ITPB2/436-188/10/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 września 2010 r. (data wpływu 4 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 4 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z zakresu wynajmu i dzierżawy maszyn i urządzeń oraz usług remontowych. Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT.

W najbliższej przyszłości Spółka zamierza dokonać kilkukrotnej czynności udzielenia pożyczek, na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, na rzecz osób prawnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, należących do tej samej grupy kapitałowej (w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości).

Pożyczki będą udzielane ze środków własnych Spółki na cele działalności gospodarczej pożyczkobiorców. Pożyczkobiorcy będą zobowiązani do zapłaty odsetek od pożyczonej kwoty na rzecz Spółki w terminach określonych w umowie. Na kwotę otrzymanych odsetek (wyliczonych zgodnie z umową pożyczki), Spółka wystawi fakturę VAT z zastosowaniem zwolnienia tej sprzedaży z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 (poz. 3 Załącznika nr 4) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, traktując udzielenie pożyczki jako usługę pośrednictwa finansowego. Obrót z tej sprzedaży zostanie ujęty w rejestrze sprzedaży i deklaracjach podatkowych w momencie zapłaty odsetek lub w momencie ich wymagalności (w zależności od tego, które z powyższych zdarzeń nastąpi wcześniej).

W chwili obecnej udzielanie pożyczek nie jest jeszcze ujawnione w umowie Spółki i w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) jako przedmiot działalności prowadzonej przez Spółkę. Jednak w najbliższej przyszłości Spółka zamierza dokonać stosownych zmian w umowie Spółki, dotyczących rozszerzenia przedmiotu działalności o usługi pośrednictwa finansowego w zakresie udzielania pożyczek i złożyć w tej sprawie do Krajowego Rejestru Sądowego stosowny wniosek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie 2. W pozostałym zakresie wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielanie pożyczek będzie czynnością podlegającą podatkowi od towarów i usług, ponieważ będzie wykonywane w ramach działalności gospodarczej (w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług). Jednocześnie czynności te korzystały będą ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie przepisów art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jako usługi pośrednictwa finansowego. W konsekwencji, z uwagi na fakt, iż pożyczkodawca z tytułu udzielania pożyczek działa jako podatnik VAT zwolniony przedmiotowo od tego podatku, pożyczki nie będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazuje, że istota umowy pożyczki została wskazana w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), który stanowi, iż "przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości." Na mocy zawieranych umów cywilnoprawnych Pożyczkodawca będzie udostępniał kapitał, a w zamian otrzyma wynagrodzenie w postaci odsetek od pożyczek. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Z uwagi na fakt, iż Wnioskodawca przeznaczy na udzielenie pożyczek środki uzyskane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a czynność udzielenia pożyczki zostanie wykonana wielokrotnie, należy uznać, iż udzielenie pożyczek będzie miało charakter czynności wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w ww. rozumieniu. Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119. Wnioskodawca sklasyfikował udzielanie pożyczek opisane w stanie faktycznym sprawy, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU - stosowanej do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług), w grupowaniu PKWiU 65.22.10 "Usługi udzielenia pożyczek świadczone poza systemem bankowym" Wobec powyższego, udzielenie pożyczek będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 Załącznika nr 4 ustawy o podatku VAT. Udzielenie pożyczek przez Wnioskodawcę stanowić zatem będzie świadczenie usług i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), korzystając jednocześnie ze zwolnienia przedmiotowego.

W związku z tym, że pożyczkodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT, wg. Wnioskodawcy, umowa pożyczki będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wskazany przepis stanowi bowiem, że podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołuje interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 18 maja 2010 r., znak. ITPB2/436-64/10/TJ, w której stwierdzono, że "podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Zatem, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona".

W opinii Wnioskodawcy, nie powinna mieć znaczenia forma prawna, pod jaką występuje pożyczkodawca, tak długo jak może być on uznany za podatnika VAT z tytułu danej transakcji. Nie ma również znaczenia, czy pożyczkobiorcami są osoby fizyczne, osoby prawne, spółki osobowe czy jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej. Udzielenie pożyczki stanowi każdorazowo, w takim wypadku, usługę finansową, która jest zwolniona przedmiotowo z VAT i jednocześnie jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie ma przy tym znaczenia, czy działalność w zakresie udzielania pożyczek została ujawniona w umowie Spółki lub w Krajowym Rejestrze Sądowym. Istotne są bowiem okoliczności faktyczne, w jakich następuje udzielenie pożyczek. Zakres działalności wymieniony w KRS nie powinien wpływać na zakres, w którym Spółka działa w charakterze podatnika VAT, bowiem zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o VAT czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Jako potwierdzenie zajętego stanowiska Wnioskodawca wskazuje interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 marca 2010 r., znak lPP1-443-209/10/IGo, w której wyjaśniono, że "udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia czy statusu nabywcy. Udzielenie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym". Ponadto powołuje się na pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 26 czerwca 2007 r., w którym stwierdzono, że udzielanie pożyczek przez podmiot w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, należy do jego płaszczyzny zawodowej i rodzi obowiązek w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jego zakresie przedmiotowym. Udzielenie pożyczki przez spółkę jest bowiem czynnością mieszcząca się w definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Wobec powyższego, Wnioskodawca uważa iż czynność kilkukrotnego udzielenia pożyczki na rzecz podmiotów z grupy kapitałowej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem podatku od towarów i usług jako usługa pośrednictwa finansowego i zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w związku z pozycją 3 Załącznika nr 4 do tej ustawy, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Jednocześnie, pożyczki te podlegać będą wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnym, niezależnie od faktu wskazania usług pośrednictwa finansowego w umowie Spółki oraz zgłoszenia tej działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym. Za słusznością stanowiska przedstawionego przez wnioskodawcę przemawia również fakt, że Spółka planuje wskazać świadczenie usług finansowych jako przedmiot działalności w Rejestrze Przedsiębiorców KRS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) zawiera zamknięty katalog czynności objętych opodatkowaniem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1, w tym wymieniona w pkt 1 lit. b tego artykułu umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Przepis ten ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Zatem, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka zamierza udzielić pożyczek na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych na rzecz osób prawnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, należących do tej samej grupy kapitałowej. Pożyczki te będą udzielone ze środków własnych Spółki, a pożyczkobiorcy będą zobowiązani do zapłaty odsetek, na kwotę których Spółka wystawi fakturę VAT z zastosowaniem zwolnienia tej transakcji na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W wydanej na wniosek Spółki interpretacji indywidualnej z dnia 15 grudnia 2010 r., znak ITPP1/443-967/10/BJ w kwestii skutków, jakie transakcje te wywołają na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzono, że o ile usługa udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę mieści się w grupowaniu PKWiU 65.22.10 "usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym", to stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 cytowanej ustawy, korzystającą ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, jako usługa wymieniona w poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

Oznacza to, że opisane we wniosku czynności, z zastrzeżeniem powyższego, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z wystąpieniem wyjątku, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Na powyższe nie ma wpływu fakt, że Spółka nie ma w zakresie swojej działalności, ujawnionej w Rejestrze Przedsiębiorców KRS świadczenia usług finansowych, a także fakt, że działalność taka nie jest wskazana w umowie Spółki.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.