ITPB2/415-831/12/ENB - Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową wydatków poniesionych na montaż modułów radiowych wodomierzy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2012 r. (data wpływu 4 września 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wydatków poniesionych na montaż modułów radiowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 września 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wydatków poniesionych na montaż modułów radiowych.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca będący spółdzielnią zawarł w dniu 1 lutego 2011 r. umowę na wykonanie usługidostarczenia wodomierzy suchobieżnych mieszkaniowych zimnej i ciepłej wody z zaworami zwrotnymi, z zabezpieczeniem przed działaniem zewnętrznego pola magnetycznego, przystosowanych do zainstalowania modułu radiowego oraz dostarczenia, zamontowania modułu radiowego, wraz z zabezpieczeniem na wodomierzach przed ingerencją we wskazania ilości zużytej wody.

Zainstalowany moduł radiowy miał na celu pomóc w odczytaniu stanów zużycia wody z zainstalowanych wodomierzy, drogą radiową bez wchodzenia do lokali mieszkańców.

Każda osoba zamieszkująca w zasobach Spółdzielni była obowiązana do wniesienia opłaty w dwóch etapach. Pierwszy etap opłaty dotyczył zapłaty za montaż wodomierzy, którą mieszkańcy płacili jednorazowo dla firmy z którą Spółdzielnia ma podpisaną umowę. Natomiast drugi etap dotyczył zapłaty za moduły radiowe. Informacje na temat terminu spłaty były wysyłane dla każdej osoby indywidualnie z podanym terminem płatności. W całych zasobach zostało zamontowanych około 75% wodomierzy z odczytem radiowym, liczba wodomierzy w poszczególnych mieszkaniach jest różna i wynosi od 1 sztuki do 4 sztuk. Mieszkańcy którzy mieli wmontowane wodomierze z modułem radiowym uregulowali należność za moduły radiowe dla Spółdzielni lub w przypadku braku wpłaty zgodnie z Uchwałą Rady Nadzorczej opłata została zaksięgowana w poczet należności czynszowej i powiększyła zobowiązanie wobec Spółdzielni. Opłata za moduły radiowe na prośbę indywidualnych osób mogła być rozłożona na 12 rat. W związku z licznymi protestami mieszkańców Zarząd Spółdzielni chce zaproponować podjęcie uchwały przez Walne Zgromadzenie członków, które ma się odbyć w październiku 2012 r., o przekazaniu części nadwyżki bilansowej za 2011 r. na zwrot dla mieszkańców kosztów instalacji modułów radiowych lub w przypadku przekazania tych pieniędzy na fundusz remontowy zaproponuje podjęcie Uchwały przez Radę Nadzorczą o zwrocie poniesionych kosztów instalacji modułów radiowych z funduszu remontowego. Zwrot kosztów modułów radiowych dotyczy członków Spółdzielni, osób niebędących członkami Spółdzielni którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i użytkowego oraz odrębna własność.

Zgodnie za statutem Spółdzielni, nadwyżkę bilansową Spółdzielni przeznacza się na eksploatację, zwiększenie funduszu remontowego oraz na działalność społeczną, oświatową i kulturalną.

Zgodnie z art. 77 Ustawy o Prawie Spółdzielczym nadwyżka bilansowa ulega podziałowi na członków Spółdzielni proporcjonalnie do ilości m^2. Natomiast fundusz remontowy Spółdzielni Mieszkaniowej tworzony jest z wpłat dokonywanych przez członków i osób niebędących członkami spółdzielni. Wysokość odpisu określa obowiązujący Plan Gospodarczo - Finansowy, który uzależniony jest od członkostwa w Spółdzielni i od ilości m² lokalu. Osoby będące członkami Spółdzielni dokonują wpłat w mniejszej wysokości niż osoby niebędące członkami Spółdzielni, ponieważ fundusz remontowy zasila nadwyżka bilansowa z podziału Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni. Spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy zwrot pieniędzy za montaż modułów radiowych sfinansowany nadwyżką bilansową za 2011 r. lub funduszem remontowym stanowi dla osób będących lub niebędących członkami Spółdzielni którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i użytkowego, lub dla osób posiadających prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy Spółdzielnia zobowiązana jest sporządzić informację PIT-8C.

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do przepisów ustawy o Spółdzielniach Mieszkaniowych istnieje możliwość przeznaczenia nadwyżki bilansowej na podwyższenie funduszu remontowego a następnie możliwość zwrotu pieniędzy dla poszczególnych osób za montaż modułów radiowych. Zdaniem Spółdzielni nadwyżka bilansowa która ulega podziałowi przez Walne Zgromadzenie została opodatkowana podatkiem dochodowym od osób prawnych, a w związku z tym zwrot opłaty za moduły radiowe nie stanowi dochodu z innych źródeł.

