ITPB2/436-138/11/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2011 r. (data wpływu 2 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania ustanowienia służebności - jest prawidłowe.

W dniu 2 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania ustanowienia służebności.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (Sp. z o.o.) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie budowy i sprzedaży lokali mieszkalnych i użytkowych, jest też właścicielem działek, na których został wybudowany budynek mieszkalny wielorodzinny. Wnioskodawca podjął uchwałę, mocą której wyrażono zgodę na ustanowienie odrębnej własności lokali w wybudowanym budynku oraz na ich zbycie. Umową zawartą w formie aktu notarialnego Wnioskodawca zbył lokal mieszkalny wraz ze związanym z nim udziałem w częściach wspólnych. Jednocześnie Wnioskodawca oraz nabywca lokalu mieszkalnego ustanowili na przedmiotowych działkach odpłatną służebność gruntową na czas nieokreślony na rzecz każdoczesnych właścicieli nieruchomości sąsiednich, polegającą na prawie korzystania z pasów gruntu usytuowanych wzdłuż ciągów pieszo-jezdnych graniczących z nieruchomościami władnącymi, w celu oświetlenia terenu zarówno nieruchomości obciążonej jak i władnącej, a polegającą na: a) budowie pod powierzchnią gruntu i na niej instalacji i urządzeń elektrycznych i oświetleniowych, b) całodobowym dostępie do urządzeń i instalacji, by usuwać awarie, prowadzić prace eksploatacyjne i modernizacyjne.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy ustanowienie przez Wnioskodawcę odpłatnej służebności gruntowej, na czas nieokreślony, na rzecz każdoczesnych właścicieli nieruchomości sąsiednich, polegającej na prawie korzystania z pasów gruntu usytuowanych wzdłuż ciągów pieszo-jezdnych graniczących z nieruchomościami władnącymi, w celu oświetlenia terenu zarówno nieruchomości obciążonej jak i władnącej, w opisanym przypadku winno być opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustanowienie odpłatnej służebności gruntowej, jako czynność podlegająca podatkowi od towarów i usług, jednocześnie nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Według Wnioskodawcy, zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Na potwierdzenie powyższego Wnioskodawca powołuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 14 maja 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 336/08, w którym sąd wskazał, że "nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne, jeżeli dokonanie tej czynności rodzi powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Dla wyłączenia nie jest istotne czy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług przekształci się w zobowiązanie podatkowe w tym podatku, a więc będzie dotyczyło również sytuacji w których stroną czynności cywilnoprawnej będzie podatnik podatku od towarów i usług zwolniony podmiotowo jak również gdy czynność będzie zwolniona przedmiotowo z tego podatku", jak również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 3 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Sz 858/07, w którym stwierdzono, że "uznanie transakcji (czynności) za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oznacza automatycznie wyłączenie jej spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności objętych opodatkowaniem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności wskazane w art. 1 ust. 1, w tym wymienione w pkt 1 lit. i) tego artykułu ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy powstaje z chwila dokonania czynności cywilnoprawnej, a zgodnie z art. 4 pkt 6) przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności ciąży on na użytkowniku lub nabywającym prawo służebności.

Przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności podstawę opodatkowania stanowi wartość świadczeń użytkownika bądź osoby, na rzecz której ustanowiono służebność, za okres, na jaki prawa te zostały ustanowione (art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy). Wskazać przy tym należy, że stosownie do ust. 6 ww. przepisu w przypadku zawarcia umów, o których mowa w ust. 1 pkt 6, na czas nieokreślony, podstawę opodatkowania może stanowić zgodnie z oświadczeniem podatnika:

Z kolei stawka podatku od umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, z zastrzeżeniem ust. 5, wynosi 1% (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Niemniej jednak w ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stosownie bowiem do art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Przepis ten ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Zatem, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca ustanowił na nieruchomości, której jest właścicielem, a na której został wybudowany budynek mieszkalny wielorodzinny, odpłatną służebność gruntową na czas nieokreślony na rzecz każdoczesnych właścicieli nieruchomości sąsiednich, polegającą na prawie korzystania z pasów gruntu usytuowanych wzdłuż ciągów pieszo-jezdnych graniczących z nieruchomościami władnącymi, w celu oświetlenia terenu zarówno nieruchomości obciążonej jak i władnącej, a polegającą na: a) budowie pod powierzchnią gruntu i na niej instalacji i urządzeń elektrycznych i oświetleniowych, b) całodobowym dostępie do urządzeń i instalacji, by usuwać awarie, prowadzić prace eksploatacyjne i modernizacyjne.

W odniesieniu do tak przedstawionego stanu faktycznego, w wydanej na wniosek Spółki interpretacji indywidualnej z dnia 2 grudnia 2011 r., znak ITPP1/443-1215/11/DM stwierdzono, że ustanowienie przez Wnioskodawcę służebności gruntowej, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów usług, jako świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem ustanowienie służebności gruntowej, za które pobierane będzie wynagrodzenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na zasadzie art. 5 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, na zasadach ogólnych tj. według stawki podstawowej podatku (23%) określonej w art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a ustawy.

Powyższe oznacza, że w sytuacji opisanej we wniosku, czynność ustanowienia odpłatnej służebności gruntowej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ze względu na wystąpienie wyłączenia, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się natomiast do powołanych wyroków należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.