ITPB2/436-38/12/TJ - Zwolnienie z opodatkowania darowizny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2012 r. (data wpływu 12 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zwolnienia z opodatkowania darowizny - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zwolnienia z opodatkowania darowizny.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi gospodarstwo rolne i rozlicza podatek VAT. Od firmy zajmującej się sprzedażą bydła zakupił jałówki, za które miał zapłacić 43 500 zł. Kwotę 13 500 zł wpłacił osobiście, natomiast kwotę 30 000 zł zapłacił ojciec Wnioskodawcy. Pieniądze te zostały wpłacone na rachunek bankowy sprzedawcy jałówek, wskazany przez Wnioskodawcę.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy przekazane przez ojca środki pieniężne stanowią darowiznę korzystającą ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn po zgłoszeniu jej do urzędu skarbowego z zachowaniem 6 miesięcznego terminu od daty otrzymania pieniędzy.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawodawca nie zróżnicował sytuacji obdarowanych w zależności od tego w jaki sposób zostaną przekazane środki pieniężne. Pieniądze muszą być przelane na rachunek bankowy nabywcy. Nie oznacza to jednak, że musi to być konto, jakie bank prowadzi dla obdarowanego. Fakt, że Wnioskodawca był nabywcą jałówek, co potwierdza wystawiona faktura VAT, świadczy o tym, że przelane przez ojca pieniądze zostały przekazane na Jego rzecz. Tym samym przysługuje mu zwolnienie z opodatkowania po zachowaniu 6 miesięcznego terminu zgłoszenia jej do urzędu skarbowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia "darowizna", a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku, które może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Nie jest przy tym konieczne, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce między masą majątkową osoby trzeciej a obdarowanym.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wynika, że Wnioskodawca, prowadzący gospodarstwo rolne, dokonał zakupu jałówek. Część ceny nabycia w wysokości 13 500 zł zapłacił osobiście, natomiast pozostałą część należności, w wysokości 30 000 zł, zapłacił Jego ojciec, przelewem, na rachunek bankowy sprzedawcy jałówek.

Oceniając przedstawione zagadnienie stwierdzić należy, że w omawianej sytuacji niewątpliwe miała miejsce darowizna, której przedmiotem były środki pieniężne przeznaczone na zapłatę ceny za zakupione jałówki, wpłacone przez ojca Wnioskodawcy, bezpośrednio na rachunek bankowy sprzedającego. Na skutek takiego działania doszło bowiem niewątpliwe do przysporzenia w majątku Wnioskodawcy dokonanego kosztem majątku ojca Wnioskodawcy. Powyższa czynność spowodowała więc powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

W ustawie o podatku od spadków i darowizn przewidziane zostały jednak okoliczności, których wystąpienie powoduje zwolnienie określonego nieodpłatnego nabycia z opodatkowania tym podatkiem. Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Stosownie do art. 4a ust. 3 ww. ustawy w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie z zacytowanym art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dodatkowym warunkiem zwolnienia od podatku, poza zgłoszeniem nabycia naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Powołany przepis, jako dotyczący zwolnienia z opodatkowania, a więc wprowadzający odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, powinien być interpretowany zgodnie z jego literalnym brzmieniem. Powyższe sprawia, że dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania nabycia tytułem darowizny środków pieniężnych konieczne jest udokumentowanie nabycia dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, tj. którego obdarowany jest właścicielem lub współwłaścicielem. Skoro więc, tak jak w opisanej we wniosku sytuacji, Wnioskodawca nie może udokumentować otrzymania darowizny dowodem wpłaty środków pieniężnych na własny rachunek bankowy, nie zostaną spełnione wszystkie warunki uprawniające do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W rezultacie więc, zgodnie z art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, z uwagi na niespełnienie warunków, o których mowa w ust. 1, przedmiotowa darowizna podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

W konsekwencji wskazać należy, że stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje on z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 7 ustawy i zgodnie z ust. 1 tego przepisu stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł jeżeli nabywcą jest osoba, tak jak w przedstawionej we wniosku sytuacji, zaliczona do I grupy podatkowej, w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Wskazać również należy, że stosownie do art. 9 ust. 2 jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Podsumowując powyższe stwierdzić należy, że w przedstawionej we wniosku sytuacji, w związku z niewypełnieniem warunku do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1, wskazanego w pkt 2 tego przepisu, tj. brakiem udokumentowania nabycia dowodem przekazania środków pieniężnych na rachunek nabywcy, tj. obdarowanego, opisana we wniosku darowizna nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w tym przepisie, w konsekwencji czego podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na zasadach przedstawionych wyżej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.