ITPB2/4511-686/16-1/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 sierpnia 2016 r. (data wpływu 5 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu-jest nieprawidłowe.

W dniu 5 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 24 listopada 2006 r. Wnioskodawca był sprawcą wypadku drogowego. W momencie zdarzenia nie posiadał opłaconego obowiązkowego ubezpieczenia.

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny tytułem ubezpieczenia obowiązkowego zaspokoił roszczenia osób pokrzywdzonych, a następnie, na mocy art. 110 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zaczął dochodzić od Wnioskodawcy zwrotu kwoty spełnionego świadczenia i poniesionych kosztów. Sprawa była przedmiotem postępowania egzekucyjnego, ale egzekucja wobec Wnioskodawcy była nieskuteczna z powodu braku majątku i środków finansowych.

Ostatecznie na podstawie art. 110 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, w związku ze złą sytuacją majątkową Wnioskodawcy decyzją z dnia 21 października 2015 r. U. umorzył dochodzone należności za spowodowanie zdarzenia drogowego.

Zgodnie z art. 110 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych U. oraz P. w uzasadnionych przypadkach, kierując się przede wszystkim wyjątkowo trudną sytuacją materialną i majątkową zobowiązanego, jak również jego sytuacją życiową może odstąpić od dochodzenia zwrotu części lub całości świadczenia, albo też udzielić ulgi w jego spłacie.

Wnioskodawca podkreśla, że umorzenie świadczenia za wyrządzoną szkodę komunikacyjną nastąpiło w związku z brakiem możliwości przeprowadzenia wobec niego egzekucji spowodowanej nieposiadaniem majątku oraz źródła utrzymania.

Za 2015 r. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny sporządził informację PIT-8C, wykazując w części D umorzoną kwotę 90 219 zł 23 gr, traktując ją jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy umorzenie przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny świadczenia za wyrządzoną przez Wnioskodawcę szkodę komunikacyjną powoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych za 2015 r. ?

Zdaniem Wnioskodawcy umorzenie ww. świadczenia nie powoduje u Niego powstania przychodu podatkowego. W wyniku tego umorzenia nie nastąpiło przysporzenie majątkowe, ponieważ z tego tytułu Wnioskodawca nie otrzymał żadnych pieniędzy, wartości pieniężnych i żadnych innych świadczeń. Nie nastąpił też po stronie Wnioskodawcy żaden przyrost majątkowy. Skoro nie miał środków na zapłatę należności za wyrządzoną szkodę i kwota została umorzona, to Wnioskodawca uważa, że nie powinien być obciążony podatkiem a Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, wystawiając na jego nazwisko informację PIT-8C i wykazując w przychodach podlegających opodatkowaniu umorzoną kwotę postąpił nieprawidłowo.

Wnioskodawca uważa więc, że kwoty wykazanej przez U. w informacji PIT-8C nie musiał wykazywać w swoim rozliczeniu rocznym (zeznaniu podatkowym) za 2015 r.

Wnioskodawca nadmienia, ze podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacjach indywidualnych z dnia 7 sierpnia 2015 r. nr ILPBI/4511-1-587/15-4/AMN oraz 4 marca 2011 r. nr ILPB2/415-1362/10-2/TR dotyczących umorzenia kary administracyjnej.

Z interpretacji tych wynika, że nie można mówić o powstaniu przychodu, gdy u podatnika nie powstały realne korzyści majątkowe. W przypadku Wnioskodawcy takie korzyści nie wystąpiły, tak więc nie powinien zostać obciążony podatkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega co do zasady każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak

z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Jak natomiast stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r., za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" wskazuje, iż zawiera on tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, nie zaliczane do pozostałych źródeł przychodów, stanowią przychody objęte dyspozycją tego przepisu.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 24 listopada 2006 r. Wnioskodawca był sprawcą wypadku drogowego. W momencie zdarzenia nie posiadał opłaconego obowiązkowego ubezpieczenia.

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny tytułem ubezpieczenia obowiązkowego zaspokoił roszczenia osób pokrzywdzonych, a następnie, na mocy art. 110 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zaczął dochodzić od Wnioskodawcy zwrotu kwoty spełnionego świadczenia i poniesionych kosztów. Sprawa była przedmiotem postępowania egzekucyjnego, ale egzekucja wobec Wnioskodawcy była nieskuteczna z powodu braku majątku i środków finansowych.

Ostatecznie na podstawie art. 110 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, w związku ze złą sytuacją majątkową Wnioskodawcy decyzją z dnia 21 października 2015 r. U. umorzył dochodzone należności za spowodowanie zdarzenia drogowego.

Zgodnie z art. 110 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych U. oraz P. w uzasadnionych przypadkach, kierując się przede wszystkim wyjątkowo trudną sytuacją materialną i majątkową zobowiązanego, jak również jego sytuacją życiową może odstąpić od dochodzenia zwrotu części lub całości świadczenia, albo też udzielić ulgi w jego spłacie.

Umorzenie świadczenia za wyrządzoną szkodę komunikacyjną nastąpiło w związku z brakiem możliwości przeprowadzenia wobec niego egzekucji spowodowanej nieposiadaniem majątku oraz źródła utrzymania.

Za 2015 r. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny sporządził informację PIT-8C, wykazując w części D umorzoną kwotę 90 219 zł 23 gr, traktując ją jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym wskazać należy, że zgodnie z art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i P. (Dz. U. z 2013 r. poz. 392 z późn. zm.), z chwilą wypłaty przez Fundusz odszkodowania, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 1 pkt 3 i ust. 1a, sprawca szkody i osoba, która nie dopełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2, są obowiązani do zwrotu Funduszowi spełnionego świadczenia i poniesionych kosztów.

Stosownie do art. 110 ust. 2 ww. ustawy, w uzasadnionych przypadkach, kierując się przede wszystkim wyjątkowo trudną sytuacją materialną i majątkową zobowiązanego, jak również jego sytuacją życiową, Fundusz może odstąpić od dochodzenia zwrotu części lub całości świadczenia albo udzielić ulgi w jego spłacie.

Podkreślić należy, iż wypłata odszkodowania przez Fundusz i jego zwrot przez osobę będącą sprawcą szkody, która nie dopełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego jest obojętne podatkowo.

Przychód po stronie tej osoby pojawia się - co wynika z przedstawionej definicji przychodu - w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia świadczenia lub jego części. Wtedy bowiem osoba ta osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód), polegające na całkowitym zwolnieniu z obowiązku wykonania określonego zobowiązania na rzecz U. lub jego zmniejszeniu. Stąd też umorzenie takie niewątpliwie stanowi realne przysporzenie w majątku zobowiązanego wobec U.

W świetle powyższych wyjaśnień uznać należy, że wartość świadczenia umorzonego przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, pokrytego za Wnioskodawcę (sprawcę kolizji) za wyrządzoną szkodę osobom trzecim, stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na skutek tak opisanego działania niewątpliwie bowiem Wnioskodawca uzyskał przysporzenie w swoim majątku, mające konkretny wymiar finansowy, a polegające na zmniejszeniu się Jego zobowiązań wobec Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

W rezultacie uznać należy, że postępowanie U. polegające na sporządzeniu dla Wnioskodawcy informacji PIT-8C było prawidłowe, a Wnioskodawca był zobowiązany do opodatkowania takiego przychodu i wykazania go w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy w którym osiągnięty został przychód, a więc za rok 2015, w którym doszło do umorzenia zobowiązania wobec Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych tutejszy organ informuje, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi -Dz. U. z 2016 r. poz. 718).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.