ITPB2/4515-17/15/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2015 r. (data wpływu 16 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu - jest prawidłowe.

W dniu 16 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 28 listopada 2012 r. wraz z matką Wnioskodawca zawarłem z Bankiem umowę na preferencyjny kredyt mieszkaniowy z dopłatami do oprocentowania przez Bank Gospodarstwa Krajowego na sumę 161 559 zł (słownie: sto sześćdziesiąt jeden tysięcy pięćset pięćdziesiąt dziewięć złotych zero groszy). Kredyt ten był przeznaczony na sfinansowanie 100% wartości lokalu nr 16 w budynku nr 26 (mieszkanie w stanie developerskim, rynek pierwotny). Natomiast zgodnie z postanowieniami aktu notarialnego z dnia 24 maja 2013 r. Wnioskodawca jest jedynym właścicielem lokalu. Ponadto w Umowie Deweloperskiej zawartej w Kancelarii Notarialnej w dniu 28 września 2012 r., pomiędzy Sp. z o.o. a Wnioskodawcą, tylko Wnioskodawca występuje w roli Nabywcy.

Decydując się na zakup mieszkania Wnioskodawca nie posiadał wystarczającej zdolności kredytowej. Jego sytuacja finansowa nie pozwalała na samodzielne zaciągnięcie kredytu. Przystąpienie matki Wnioskodawcy do umowy kredytu umożliwiło zrealizowanie celu, jakim od dłuższego czasu był zakup swojego pierwszego mieszkania. I tak zgodnie z postanowieniami powołanej umowy, kredytobiorcami jest Wnioskodawca i Jego matka. Oboje solidarnie odpowiadają za wynikające z niej zadłużenie wobec Banku. Ponadto, w umowie zapisano, że głównym rachunkiem bankowym, ustalonym do spłaty wspólnego zadłużenia jest rachunek należący do matki Wnioskodawcy. Lokal został obciążony hipoteką, która zabezpiecza spłatę wspólnego kredytu.

Kredyt spłaca matka Wnioskodawcy, ponieważ nie był wstanie regulować na bieżąco kolejnych rat. W chwili obecnej (tekst jedn.: do dnia 7 lutego 2015 r.) łączna suma spłaconych rat nie przekracza 10000 zł. Jak tylko poprawi się sytuacja finansowa Wnioskodawcy również będzie uczestniczył w spłacaniu zadłużenia.

Wobec powyższego opisu zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionych okolicznościach faktycznych sprawy, dokonana spłata rat hipotecznego kredytu mieszkaniowego przez matkę Wnioskodawcy jako współkredytobiorcę, wiąże się po stronie Wnioskodawcy z obowiązkiem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy spłata rat kredytu przez Jego matkę, która jest współkredytobiorcą, nie może skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadku i darowizn. Czynności tej bowiem nie można zakwalifikować jako darowizny. Intencją matki Wnioskodawcy nie było i nie jest obdarowanie Wnioskodawcy, a wyłącznie spłata zadłużenia wobec banku, a tym samym wypełnienie warunków umowy kredytowej.

Na potwierdzenie swojego stanowiska w przedstawionej sprawie Wnioskodawca powołuje inne interpretacje indywidualne zamieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, tj.:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, że jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wspólnie z matką zaciągnął kredyt na nabycie od dewelopera lokalu mieszkalnego. Właścicielem tego lokalu jest Wnioskodawca i to on widnieje na umowie z deweloperem jako nabywca. Z zawartej umowy kredytowej wynika, że wszyscy kredytobiorcy - tj. Wnioskodawca i Jego matka - odpowiadają solidarnie za jego spłatę.

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku, które może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Nie jest przy tym konieczne, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce między masą majątkową osoby trzeciej a obdarowanym.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Stosownie natomiast do art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że opisana we wniosku spłata rat kredytu przez matkę Wnioskodawcy - z jej rachunku bankowego - do której zobowiązani są wszyscy kredytobiorcy solidarnie, nie może zostać uznana za darowiznę, a więc za tytuł nabycia, z którym wiąże się powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. W opisanej sytuacji mamy bowiem do czynienia nie z umową darowizny a z wykonaniem zobowiązania solidarnego. Czynność taka nie została wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. E. Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.