Z tytułu dofinansowania funduszu remontowego członkowie spółdzielni lub osoby niebędące członkami Spółdzielni posiadający spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub użytkowego czy też prawo odrębnej własności nie otrzymują żadnego przychodu. Fundusz remontowy jest funduszem spółdzielni - osoby prawnej i mieści się w gospodarce zasobów mieszkaniowych. Nie jest to dochód z innych źródeł, ani dochód z udziału w zyskach osoby prawnej. Zgodnie z art. 75 ustawy z dnia 16 września 1982 r. prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 18-48) zysk spółdzielni, po pomniejszeniu o podatek dochodowy i inne obciążenia obowiązkowe wynikające z odrębnych przepisów stanowi nadwyżkę bilansową.

Stosownie do art. 77 § 1 ustawy - Prawo spółdzielcze część nadwyżki bilansowej pozostałej po dokonaniu odpisu, o którym mowa w art. 76, przeznacza się na cele określone w uchwale Walnego Zgromadzenia. Zasady podziału nadwyżki bilansowej między członków spółdzielni określa statut (art. 77) Spółdzielnia stoi na stanowisku, że zwrot opłaty z funduszu remontowego dokonany z nadwyżki bilansowej na rzecz członków i nie członków posiadających własnościowe prawo do lokalu, członków i nie członków posiadających odrębną własność, nie stanowi dla poszczególnych osób przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu. Dofinansowanie nie powoduje bowiem powstania po stronie tych osób przysporzenia majątkowego, gdyż zamontowane moduły radiowe mogą mieścić się w przewidzianych wydatkach z funduszu remontowego. W związku z tym Spółdzielnia nie ma obowiązku wystawiania PIT-8C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mającej konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 20 ust. 1 w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2012 r. za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Mając powyższe na uwadze, wskazać należy, iż podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być - co do zasady - takie czynności, w wyniku których po stronie osoby fizycznej następuje przysporzenie majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca będący spółdzielnią zawarł w dniu 1 lutego 2011 r. umowę na wykonanie usługi dostarczenia wodomierzy suchobieżnych mieszkaniowych zimnej i ciepłej wody z zaworami zwrotnymi, z zabezpieczeniem przed działaniem zewnętrznego pola magnetycznego, przystosowanych do zainstalowania modułu radiowego oraz dostarczenia, zamontowania modułu radiowego, wraz z zabezpieczeniem na wodomierzach przed ingerencją we wskazania ilości zużytej wody.

Zainstalowany moduł radiowy miał na celu pomóc w odczytaniu stanów zużycia wody z zainstalowanych wodomierzy, drogą radiową bez wchodzenia do lokali mieszkańców.

Każda osoba zamieszkująca w zasobach Spółdzielni była obowiązana do wniesienia opłaty w dwóch etapach. Pierwszy etap opłaty dotyczył zapłaty za montaż wodomierzy, którą mieszkańcy płacili jednorazowo dla firmy z którą Spółdzielnia ma podpisaną umowę. Natomiast drugi etap dotyczył zapłaty za moduły radiowe. Mieszkańcy którzy mieli wmontowane wodomierze z modułem radiowym uregulowali należność za moduły radiowe dla Spółdzielni lub w przypadku braku wpłaty zgodnie z Uchwałą Rady Nadzorczej opłata została zaksięgowana w poczet należności czynszowej i powiększyła zobowiązanie wobec Spółdzielni. W związku z licznymi protestami mieszkańców Zarząd Spółdzielni chce zaproponować podjęcie uchwały przez Walne Zgromadzenie członków, które ma się odbyć w październiku 2012 r., o przekazaniu części nadwyżki bilansowej za 2011 r. na zwrot dla mieszkańców kosztów instalacji modułów radiowych lub w przypadku przekazania tych pieniędzy na fundusz remontowy zaproponuje podjęcie Uchwały przez Radę Nadzorczą o zwrocie poniesionych kosztów instalacji modułów radiowych z funduszu remontowego. Zwrot kosztów modułów radiowych dotyczy członków Spółdzielni, osób niebędących członkami Spółdzielni którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i użytkowego oraz odrębna własność.

Zgodnie za statutem Spółdzielni, nadwyżkę bilansową Spółdzielni przeznacza się na eksploatację, zwiększenie funduszu remontowego oraz na działalność społeczną, oświatową i kulturalną.

