ITPB2/4511-398/16/MU

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2016 r. (data wpływu 21 kwietnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 czerwca 2016 r. (data wpływu 30 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest prawidłowe.

W dniu 21 kwietnia 2016 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 czerwca 2016 r. (data wpływu 30 czerwca 2016 r.).

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 23 maja 2014 r. Wnioskodawca wypowiedział z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia umowę o pracę pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku nauczyciela na podstawie mianowania, z powodu zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby godzin wychowania fizycznego.

Umowa o pracę uległa rozwiązaniu z dniem 31 sierpnia 2014 r.

W dniu 1 września 2014 r. Wnioskodawca w związku z rozwiązaniem stosunku pracy na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty nauczyciela wypłacił odprawę w wysokości 6-ciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Pismem z dnia 30 maja 2014 r. pracownik wniósł do Sądu pracy pozew o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne. Pracownik zarzucił pracodawcy w szczególności, iż przyczyna wypowiedzenia jest fikcyjna.

Na rozprawie w dniu 9 marca 2016 r. Wnioskodawca z pracownikiem wyrazili zgodną wolę co do polubownego zakończenia postępowania toczącego się przed sądem. Wnioskodawca zobowiązał się zapłacić na rzecz pracownika kwotę 9 327 zł, tytułem odszkodowania w wysokości 2,5 miesięcznego wynagrodzenia. Ugoda wyczerpuje wszelkie i wzajemne roszczenia związane z łączącym Wnioskodawcę z pracownikiem stosunkiem pracy. Pracownik zrzekł się roszczenia o przywrócenie do pracy. Na mocy ugody sądowej nie zmieniono sposobu rozwiązania stosunku pracy między stronami umowy.

Wnioskodawca wskazuje, że zawarta ugoda sądowa pomiędzy Nim a pracownikiem nie stanowi uznania roszczenia pracownika, nie jest odszkodowaniem należnym i wynikającym z Kodeksu pracy. Stanowi szansę polubownego zakończenia sporu pomiędzy stronami. Charakter tego odszkodowania to skutek wycofania powództwa i zrzeczenie się roszczenia. Kwota odszkodowania dotyczy zatem nie realnej szkody a tylko utraconych korzyści. Bowiem szkoda po stronie pracownika nie powstała.

Odszkodowanie, wynikające z zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a pracownikiem ugody sądowej zostało wypłacone 1 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca, na podstawie art. 31 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pobrał jako płatnik od wypłaconego odszkodowania zaliczkę na podatek.

Wnioskodawca nadmienia, że w dniu 14 kwietnia 2016 r. radca prawny rekomenduje wypłatę różnicy pomiędzy kwotą określoną w ugodzie, a kwotą dotychczas zapłaconą wraz z odsetkami z tytułu opóźnienia co do tej różnicy liczonymi według treści ugody, ponieważ tylko w takim przypadku wszczynanie przez pracownika egzekucji przeciwko Wnioskodawcy będzie bezzasadne.

W dniu 14 kwietnia 2016 r. przelano na konto pracownika potraconą zaliczkę podatku, by nie ponosić kosztów egzekucji komorniczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wypłata należności, opisanej w stanie faktycznym nazwana w ugodzie sądowej odszkodowaniem, która wyczerpała wszelkie roszczenia pracownika objęte pozwem, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, czy też podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. A tym samym czy przy wypłacie tej należności pracownikowi na Wnioskodawcy ciążyły obowiązki płatnika.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone pracownikowi odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem:

Wysokość i zasada ustalania odszkodowania, które zostało wypłacone pracownikowi, na podstawie zawartej ugody sądowej nie jest ustalona wprost w przepisach odrębnych ustaw. Wysokość tej kwoty została ustalona w drodze negocjacji i ustaleń pomiędzy pracownikiem a pracodawcą przed Sądem Pracy. Tym samym wypłacona pracownikowi kwota nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie tego przepisu.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone pracownikowi odszkodowanie nie korzysta również ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zakres zwolnienia wynikający z tego przepisu odnosi się tylko do odszkodowań wypłaconych za wyrządzoną szkodę rzeczywistą czyli za poniesione straty, a nie za utracone korzyści.

