ITPB2/436-178/12/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 września 2012 r. (data wpływu 26 września 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 grudnia 2012 r. (data wpływu 10 grudnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 26 września 2012 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 6 grudnia 2012 r. (data wpływu 10 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka prowadzi działalność głównie w zakresie doradztwa finansowego, doradztwa w zakresie pozyskiwania wsparcia z funduszy unijnych, zarządzania dofinansowanymi projektami oraz realizacji projektów szkoleniowych.

Spółka rozważa zawarcie umów o współpracy finansowej ze spółkami powiązanymi zarówno kapitałowo jak i osobowo, na mocy których podmioty te wzajemnie udzielać mogłyby sobie wsparcia finansowego, w postaci odpłatnego udostępniania środków finansowych na potrzeby związane z prowadzeniem działalności bieżącej. De facto, strony na mocy postanowień ww. umów o współpracy finansowej zobowiązałyby się do udzielania sobie wzajemnie pożyczek pieniężnych, stosownie do posiadanych potrzeb.

Pożyczki te udzielane byłyby ze środków własnych spółki pożyczkodawcy (posiadającej siedzibę na terytorium RP) na cele związane z działalnością spółki pożyczkobiorcy (spółki powiązanej osobowo lub kapitałowo, posiadającej siedzibę na terytorium RP), przy czym pożyczkobiorca zobowiązany byłby do zwrotu kwoty pożyczki oraz zapłaty na rzecz pożyczkodawcy oprocentowania w rynkowej wysokości, określonej w umowie o współpracy finansowej. Na mocy zawartej umowy o współpracy finansowej, po zgłoszeniu zapotrzebowania przez spółkę pożyczkobiorcę, spółka będąca pożyczkodawcą, na warunkach i w terminie określonym w umowie o współpracy finansowej, przekazywałaby przelewem na rachunek bankowy pożyczkobiorcy kwotę pożyczki. Przekazanie pożyczki następowałoby pomiędzy spółkami wyłącznie w oparciu o umowę o współpracy finansowej, bez potwierdzania powyższego fakturą VAT.

Udzielanie pożyczek w chwili obecnej mieści się w zakresie czynności zgłoszonych przez Spółkę jako przedmiot działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym, jak również działalność ta wymieniona jest w umowie Spółki.

Zgodnie z umową Spółki jeden z przedmiotów działalności Wnioskodawcy stanowią m.in. pozostałe formy udzielenia kredytów (PKD 64.92.Z), w ramach którego, zgodnie z Wyjaśnieniami PKD stanowiącymi załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), mieści się udzielanie pożyczek pieniężnych poza systemem bankowym.

W przypadku spółek powiązanych kapitałowo lub osobowo ze Spółką, każda ze spółek powiązanych, która byłaby stroną umowy o współpracy finansowej zawartej ze Spółką, również posiadałaby w zakresie prowadzonej i zgłoszonej do KRS działalności działalność opisaną w PKD 64.99 "pozostałe formy udzielania kredytów", uprawniającą do udzielania pożyczek pozostałym stronom umowy.

Jednocześnie, zarówno Spółka, jak również spółki powiązane, które udzielałyby sobie wsparcia finansowego w postaci oprocentowanych pożyczek, będą czynnymi podatnikami VAT. Udzielanie pożyczek klasyfikowane byłoby pod symbolem PKWiU 65.22.10, jako "usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym".

