ITPB2/4511-261/16/TJ - Skutki podatkowe zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową nadwyżki zaliczek na poczet kosztów utrzymania nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 1 marca 2016 r. (data wpływu 7 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową nadwyżki zaliczek na poczet kosztów utrzymania nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową nadwyżki zaliczek na poczet kosztów utrzymania nieruchomości

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - Spółdzielnia Mieszkaniowa - prowadzi działalność inwestycyjną i na podstawie umowy zawartej z deweloperem wybudowano budynek mieszkaniowo - usługowy z halą garażową i infrastrukturą. Został on odebrany w dniu 31 maja 2011 r. i przekazany w administrowanie Wnioskodawcy od dnia 1 czerwca 2011 r., a na podstawie aktu notarialnego z dnia 13 września 2011 r. Wnioskodawca sprawował zarząd powierzony do dnia 31 stycznia 2015 r. W tym czasie Wnioskodawca, na podstawie umów zawartych z kontrahentami ponosił koszty utrzymania nieruchomości oraz pobierał opłaty eksploatacyjne służące ich pokryciu. Były one ewidencjonowane oddzielnie i miały wpływ na ogólny wynik finansowy Wnioskodawcy. W dniu 1 lutego 2015 r. wydzieliła się wspólnota mieszkaniowa, więc konieczne było rozliczenie pobranych zaliczek do wysokości rzeczywiście poniesionych kosztów. Wynik wykazał nadwyżkę przychodów nad kosztami, która została rozliczona indywidualnie na konto każdego z właścicieli w oparciu o okres użytkowania, ustalony na podstawie protokołów odbioru zgodnie z Uchwałą Zarządu z dnia 24 czerwca 2015 r. Udział lokalu w rozliczeniu kosztów utrzymania nieruchomości oraz hali garażowej w formie nadpłaty zwrócony został na indywidualny numer rachunku bankowego każdego z właścicieli po uwzględnieniu opłat bieżących widniejących w dniu 31 stycznia 2015 r. na kartotece opłat eksploatacyjnych (wraz z odsetkami za opóźnienie w płatnościach), bądź w przypadku osób, które posiadają inne zobowiązania związane z zasobami na terenie Wnioskodawcy, został na ich wniosek zaliczony na poczet opłat. W związku z powyższym Wnioskodawca na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zakwalifikował udział w nadwyżce do kategorii przychodów z innych źródeł. Każdy z właścicieli potraktowany został jako odrębny podatnik, a kwota przypadającego udziału w nadwyżce wykazana została przez Wnioskodawcę w informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych - PIT-8C w pozycji 25 jako "udział w nadwyżce przychodów nad kosztami spółdzielni mieszkaniowej powstałej przy wydzieleniu wspólnoty mieszkaniowej".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca wypłacając nadwyżkę zgromadzoną na eksploatacji tej nieruchomości na rzecz właścicieli lokali (zgodnie z udziałem w nieruchomości zawartym w aktach notarialnych), w związku z powstaniem wspólnoty mieszkaniowej, powinien wystawić tym podmiotom PIT-8C za 2015 r.