Charakter tego odszkodowania to skutek wycofania powództwa i zrzeczenie się roszczenia. Kwota odszkodowania dotyczy zatem nie realnej szkody a tylko utraconych korzyści. Bowiem szkoda po stronie pracownika nie powstała.

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacona kwota stanowiła dla pracownika przychód ze stosunku pracy, a tym samym był zobowiązany do wykonania obowiązku płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że na podstawie art. 31 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prawidłowo pobrał podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jednakże ze względu na złożone wszczęcie egzekucji przeciwko Wnioskodawcy przez pracownika - sugerując się rekomendacją radcy prawnego, iż brak jest jednoznacznej interpretacji - w dniu 14 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca dokonał korekty naliczonego odszkodowania i przekazał pracownikowi wysokość potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Dokonano tego celem uniknięcia kosztów egzekucji komorniczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty w treści artykułu zwrot "w szczególności" oznacza, iż wskazane kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Innymi słowy, o tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik aktualnie lub w przeszłości związany z pracodawcą, czy inna osoba, nie związana z pracodawcą.

Stosownie do art. 31 ww. ustawy, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, oraz postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b) ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Zakres zwolnienia określony w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 23 maja 2014 r. Wnioskodawca wypowiedział z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia umowę o pracę pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku nauczyciela na podstawie mianowania, z powodu zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby godzin wychowania fizycznego.

Umowa o pracę uległa rozwiązaniu z dniem 31 sierpnia 2014 r.

W dniu 1 września 2014 r. Wnioskodawca w związku z rozwiązaniem stosunku pracy na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela wypłacił odprawę w wysokości 6-ciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Pismem z dnia 30 maja 2014 r. pracownik wniósł do Sądu pracy pozew o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne. Pracownik zarzucił pracodawcy w szczególności, iż przyczyna wypowiedzenia jest fikcyjna.

Na rozprawie w dniu 9 marca 2016 r. Wnioskodawca z pracownikiem wyrazili zgodną wolę co do polubownego zakończenia postępowania toczącego się przed sądem. Wnioskodawca zobowiązał się zapłacić na rzecz pracownika kwotę 9 327 zł, tytułem odszkodowania w wysokości 2,5 miesięcznego wynagrodzenia. Ugoda wyczerpuje wszelkie i wzajemne roszczenia związane z łączącym Wnioskodawcę z pracownikiem stosunkiem pracy. Pracownik zrzekł się roszczenia o przywrócenie do pracy. Na mocy ugody sądowej nie zmieniono sposobu rozwiązania stosunku pracy między stronami umowy.

Wnioskodawca wskazuje, że zawarta ugoda sądowa pomiędzy Nim a pracownikiem nie stanowi uznania roszczenia pracownika, nie jest odszkodowaniem należnym i wynikającym z Kodeksu pracy. Stanowi szansę polubownego zakończenia sporu pomiędzy stronami. Charakter tego odszkodowania to skutek wycofania powództwa i zrzeczenie się roszczenia. Kwota odszkodowania dotyczy zatem nie realnej szkody a tylko utraconych korzyści. Bowiem szkoda po stronie pracownika nie powstała.

Odszkodowanie, wynikające z zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a pracownikiem ugody sądowej zostało wypłacone 1 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca, na podstawie art. 31 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pobrał jako płatnik od wypłaconego odszkodowania zaliczkę na podatek.

Zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380) strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Uwzględniając powyższe stwierdzić zatem należy, że kwota wypłacona pracownikowi wynika z ustaleń pomiędzy stronami ugody, ma charakter umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Oznacza to, że wypłacona kwota odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw oraz postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto z uwagi na fakt - jak wskazano we wniosku - że wypłata odszkodowania dotyczyła utraconych korzyści nie korzysta ono również ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy. Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia tego przepisu obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, iż kwota odszkodowania wypłaconego przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika, na mocy zawartej ugody sądowej - na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych #8722; stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem Wnioskodawca prawidłowo pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od wypłaconego pracownikowi odszkodowania, był bowiem do tego zobowiązany na podstawie art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.