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że Wnioskodawca w umowach o współpracy finansowej, zawieranych ze spółkami powiązanymi zarówno osobowo, jak i kapitałowo, będzie występował jako pożyczkodawca. Wzajemnie udzielane wsparcie finansowe w postaci odpłatnego udostępniania środków finansowych na potrzeby związane z prowadzeniem działalności bieżącej przez przywołane powyżej spółki powiązane uwarunkowane będzie bieżącymi potrzebami tych podmiotów.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy opisane powyżej czynności udzielania pożyczek w ramach umowy o wzajemnej współpracy finansowej korzystają ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany stan faktyczny wskazuje, że spółka, która udzielać będzie wsparcia finansowego w postaci pożyczek pieniężnych powiązanym kapitałowo albo osobowo spółkom - stronom umowy o współpracy finansowej, korzystając przy tym ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega także opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Uzasadniając przedstawione stanowisko wskazuje, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, co oznacza, że podlegają mu tylko czynności enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1, w tym zgodnie z pkt 1 lit. b umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku. Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 4 lit. b nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach i umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych. Wobec powyższego Wnioskodawca uważa, że spółka udzielająca wsparcia finansowego w postaci pożyczek pieniężnych podmiotom powiązanym kapitałowo albo spółkom osobowym podlegać będzie ustawie o VAT, korzystając przy tym ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy oraz na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, co oznacza, że podatkowi temu podlegają wyłącznie czynności enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1, w tym wymienione w pkt 1 lit. b) tego artykułu umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Zgodnie z art. 3 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a stosownie do art. 4 pkt 7 ustawy, z zastrzeżeniem art. 5, przy umowie pożyczki ciąży on na biorącym pożyczkę.

Podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych określona została w art. 6 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i stosownie do ust. 1 pkt 7 powołanego wyżej przepisu w przypadku umowy pożyczki stanowi ją jej kwota lub wartość. Natomiast, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 stawka podatku wynosi 2%.

Natomiast stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zacytowany przepis art. 2 pkt 4 ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Z jego treści wynika zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak również zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków. Powyższe oznacza, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona. W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek stanowisko Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie doradztwa finansowego, doradztwa w zakresie pozyskiwania wsparcia z funduszy unijnych, zarządzania dofinansowanymi projektami oraz realizacji projektów szkoleniowych. Obecnie rozważa zawarcie umów o współpracy finansowej ze spółkami powiązanymi zarówno kapitałowo jak i osobowo, na mocy których podmioty te wzajemnie udzielać mogłyby sobie wsparcia finansowego, w postaci odpłatnego udostępniania środków finansowych na potrzeby związane z prowadzeniem działalności bieżącej. De facto, strony na mocy postanowień ww. umów o współpracy finansowej zobowiązałyby się do udzielania sobie wzajemnie pożyczek pieniężnych, stosownie do posiadanych potrzeb. W opisanej strukturze Wnioskodawca działać będzie jako pożyczkodawca.

W wydanej w odniesieniu do tak przedstawionego stanu faktycznego interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług z dnia 19 grudnia 2012 r., znak ITPP1/443-1174/12/AT stwierdzono, że skoro z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe i przepisy ustawy o podatku od towarów i usług znajdujące zastosowanie w omawianej sprawie, opisane we wniosku usługi udzielania pożyczek świadczone przez Wnioskodawcę jako czynności podlegające ustawie o podatku od towarów i usług podlegać będą zwolnieniu od tego podatku na podstawie wyżej wskazanego przepisu.

Powyższe oznacza, że umowy pożyczki, których zawarcia planuje dokonać Wnioskodawca jako pożyczkobiorca, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z wystąpieniem wyjątku, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Niemniej jednak wskazać należy, że rozstrzygnięcie powyższe pozostaje bez wpływu na sytuację Wnioskodawcy, gdyż obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych przy umowie pożyczki ciąży na pożyczkobiorcy, a jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca w przypadku przedstawionych umów będzie pożyczkodawcą i to z tego względu nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Końcowo wskazać należy, że niniejsza interpretacja nie wywołuje skutków podatkowoprawnych względem pozostałych, powiązanych z Wnioskodawcą kapitałowo i osobowo spółek. Pozostali uczestnicy współpracy finansowej, o której mowa we wniosku, chcąc uzyskać interpretacje dotyczące ich praw i obowiązków na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o ich wydanie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.