Zdaniem Wnioskodawcy z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód powodujący przysporzenie majątkowe, a udział w rozliczeniu nadwyżki wyniku finansowego nieruchomości przy wydzieleniu wspólnoty mieszkaniowej, należy zaliczyć do tej kategorii.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z ust. 2 tego przepisu wynika natomiast, że dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie do art. 11 ust. 1 w brzmieniu obowiązującym w 2015 r., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega co do zasady każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Jak natomiast stanowi art. 20 ust. 1 ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Cytowany przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy zawiera otwarty katalog przychodów, co oznacza, że do kategorii tej mogą zostać zaliczone również inne (niż wymienione w tym przepisie) przychody, które mieszczą się w ogólnej definicji przychodów, zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca - Spółdzielnia Mieszkaniowa - prowadzi działalność inwestycyjną i na podstawie umowy zawartej z deweloperem wybudowano budynek mieszkaniowo - usługowy z halą garażową i infrastrukturą. Został on odebrany w dniu 31 maja 2011 r. i przekazany w administrowanie Wnioskodawcy od dnia 1 czerwca 2011 r. Wnioskodawca sprawował zarząd powierzony do dnia 31 stycznia 2015 r. W tym czasie Wnioskodawca, na podstawie umów zawartych z kontrahentami ponosił koszty utrzymania nieruchomości oraz pobierał opłaty eksploatacyjne służące ich pokryciu. Były one ewidencjonowane oddzielnie i miały wpływ na ogólny wynik finansowy Wnioskodawcy. W dniu 1 lutego 2015 r. wydzieliła się wspólnota mieszkaniowa, więc konieczne było rozliczenie pobranych zaliczek do wysokości rzeczywiście poniesionych kosztów. Wynik wykazał nadwyżkę przychodów nad kosztami, która została rozliczona indywidualnie na konto każdego z właścicieli w oparciu o okres użytkowania, ustalony na podstawie protokołów odbioru zgodnie z Uchwałą Zarządu. Udział lokalu w rozliczeniu kosztów utrzymania nieruchomości oraz hali garażowej w formie nadpłaty zwrócony został na indywidualny numer rachunku bankowego każdego z właścicieli po uwzględnieniu opłat bieżących widniejących w dniu 31 stycznia 2015 r. na kartotece opłat eksploatacyjnych (wraz z odsetkami za opóźnienie w płatnościach), bądź w przypadku osób, które posiadają inne zobowiązania związane z zasobami na terenie Wnioskodawcy, został na ich wniosek zaliczony na poczet opłat.

W związku z tak przedstawionym opisem wskazać należy, że zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222) spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Z ust. 5 tego przepisy wynika natomiast, że spółdzielnia może zarządzać nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielami) tej nieruchomości.

Przepis art. 4 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Z ust. 1¹ tego przepisu wynika, że osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Z kolei jak stanowi jego ust. 2, członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Zgodnie natomiast z art. 4 ust. 4 właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Z kolei, jak wynika z art. 27 ust. 1 w zakresie nieuregulowanym w ustawie do prawa odrębnej własności lokalu stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o własności lokali, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Wskazać również należy, że stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2015 r. poz. 1892), właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca.

Z zacytowanych przepisów wynika, że właściciele lokali lub ich posiadacze, bez względu na tytuł prawny, jaki przysługuje im w stosunku do zajmowanych lokali, zobowiązani są do ponoszenia kosztów ich utrzymania. Obowiązek ten realizowany jest m.in. poprzez uiszczanie stosownych opłat. Fakt, że opłaty te uiszczane są na rzecz podmiotu zarządzającego dana nieruchomością lub lokalami i że to właśnie ten podmiot faktycznie dokonuje finansowania wydatków związanych z eksploatacją lokali nie zmienia faktu, że faktyczny ciężar ich utrzymania spoczywa na właścicielach lokali i podmiotach z nich korzystających na podstawie innych tytułów prawnych, zobowiązanych przepisami prawa do ich utrzymania.

W konsekwencji uznać należy, że w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, dokonując zwrotu nadwyżki stanowiącej równicę pomiędzy wpłatami dokonanymi przez właścicieli lokali a faktycznie poniesionymi wydatkami na eksploatację lokali, Wnioskodawca nie był zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C za 2015 r. i przekazania jej właścicielom lokali oraz naczelnikowi właściwego miejscowo urzędu skarbowego. Świadczenia wypłacone przez Wnioskodawcę na rzecz właścicieli lokali nie stanowiły bowiem dla nich przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie można bowiem uznać, że osoby takie otrzymując zwrot części wcześniej uiszczonych przez siebie opłat uzyskały przysporzenie w swoim majątku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.