ITPB2/436-112/10/TJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2010 r. (data wpływu 28 maja 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy zamiany akcji, dokonanej za pośrednictwem domu maklerskiego - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy zamiany akcji, dokonanej za pośrednictwem domu maklerskiego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 13 kwietnia 2010 r., jako uprawniony akcjonariusz, wpisany do księgi akcyjnej spółki konsolidowanej skorzystał Pan z przysługującego prawa i dokonał zamiany 8922 akcji spółki konsolidowanej na stanowiące własność Skarbu Państwa 397 759 akcje spółki konsolidującej. Umowa zamiany zawarta została w związku z art. 5 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego, w związku z § 20 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 19 lutego 2008 r. w sprawie sposobu określenia liczby akcji spółki konsolidującej podlegających zamianie i trybu dokonywania zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej. Transakcja zamiany przeprowadzona została bezpośrednio ze Skarbem Państwa reprezentowanym przez Ministra Skarbu. Natomiast dom maklerski wykonywał jedynie działania pomocnicze, polegające m.in. na

* oferowaniu akcji na rynku niepublicznym;

* prowadzeniu depozytu akcji emitenta;

* wydawaniu zaświadczeń depozytowych oraz rejestrowanie stanu posiadania papierów wartościowych i zmian tego stanu;

* prowadzeniu księgi akcyjnej na zlecenie emitenta;

* przyjmowaniu od akcjonariuszy wniosków o wpis do księgi akcyjnej spółki;

* organizowaniu obrotu wtórnego akcjami;

* doradztwie w zakresie obrotu akcji;

* przeprowadzeniu obsługi wykupu akcji pracowniczych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy ww. umowa zamiany korzysta ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku zawarcia umowy za pośrednictwem domu maklerskiego.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa zamiany akcji zawarta za pośrednictwem domu maklerskiego korzysta ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a tej ustawy podatkowi podlegają umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych. W przypadku umowy zamiany obowiązek podatkowy ciąży na podstawie art. 4 pkt 2 ustawy na stronach czynności. Jest to odpowiedzialność solidarna, co oznacza, że w przypadku zwolnienia z podatku jednej ze stron umowy, do zapłaty całości podatku zobowiązana jest druga strona. Taka okoliczność zachodziła w przedmiotowej sprawie, w związku ze zwolnieniem podmiotowym Skarbu Państwa, zawartym w art. 8 pkt 5 ustawy. Jednakże w myśl art. 9 pkt 9 lit. c zwalnia się od podatku czynności dokonywane w ramach obrotu zorganizowanego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Zgodnie z art. 3 tej ustawy, w związku z art. 2, akcje zaliczane są do instrumentów finansowych, natomiast transakcja zamiany, zgodnie z art. 603 i 604 Kodeksu cywilnego, posiada wszelkie znamiona umowy sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) zawiera zamknięty katalog czynności objętych opodatkowaniem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1, w tym wymienione w pkt 1 lit. a tego artykułu umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, a w myśl art. 4 pkt 2 w przypadku umowy zamiany ciąży on, z zastrzeżeniem art. 5, na stronach czynności.

Zgodnie z powołanym wyżej art. 5 ust. 1 ustawy obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku. W ust. 2 powołanego przepisu zastrzeżono natomiast, że jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.

Stawki podatku określone zostały w art. 7 ww. ustawy i od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny wynoszą, co wynika z ust. 1 pkt 2 tego przepisu:

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynności objęte opodatkowaniem korzystają ze zwolnienia. Katalog zwolnień zawarty został w art. 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z pkt 9 lit. c powołanego przepisu zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi, dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że dokonał Pan zamiany posiadanych akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej. Przedmiotowej zamiany dokonano w związku z ustawą o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są papiery wartościowe. Papierami wartościowymi są, w myśl art. 3 pkt 1 lit. a ustawy, akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,

Pojęcie obrotu zorganizowanego wyjaśnione zostało natomiast w art. 3 pkt 9 tej ustawy, zgodnie z którym ilekroć w ustawie jest mowa o obrocie zorganizowanym rozumie się przez to obrót papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi dokonywany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu.

Ustawowa definicja umowy zamiany zawarta została natomiast w art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zgodnie z którym przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Z definicji tej wynika, że zamiana jest czynnością prawną wzajemną i odpłatną, dla której charakterystyczne jest to, że podstawowe obowiązki obu stron i treść ich świadczenia są identyczne, różny jest jedynie przedmiot świadczenia każdej z nich. Zamiana w swej strukturze i funkcji ekonomicznej jest bardzo podobna do sprzedaży, jednak w odróżnieniu od niej świadczenie wzajemne strony nie jest świadczeniem pieniężnym w postaci zapłaty ceny, a świadczeniem rzeczowym. Stanowi więc odrębną czynność prawną funkcjonującą w sferze prawa cywilnego. Na powyższe nie może mieć wpływu odesłanie zawarte w art. 604 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży, świadczące jedynie o podobieństwie obu instytucji.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zawarta przez Pana za pośrednictwem domu maklerskiego umowa zamiany podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Do omawianej sytuacji nie znajdzie bowiem zastosowania zwolnienie określone w art. 9 pkt 9 lit. c ustawy, które stosuje się wyłącznie do umów sprzedaży praw majątkowych będących instrumentami finansowymi, dokonywanych w ramach obrotu zorganizowanego. Przyjęcie poglądu prezentowanego przez Wnioskodawcę stanowiłoby naruszenie zakazu interpretacji rozszerzającej przepisów dotyczących ulg i zwolnień, które, jako wyjątek od zasady powszechności opodatkowania powinny być interpretowane zgodnie z ich literalnym brzmieniem.

Końcowo wskazać również należy, że z powyższych względów opisana we wniosku umowa zamiany nie będzie korzystać ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 9 lit. b ustawy, w myśl którego zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.