ITPB2/415-793/12/ENB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2012 r. (data wpływu 23 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 sierpnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wraz z byłą żoną zakupił w 2009 r. mieszkanie, które było przedmiotem współwłasności. Na zakup tego mieszkania został zaciągnięty kredyt hipoteczny. W dniu 31 października 2011 r. został ustanowiony ustrój rozdzielności majątkowej oraz został dokonany podział majątku wspólnego w formie aktu notarialnego, na mocy którego była małżonka otrzymała na wyłączną własność przedmiotowy lokal mieszkalny. Jednocześnie, zgodnie z postanowieniami aktu notarialnego była małżonka zobowiązała się do samodzielnej spłaty wymagalnych rat kredytowych oraz wszystkich wierzytelności wobec banku, związanych z kredytem bankowym dotyczącym lokalu mieszkalnego. W dniu 29 lutego 2012 r. został orzeczony rozwód. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami zostanie dokonane wykreślenie Wnioskodawcy z umowy kredytu hipotecznego, a w Jego miejsce do długu przystąpią rodzice byłej małżonki.

Wobec powyższego zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, zrzeczenie się prawa do nieruchomości w zamian za przejęcie długu nie jest sytuacją, w której może wystąpić po Jego stronie przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie można mówić o powstaniu przychodu, gdyż zarówno przed dokonaniem czynności wykreślenia, jak i po jej dokonaniu suma aktywów i pasywów wynosiła tyle samo. Wcześniej Wnioskodawca posiadał prawo do lokalu oraz kredyt, natomiast po zwolnieniu z kredytu nie będzie posiadał ani prawa do nieruchomości ani kredytu.

Wnioskodawca nie posiada natomiast pewności czy w przedstawionej sytuacji nie powstanie przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy. Ustawa wskazuje wprost, że powstanie przychodu ma miejsce jedynie w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jednakże nie precyzuje czy odpłatnym zbyciem jest jedynie transakcja gotówkowa. W sytuacji gdy za odpłatne zbycie może być uznana również transakcja bezgotówkowa (zrzeczenie się prawa do lokalu w zamian za przejęcie kredytu), zastosowanie ma jednak art. 10 ust. 2 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, iż wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, jak również przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788). Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Jest to ich majątek wspólny. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba, że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową (np. ustanawiającą ustrój rozdzielności majątkowej), 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie współwłasności, 3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków lub też ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Stosownie do treści art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego domniemuje się, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału tego majątku, choć, jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z byłą żoną zakupił w 2009 r. mieszkanie, które było przedmiotem współwłasności. Na zakup tego mieszkania został zaciągnięty kredyt hipoteczny. W dniu 31 października 2011 r. został ustanowiony ustrój rozdzielności majątkowej oraz został dokonany podział majątku wspólnego w formie aktu notarialnego, na mocy którego była małżonka otrzymała na wyłączną własność przedmiotowy lokal mieszkalny. Jednocześnie, zgodnie z postanowieniami aktu notarialnego była małżonka zobowiązała się do samodzielnej spłaty wymagalnych rat kredytowych oraz wszystkich wierzytelności wobec banku, związanych z kredytem bankowym dotyczącym lokalu mieszkalnego. W dniu 29 lutego 2012 r. został orzeczony rozwód. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami zostanie dokonane wykreślenie Wnioskodawcy z umowy kredytu hipotecznego, a w Jego miejsce do długu przystąpią rodzice byłej małżonki.

Z powyższego wynika zatem, że Wnioskodawca w wyniku podziału majątku małżeńskiego został zwolniony ze spłaty zaciągniętego wraz z byłą małżonką kredytu i w konsekwencji zostanie wykreślony z umowy kredytu. Małżonka natomiast otrzymała na wyłączną własność lokal mieszkalny obciążony kredytem, który będzie spłacała samodzielnie.

W konsekwencji zatem uznać należy, że w sytuacji przedstawionej we wniosku po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód z tytułu odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy, jak również nie powstanie przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, bowiem w tym konkretnym przypadku znajdzie zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z którego wynika, że z wyłączenia korzystają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ograniczenia lub ustania małżeńskiej wspólności majątkowej.

W rezultacie przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270).Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.