ITPB2/4511-580/15/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2015 r. (data wpływu - 12 maja 2015 r.), uzupełnionym w dniu 24 lipca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży lokalu mieszkalnego - jest prawidłowe.

W dniu 12 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży lokalu mieszkalnego.

Wniosek uzupełniono w dniu 24 lipca 2015 r.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Umową darowizny (zawartą w formie aktu notarialnego) z dnia 25 lutego 2009 r. Wnioskodawczyni nabyła od brata lokal mieszkalny. Następnie tego samego dnia podarowała Ona ww. mieszkanie swojemu synowi.

Uprzednio - jeszcze przed dokonaniem ww. czynności prawnych - brat wykupił z 90% bonifikatą tenże lokal od gminy. Ze względu na mylne przeświadczenie o braku obowiązku zwrotu bonifikaty, o którą w dniu 13 lutego 2015 r. wystąpiła gmina, Wnioskodawczyni złożyła w dniu 7 kwietnia 2015 r. oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, a w konsekwencji w dniu 21 kwietnia 2015 r. przeniesione na nią z powrotem prawo własności opisanego lokalu mieszkalnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku z tytułu sprzedaży w 2015 r. lokalu mieszkalnego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powstanie obowiązek zapłaty podatku przy sprzedaży ww. lokalu, jeżeli czynność ta zostanie dokonana po upływie 5 lat od daty nabycia. Na skutek złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych darowizny powrócono do stanu prawnego sprzed dokonania darowizny. Na podstawie bowiem "unieważnienia czynności prawnej ex tunc" na skutek złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych tejże czynności zostaje przywrócony stan sprzed jej dokonania. Zatem w opinii Wnioskodawczyni nie jest to nowe zdarzenie (nowa sprzedaż czy darowizna) a nabycie prawa własności powinno się liczyć od dnia darowizny, tj. 25 lutego 2009 r., wobec czego przy sprzedaży mieszkania w bieżącym roku nie będzie na Niej ciążył obowiązek zapłaty z tego tytułu podatku.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawczyni, oświadczenie o uchyleniu się od skutków błędu wywołuje skutki od samego początku, tj. od chwili darowizny, w związku z czym późniejsze zbycie nieruchomości nie stanowi źródła dochodu, posiada Ona bowiem ww. nieruchomość ponad 5 lat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl zaś art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Umową darowizny (zawartą w formie aktu notarialnego) z dnia 25 lutego 2009 r. Wnioskodawczyni nabyła od brata lokal mieszkalny. Następnie tego samego dnia podarowała Ona ww. mieszkanie swojemu synowi.

Uprzednio - jeszcze przed dokonaniem ww. czynności prawnych - brat wykupił z 90% bonifikatą tenże lokal od gminy. Ze względu na mylne przeświadczenie o braku obowiązku zwrotu bonifikaty, o którą w dniu 13 lutego 2015 r. wystąpiła gmina, Wnioskodawczyni złożyła w dniu 7 kwietnia 2015 r. oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, a w konsekwencji w dniu 21 kwietnia 2015 r. przeniesione na nią z powrotem prawo własności opisanego lokalu mieszkalnego.

Na tle powyższego wskazać należy, że ustawodawca uznaje za nieważne z mocy prawa, bądź ewentualnie dopuszcza możliwość uchylenia się od skutków złożonego oświadczenia woli w przypadku, gdy jest ono dotknięte wadami wpływającymi na jego skuteczność prawną takimi jak:

* brak świadomości albo swobody powzięcia i wyrażenia woli (art. 82 Kodeksu cywilnego),

* pozorność oświadczeń woli (art. 83 k.c.),

* błąd co do czynności prawnej albo zniekształcenie oświadczenia woli (art. 84 i art. 85 k.c.),

* podstęp (art. 86 k.c.) oraz

* groźba (art. 87 k.c.).

Jak wynika z przedstawionego zestawienia jedną z wad oświadczenia woli, wpływających na jego skuteczność, jest złożenie takiego oświadczenia pod wpływem błędu (art. 84-85 Kodeksu cywilnego). Błędem zaś, jest mylne wyobrażenie o istniejącym stanie rzeczy lub mylne wyobrażenie o treści złożonego oświadczenia woli.

Stosownie do przepisu art. 84 § 1 Kodeksu cywilnego w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy jednak czynności prawnej nieodpłatnej.

W myśl art. 84 § 2 k.c., można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).

Zgodnie z art. 88 § 1 Kodeksu cywilnego, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu - z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby - z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał (art. 88 § 2 k.c.).

Podkreślić należy, że Kodeks cywilny nie definiuje, czym jest błąd jako wada oświadczenia woli. Zgodnie zaś z orzecznictwem błędem w rozumieniu językowym jest niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o czynności, przy czym niezgodność ta może dotyczyć zarówno faktów jak i prawa.

Z treści przytoczonego wyżej przepisu art. 84 Kodeksu cywilnego wynika, że złożenie oświadczenia woli pod wpływem błędu skutkuje nieważnością względną czynności prawnej co oznacza, że czynność taka jest ważna dopóki nie nastąpi skuteczne uchylenie się od jej skutków prawnych. Z chwilą skutecznego uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, czynność prawna jest nieważna z mocą wsteczną (ex tunc), tj. od chwili złożenia wadliwego oświadczenia woli.

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że z chwilą skutecznego uchylenia się w dniu 7 kwietnia 2015 r. przez Wnioskodawczynię od skutków prawnych złożonego pod wpływem błędu oświadczenia woli zawarta w dniu 25 lutego 2009 r. przez Nią umowa darowizny lokalu mieszkalnego stała się nieważna ze skutkiem wstecz, a więc od chwili jej zawarcia.

W konsekwencji stwierdzić należy, że powyższy stosunek prawny pomiędzy stronami umowy darowizny na skutek jego nieważności w ogóle nie zaistniał, co oznacza, że w sytuacji ponownej sprzedaży tej nieruchomości, pięcioletni termin nabycia przez Wnioskodawczynię przedmiotowego lokalu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął z dniem 31 grudnia 2014 r. Tym samym po stronie Wnioskodawczyni - w przypadku planowanej na 2015 r. sprzedaży mieszkania - z tego tytułu nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.