ITPB2/4511-526/16/BK - Określenie skutków podatkowych zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 31 maja 2016 r. (data wpływu 2 czerwca 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 8 sierpnia 2016 r. (data wpływu 11 sierpnia 2016 r.) oraz z dnia 19 sierpnia 2016 r. (data wpływu - 22 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 czerwca 2016 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 11 i 22 sierpnia 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniach przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1994 r. będąc w związku małżeńskim Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła od swoich rodziców do majątku wspólnego spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Mieszkanie to, o pow. użytkowej 55, 7 m² w 1997 r. zostało przekształcone na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Po rozwodzie w listopadzie 2013 r. przed notariuszem został sporządzony akt notarialny o podział majątku wspólnego. Przedmiotem podziału było ww. mieszkanie, oszczędności zgromadzone w czasie trwania małżeństwa w kwocie 87 000 zł, dwa samochody osobowe - Fiat Seicento o wartości 3 500 zł oraz Seat Ibiza o wartości 28 000 zł, działka rekreacyjna o wartości 12 000 zł oraz sprzęt AGD o łącznej wartości 8 000 zł. W wyniku tego podziału Wnioskodawczyni nabyła na wyłączną własność spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz samochód Fiat Seicento, natomiast małżonek pozostałe składniki wskazane wyżej. Podział majątku obejmujący wszystkie składniki majątkowe był równy, odbył się bez żadnych spłat i dopłat.

W lipcu 2014 r. Wnioskodawczyni sprzedała ww. lokal mieszkalny za kwotę 137 000 zł. W 2016 r. złożyła zeznanie podatkowe, w którym zobowiązała się do zakupu innej nieruchomości. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży Wnioskodawczyni przeznaczyła na zakup w drodze licytacji w dniu 24 października 2014 r. nieruchomości o pow. 0,505 ha, stanowiącej działkę nr 92/1 zabudowaną budynkiem handlowo-usługowym o pow. 147 m 2 oraz działkę o pow. 358 m², na której znajdują się fundamenty pod budowę domu mieszkalnego wraz z mediami (woda, kanalizacja, prąd), dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Uprawomocnienie postanowienia Sądu nastąpiło w dniu 6 października 2015 r. Za ww. nieruchomość Wnioskodawczyni zapłaciła kwotę 166 500 zł. Na ww. działce o pow. 358 m² Wnioskodawczyni chciałaby rozpocząć budowę domu mieszkalnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wydatkowanie środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania na nabycie przedmiotowej nieruchomości uprawniać będą Wnioskodawczynię do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni zakup nieruchomości, na której znajdują się fundamenty stanowi cel mieszkaniowy, w związku z czym wydatkowanie środków uprawniać będzie Ją do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia. Wnioskodawczyni podkreśla, że dla zakupionej działki jest decyzja w sprawie pozwolenia na budowę, zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego miasta Inowrocławia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dla określenia skutków podatkowych tego typu transakcji istotne jest zatem ustalenie daty nabycia, od jakiej należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie.

Z treści wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, że w W 1994 r. będąc w związku małżeńskim Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła od swoich rodziców do majątku wspólnego spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Mieszkanie to, o pow. użytkowej 55, 7 m² w 1997 r. zostało przekształcone na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Po rozwodzie w listopadzie 2013 r. przed notariuszem został sporządzony akt notarialny o podział majątku wspólnego. Przedmiotem podziału było ww. mieszkanie, oszczędności zgromadzone w czasie trwania małżeństwa w kwocie 87 000 zł, dwa samochody osobowe - Fiat Seicento o wartości 3 500 zł oraz Seat Ibiza o wartości 28 000 zł, działka rekreacyjna o wartości 12 000 zł oraz sprzęt AGD o łącznej wartości 8 000 zł. W wyniku tego podziału Wnioskodawczyni nabyła na wyłączną własność spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz samochód Fiat Seicento, natomiast małżonek pozostałe składniki wskazane wyżej. Podział majątku obejmujący wszystkie składniki majątkowe był równy, odbył się bez żadnych spłat i dopłat.

W lipcu 2014 r. Wnioskodawczyni sprzedała ww. lokal mieszkalny za kwotę 137 000 zł. W 2016 r. złożyła zeznanie podatkowe, w którym zobowiązała się do zakupu innej nieruchomości. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży Wnioskodawczyni przeznaczyła na zakup w drodze licytacji w dniu 24 października 2014 r. nieruchomości o pow. 0,505 ha, stanowiącej działkę nr 92/1 zabudowaną budynkiem handlowo-usługowym o pow. 147 m 2 oraz działkę o pow. 358 m², na której znajdują się fundamenty pod budowę domu mieszkalnego wraz z mediami (woda, kanalizacja, prąd), dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Uprawomocnienie postanowienia Sądu nastąpiło w dniu 6 października 2015 r. Za ww. nieruchomość Wnioskodawczyni zapłaciła kwotę 166 500 zł. Na ww. działce o pow. 358 m² Wnioskodawczyni chciałaby rozpocząć budowę domu mieszkalnego.

W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym wskazać należy, że stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 583).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową, 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności, 3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tej rzeczy. Mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Tym samym, za datę nabycia nieruchomości lub prawa, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, ale tylko wówczas jeżeli podział był ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszyły mu spłaty i dopłaty lub jeżeli wartość otrzymanych przez daną osobę nieruchomości lub praw w wyniku tego podziału mieściła się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługiwał w majątku wspólnym.

By stwierdzić zatem, czy odpłatne zbycie przedmiotowego lokalu mieszkalnego stanowi źródło przychodu wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 należy określić datę jego nabycia. Zauważyć należy, że w przypadku "mieszkania lokatorskiego" właścicielem i zarządzającym mieszkaniem jest spółdzielnia mieszkaniowa. Osoby zamieszkujące w takich mieszkaniach jedynie je użytkują, nie posiadają do nich tytułu własności. Mogą używać mieszkanie, ale nie są jego właścicielami.

Skoro zatem ww. prawo jest niezbywalne, to nie można mówić o jego nabyciu ani zbyciu. Aby natomiast stać się właścicielem takiego lokalu (a tym samym, aby można było mówić o jego zbyciu) konieczne jest nabycie prawa zbywalnego np. poprzez przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Umożliwia ono korzystanie z lokalu oraz rozporządzanie tym prawem, z pewnymi ograniczeniami, na zasadach zbliżonych do prawa własności.

W związku z powyższym, za datę nabycia lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie można przyjąć momentu nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ale moment jego przekształcenia w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Mając natomiast na względzie, że podział majątku obejmujący wszystkie składniki majątkowe był równy, za datę nabycia przez Wnioskodawczynię spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego należy uznać rok 1997.

W konsekwencji, sprzedaż ww. lokalu w 2014 r. przez Wnioskodawczynię nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z upływem okresu 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie, a tym samym nie rodzi obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Z uwagi na fakt, iż dokonana przez Wnioskodawczynię sprzedaż lokalu mieszkalnego - jak wskazano powyżej - nie stanowi źródła przychodu, zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje zastosowania.

Zauważyć należy, że zwolnienie to może mieć zastosowanie wyłącznie do uzyskanego przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej po dniu 1 stycznia 2009 r.

Dla oceny skutków podatkowych opisanej we wniosku sprzedaży nie ma zatem znaczenia fakt, czy pieniądze z tej transakcji przeznaczyła Wnioskodawczyni na zakup innej nieruchomości.

Z uwagi na powyższe stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku uznać należało za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.