na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Uchwała ta będzie odpowiednikiem postanowienia sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszeniu upadłości, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a) powołanej ustawy. Natomiast wypis z rejestru handlowego przetłumaczony na język polski, zawierający tą uchwałę nie będzie stanowił dokumentu, o którym mowa w powołanym przepisie.

Ponadto, zgodnie z przepisem art. 27 Konstytucji oraz art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim, (Dz. U. Nr 90, poz. 999 z późn. zm.) językiem urzędowym konstytucyjnych organów państwa jest język polski. A więc dla celów dowodowych podatnik dysponując dokumentem obcojęzycznym powinien posiadać jego tłumaczenie na język polski.

Reasumując, w przypadku posiadanych wierzytelności wobec zagranicznego kontrahenta, w celu zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 w zw. z art. 16 ust. 2 pkt 2 lit. a) cytowanej ustawy, podatnik dla celów dowodowych powinien dysponować oryginalnym dokumentem wydanym przez właściwy sąd w tej sprawie, przetłumaczonym na język polski. Oryginalny wypis z niemieckiego rejestru handlowego, w którym wpisano prawomocną uchwałę dotyczącą odrzucenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego, a więc właściwy dokument, który mógłby być podstawą do zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, nie jest tożsamy z tą uchwałą.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.