ITPB2/436-32/09/10-S/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 17 grudnia 2009 r. sygn. akt I SA/Gd 710/09 - po ponownej analizie stanu faktycznego stwierdza, że stanowisko przedstawione przez Pana we wniosku z dnia 2 marca 2009 r. (data wpływu 5 marca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 25 maja 2009 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy o przelew wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 marca 2009 r. złożono wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych

w zakresie opodatkowania przelewu wierzytelności. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 20 maja 2009 r. (data wpływu - 25 maja 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - osoba fizyczna wraz z współmałżonką, pozostający w ustroju wspólności majątkowej w 2008 r. nabyli umową przelewu wierzytelności, zawartą z Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym wierzytelności przysługujące wobec Dłużnika (spółki z o.o. w upadłości z możliwością zawarcia układu) z tytułu umów kredytowych, zawartych przez Dłużnika z Bankiem. Dług ten został uprzednio, na podstawie umowy o przelew wierzytelności, zbyty przez Bank Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu.

Wierzytelności nabyte za cenę niższą od ich wartości nominalnej, składają się z należności głównej (kapitału) i odsetek. Podatnik wraz z małżonką w umowie przelewu wierzytelności zobowiązali się jedynie do zapłaty ceny, nie zobowiązali się do jakichkolwiek innych świadczeń na rzecz zbywcy. Dwie z nabytych wierzytelności zabezpieczone są hipotekami zwykłymi na nieruchomości upadłego, a zatem są wyłączone z układu na podstawie art. 273 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60. poz. 535 z późn. zm.). Wierzytelności nie objęte postępowaniem upadłościowym, zważywszy na to postępowanie, rozłożono na wieloletnie raty, takie których wysokość nie zagrozi istnieniu Dłużnika. Pozostałe dwie wierzytelności, zabezpieczone wekslami objęte są postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu, które toczy się przed Sądem Rejonowym. Zatem ich zaspokojenie może nastąpić jedynie w tym postępowaniu upadłościowym, zgodnie z jego zasadami i regułami. Podatnik wraz z małżonką złożyli oświadczenie, iż wyrażają zgodę na zawarcie układu w postępowaniu upadłościowym. Zgodnie z oświadczeniem, część wierzytelności objęta układem podlegać będzie umorzeniu w całości - kwota odsetek, zaś kwota należności głównej (kapitału) o 75% jej wysokości. Tak zredukowana część wierzytelności objęta postępowaniem upadłościowym będzie płatna na zasadach i warunkach określonych w propozycjach układowych, przyjętych przez Dłużnika.

Podatnik wraz z małżonką zaciągnął w innym banku pożyczkę hipoteczną, którą częściowo sfinansował zakup wierzytelności. W 2008 r. Dłużnik spłacił część wierzytelności nie objętych postępowaniem upadłościowym. W uzupełnieniu do wniosku wskazał Pan, iż prowadzi działalność rolniczą w ramach gospodarstwa rolnego i w związku z tym jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nabycie wierzytelności nastąpiło w celu wyegzekwowania długu na rzecz nabywcy bez jakichkolwiek świadczeń nabywcy na rzecz usługobiorcy innych niż zapłacona cena. Końcowo nadmienia Pan, iż nie dokonywał i nie zamierza dokonywać transakcji nabycia wierzytelności.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy czynność cywilnoprawna nabycia wierzytelności jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność cywilnoprawna nabycia wierzytelności nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, ponieważ małżonkowie są zwolnieni z podatku od towarów i usług.

W dniu 29 maja 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wydał interpretację indywidualną nr ITPB2/436-32/09/BK stwierdzając, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 2 marca 2009 r. (data wpływu 5 marca 2009 r.) jest prawidłowe.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa wniesiono w dniu 29 czerwca 2009 r., zaś odpowiedzi na ww. wezwanie udzielono pismem z dnia 10 sierpnia 2009 r. znak ITPB2/436W-1/09/MK (skutecznie doręczonym w dniu 18 sierpnia 2009 r.).

W dniu 4 września 2009 r. wpłynęła do Izby Skarbowej w Bydgoszczy skarga na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie interpretacji indywidualnej oraz zasądzenie na rzecz Skarżącego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 710/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną interpretację i stwierdził, że uchylona interpretacja nie może być wykonana.

W wyniku ponownej analizy przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, mając na względzie uregulowania wynikające z art. 153 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stanowiącego, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia, stanowisko Pana w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r., podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podkreślić należy, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności objętych tym podatkiem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności wymienione enumeratywnie w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjmuje postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to powoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w jej zakresie przedmiotowym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z treści cytowanego wyżej przepisu wynika zarówno zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak i zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków.

Wskazać należy, iż dla prawidłowego stosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawowe znaczenie ma zatem ustalenie, czy określona czynność wywołuje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, czy też jest zwolniona z tego podatku.

W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca prowadzi działalność rolniczą będąc podatnikiem podatku od towarów i usług. W 2008 r. razem z żoną dokonał na podstawie umowy przelewu wierzytelności nabycia wierzytelności za cenę niższą od ich wartości nominalnej. Celem nabycia tych wierzytelności było wyegzekwowanie długu. W przeszłości Wnioskodawca nie nabywał i nie nabędzie żadnych wierzytelności.

W wyroku z dnia 17 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 710/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stwierdził, iż w okolicznościach stanu faktycznego sprawy Wnioskodawca w przedmiotowej transakcji nabycia wierzytelności (ze współmałżonką) nie występował jako podatnik VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Nabycie tychże wierzytelności miało charakter jednorazowy, nigdy wcześniej nie kupował jak i w przyszłości nie zamierza kupować innych wierzytelności, dlatego też zdaniem Sądu czynność ta pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT.

Mając na uwadze powyższe uznał, że od strony nabywcy przedmiotowa transakcja nabycia wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, skoro z uwagi na brak przymiotu podatnika VAT czynność ta nie podlega w ogóle ustawie o VAT.

Uwzględniając ocenę prawną wyrażoną w ww. wyroku stwierdzić należy, że w sytuacji gdy dla czynności nabycia wierzytelności przedstawionej w stanie faktycznym, pozostającej poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług nie występował Pan jako podatnik podatku VAT to nabycie tych wierzytelności podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako sprzedaż praw majątkowych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.