ITPB2/436-144/09/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28 września 2009 r. (data wpływu 30 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania - jest prawidłowe, pod warunkiem, że wartość rynkowa akcji spółki konsolidującej nie będzie wyższa od wartości rynkowej akcji spółki konsolidowanej.

W dniu 30 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Od dnia 21 sierpnia 2009 r. rozpoczął się wyznaczony ustawą z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego (Dz. U. Nr 191, poz. 1367 z późn. zm.) dwunastomiesięczny okres, przeznaczony na podpisywanie umów dotyczących zamiany akcji. Zamiana akcji dotyczy grupy kapitałowej "P." S.A., w tym Spółki konsolidującej - "P." S.A. w L. oraz spółki konsolidowanej -"O." S.A. Akcje spółki konsolidującej, ze względu na fakt, iż nie występują w obrocie na jakimkolwiek rynku, nie posiadają wartości rynkowej. Natomiast akcje spółki konsolidowanej notowane są w obrocie na podstawie umów notarialnych (cywilnoprawnych), których średnia rynkowa aktualnie wynosi 80 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy jako podstawę opodatkowania można przyjąć jedyną znaną cenę rynkową akcji spółki konsolidowanej.

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ wartość akcji spółki konsolidującej wynosi 0 zł, wartość akcji spółki konsolidowanej wynosi 38 640 zł (przy 483 akcjach, które posiada Wnioskodawca) oraz mając na uwadze pismo Ministerstwa Skarbu Państwa, zgodnie z którym do wyliczenia podstawy opodatkowania należy przyjąć akcje spółki o wyższej wartości rynkowej, to należny podatek od czynności cywilnoprawnych wynosić powinien 1% od wyższej wartości akcji, czyli 386 zł 40gr.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe pod warunkiem, że wartość rynkowa akcji spółki konsolidującej nie będzie wyższa od wartości rynkowej akcji spółki konsolidowanej.

Zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych określony został w art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.). Jedną z nich, stosownie do ust. 1 pkt 1 lit. a) powołanego przepisu jest umowa zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, natomiast przy umowie zamiany ciąży on, stosownie do art. 4 pkt 2, na stronach czynności.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 6 ustawy. W przypadku umowy zamiany lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu stanowi ją różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. a). W pozostałych przypadkach jest nią wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b).

Sposób ustalenia wartości rynkowej, o której mowa w ww. przepisie określony został w jego ust. 2. Stanowi on, że wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych na podstawie umowy zamiany stawka podatku wynosi 1% (art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. b).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że weźmie Pan udział w procesie zamiany akcji spółek sektora energetycznego, o którym mowa w ustawie o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego. Wartość posiadanych przez Pana akcji spółki konsolidowanej, ustalona na podstawie cen, wynikających z zawieranych w formie aktu notarialnego umów sprzedaży, wynosi 80 zł za akcję. Natomiast, z uwagi na fakt, iż akcje spółki konsolidującej nie występują w obrocie na jakimkolwiek rynku, nie ma możliwości ustalenia ich wartości rynkowej.

Zasady nabywania akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego określone zostały w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego (Dz. U. Nr 191, poz. 1367 z późn. zm.). Stosownie do art. 9 pkt 2 tej ustawy wartość akcji spółek konsolidujących zostanie ustalona według tych samych metod, według których została ustalona wartość akcji spółek konsolidowanych na potrzeby wniesienia na pokrycie kapitału zakładowego tych spółek konsolidujących na dzień rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego spółek konsolidujących. Natomiast z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 19 lutego 2008 r. w sprawie sposobu określenia liczby akcji spółki konsolidującej podlegających zamianie i trybu dokonywania zamiany akcji lub prawa do akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej, dla potrzeb określenia liczby akcji spółki konsolidującej przeznaczonych do udostępnienia uprawnionym pracownikom i uprawnionym akcjonariuszom w zamian za akcje odpowiedniej spółki konsolidowanej przyjąć należy, iż wartość jednej akcji spółki konsolidującej stanowi iloraz wartości spółki i ogólnej liczby jej akcji.

Powyższe oznacza więc, iż nie jest prawidłowe przyjęcie, jakoby wartość rynkowa akcji spółki konsolidującej, pomimo braku ich notowania w obrocie, wynosiła 0 zł. Założenie takie oznaczałoby, iż wartość spółki konsolidującej jest równa zeru. Nadto pozostawałoby to w sprzeczności także z samą istotą akcji, na które, stosownie do art. 302 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) dzieli się kapitał zakładowy spółki akcyjnej, który z kolei, stosownie do art. 308 § 1 ww. ustawy powinien wynosić co najmniej 100 000 zł.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności oraz przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, znajdujące zastosowanie w przedmiotowej sprawie, stwierdzić należy, iż podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie stanowiła wartość rynkowa akcji, od której przypadać będzie wyższy podatek, czyli akcji o wyższej wartości. W przypadku braku podobnych transakcji w danym czasie, może Pan ustalić podstawę opodatkowania w oparciu o wartość wskazaną przez strony umowy. Wartość taka, co wynika z cytowanych przepisów ustawy o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego oraz Kodeksu spółek handlowych nie może być równa zeru.

Zaznaczyć także należy, iż jeżeli w ocenie organu podatkowego, wartość ta nie będzie odpowiadała wartości rynkowej, to zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 6 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.

Jeżeli natomiast podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy, w myśl ust. 4 omawianego przepisu, dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.