Zgodnie z art. 77 Ustawy o Prawie Spółdzielczym nadwyżka bilansowa ulega podziałowi na członków Spółdzielni proporcjonalnie do ilości m^2. Natomiast fundusz remontowy Spółdzielni Mieszkaniowej tworzony jest z wpłat dokonywanych przez członków i osób niebędących członkami spółdzielni. Wysokość odpisu określa obowiązujący Plan Gospodarczo - Finansowy, który uzależniony jest od członkostwa w Spółdzielni i od ilości m² lokalu. Osoby będące członkami Spółdzielni dokonują wpłat w mniejszej wysokości niż osoby niebędące członkami Spółdzielni, ponieważ fundusz remontowy zasila nadwyżka bilansowa z podziału Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni. Spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Na podstawie art. 4 ust. 1¹ ww. ustawy, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

W myśl art. 4 ust. 2 i ust. 4 ww. ustawy, osoby będące właścicielami lokali są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Na podstawie art. 6 ust. 3 powołanej ustawy, spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali.

Dodatkowo w myśl art. 27 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w zakresie nieuregulowanym w ustawie do prawa odrębnej własności lokalu stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ww. ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu oraz jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, a w myśl art. 12 ust. 1 tej ustawy, każdy właściciel lokalu jest zobowiązany do ponoszenia części wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej nie znajdującej pokrycia w pożytkach i innych przychodach ze wspólnej nieruchomości.

Jak z powyższego wynika, osoby posiadające odrębną własność lokali zobowiązane są z mocy prawa do ponoszenia ciężaru eksploatacji i utrzymania własnych lokali, a także ciężaru eksploatacji i utrzymania nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni. Takiego obowiązku nie mają osoby posiadające spółdzielcze własnościowe lub lokatorskie prawo do lokalu - te osoby jedynie partycypują w kosztach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości spółdzielni. Tym samym wydatki poniesione przez osoby posiadające odrębną własność lokali obciążają te osoby w myśl przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Zwracanie kosztów osobom posiadającym odrębną własność lokali - w sytuacji, kiedy te osoby zgodnie z prawem winny partycypować w tychże kosztach, bezwzględnie powoduje powstanie po ich stronie przychodu. Osoby te otrzymują bowiem zwrot kwoty, którą winny były ponieść na utrzymanie nieruchomości. Bez znaczenia pozostanie zatem, że pieniądze na zwrot kosztów za zamontowane moduły radiowe będą pochodziły z nadwyżki bilansowej lub funduszu remontowego zasilonego nadwyżką bilansową. Niezależnie bowiem od źródła finansowania, zwrot poniesionych kosztów skutkował będzie tym, że osoby posiadające odrębną własność lokali nie partycypowały wbrew obowiązkowi w kosztach utrzymania i eksploatacji nieruchomości.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w sytuacji zwrotu właścicielowi lokalu mieszkalnego poniesionych wydatków na zamontowanie modułów radiowych do wodomierzy, po stronie tegoż właściciela powstanie przysporzenie majątkowe, które będzie stanowiło przychód z innych źródeł w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten powstanie po stronie właściciela lokalu, który w chwili ponoszenia wydatków na zamontowanie modułów radiowych był osobą posiadającą tytuł odrębnej własności lokali.

Inaczej natomiast należy traktować osobę, która w momencie ponoszenia ww. wydatków, dysponowała jedynie spółdzielczym własnościowym lub lokatorskim prawem do lokalu.

W świetle powołanych powyżej przepisów, obowiązki i prawa osób dysponujących spółdzielczym prawem do lokali z zasobów spółdzielni są inne niż osób posiadających odrębną własność lokali. Tym samym, w przypadku zwrotu wydatków przez spółdzielnię mieszkaniową na rzecz osoby, która w momencie ponoszenia ww. wydatków dysponowała spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu lub spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, nie powstaje przysporzenie majątkowe.

Zatem mając na uwadze opisany stan faktyczny i stan prawny sprawy należy stwierdzić, że zwrot kosztów zamontowania modułów radiowych poniesionych przez osoby posiadające spółdzielcze prawo do lokalu (własnościowe lub lokatorskie) - nie będzie skutkował powstaniem po stronie tych osób przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; nie wiąże się bowiem z przysporzeniem majątkowym i tym samym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C.

Natomiast w przypadku zwrotu kosztów zamontowania modułów radiowych osobom posiadającym prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego powoduje po stronie tych osób powstanie przysporzenia majątkowego. Spółdzielnia sfinansuje bowiem wydatki, do których ponoszenia zgodnie z przepisami ustawy o spółdzielniach (art. 4 ust. 2 i ust. 4) oraz ustawy o własności lokali (art. 12 ust. 1 i art. 13 ust. 1) zobowiązany jest właściciel lokalu. W tym przypadku na Spółdzielni będzie ciążył obowiązek sporządzenia dla tych osób informacji PIT-8C, w myśl art. 42a ww. ustawy.

W świetle bowiem zapisu art. 42a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.