ITPB2/415-764/14/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 sierpnia 2014 r. (data wpływu - 11 sierpnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 października 2014 r. (data wpływu - 13 października 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 11 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny.

Wniosek uzupełniono w dniu 13 października 2014 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 11 lipca 2013 r. został powołany komitet organizacyjny w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej na leczenie Wnioskodawcy. W skład komitetu weszły osoby zamieszkujące Gminę. Komitet organizacyjny nagłośnił w jakim celu został powołany oraz jakie działania będzie czynił by zebrać dla Wnioskodawcy środki finansowe. Zgodnie z zawartą treścią w akcie organizacyjnym komitetu zebrane środki publiczne mają służyć leczeniu i rehabilitacji Wnioskodawcy, tj. leczeniu raka mózgu, na który choruje od dnia 1 czerwca 2013 r. Leczenie wymaga dużych nakładów finansowych, dlatego też mieszkańcy i całej gminy podjęli decyzję o zorganizowaniu zbiórki publicznej, która ma pomóc Wnioskodawcy w leczeniu oraz rehabilitacji. Ponadto umożliwiła ona Wnioskodawcy jako osobie o znacznym stopniu niepełnosprawności powrót na studia. Pieniądze te ułatwiły również długotrwały i ciężki proces rehabilitacji, który obecnie jest kontynuowany.

Realizacja obranego przez komitet celu nastąpiła poprzez wpłaty na konto przez darczyńców (drobne wpłaty od 4,00 zł do 2000,00 zł i były kwotami wolnymi od podatku), zbieranie ofiar do puszek oraz sprzedaż cegiełek wartościowych. Na potrzeby zbiórki komitet organizacyjny otworzył rachunek bankowy pod nazwą Komitet Organizacyjny dla Wojtka i jednocześnie zawarł z Wnioskodawca umowę darowizny z poleceniem, że zebrane środki pieniężne, które wpłyną na wyodrębniony rachunek zostaną przekazane Wnioskodawcy w formie przelewu do dnia 31 grudnia 2013 r.

Zorganizowano również festyn, z którego środki były w całości przeznaczone na leczenie Wnioskodawcy. W trakcie festynu zbierano pieniądze do puszek, licytowano darowane przedmioty, występowały bezpłatnie zespoły muzyczne a zgromadzone środki przekazano na rachunek bankowy, z którego następnie przekazano na osobisty rachunek Wnioskodawcy.

Łącznie kwota zebrana od darczyńców wyniosła 22720,33 zł. Dnia 13 września 2013 r. Komitet organizacyjny zgodnie z umową darowizny z poleceniem przelewu przekazał zebrane środki finansowe w wysokości 22636,17 zł na należący do Wnioskodawcy rachunek bankowy, zaś pozostała kwota w wysokości 50,54 zł wpłynęła w dniu 13 grudnia 2013 r.

Po analizie treści wniosku, mając na względzie zakres kompetencji przyznanych tutejszemu organowi i treść przepisu art. 14b Ordynacja podatkowa przyjęto, że na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego intencją Wnioskodawcy było uzyskanie odpowiedzi na pytanie:

Czy środki pieniężne zebrane przez komitet organizacyjny na leczenie i rehabilitację Wnioskodawcy, a następnie przekazane w całości na jego rachunek bankowy, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361) jest zobowiązany opodatkować całość dochodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Z kolei w art. 3 pkt 2b cytowanej ustawy wyjaśniono co to jest dochód. Mianowicie dochód jest to wynagrodzenie uzyskane ze świadczenia pracy, prowadzonej działalności gospodarczej i że w zamian za świadczoną pracę uzyskiwany jest dochód, który następnie podlega opodatkowaniu, z kolei Wnioskodawca uzyskał środki finansowe ze zbiórki publicznej w zamian za które nie wykonywał pracy ani nie świadczył innej działalności mogącej skutkować otrzymaniem w zamian wynagrodzenia. Otrzymane przez Wnioskodawcę środki pieniężne pochodzą od dobrowolnie przekazujących osób fizycznych i prawnych, dla których nie świadczył pracy. Ponadto zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego Wnioskodawca otrzymał darowizny od osób fizycznych i prawnych - darczyńców, którzy dobrowolnie kosztem swego majątku bezpłatnie obdarowali go środkami pieniężnymi, nie uzyskując w zamian żadnego świadczenia.

Mając na względzie powyższe przepisy prawa Wnioskodawca uważa, że zebrane publicznie środki przez Komitet organizacyjny, który informował wszystkich darczyńców w jakim celu jest powołany i jakiemu celowi ma służyć zbiórka pieniędzy, tj. na leczenie i rehabilitację, a za które nie świadczył pracy żadnemu darczyńcy, następnie przekazane w całości na jego rachunek bankowy są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie natomiast do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Jak z kolei stanowi ust. 2 ww. przepisu podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 11 lipca 2013 r. został powołany komitet organizacyjny w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej na leczenie Wnioskodawcy. W skład komitetu weszły osoby zamieszkujące Gminę. Komitet organizacyjny nagłośnił w jakim celu został powołany oraz jakie działania będzie czynił by zebrać dla Wnioskodawcy środki finansowe. Zgodnie z zawartą treścią w akcie organizacyjnym komitetu zebrane środki publiczne mają służyć leczeniu i rehabilitacji Wnioskodawcy, tj. leczeniu raka mózgu, na który choruje od dnia 1 czerwca 2013 r. Leczenie wymaga dużych nakładów finansowych, dlatego też mieszkańcy X i całej gminy podjęli decyzję o zorganizowaniu zbiórki publicznej, która ma pomóc Wnioskodawcy w leczeniu oraz rehabilitacji. Ponadto umożliwiła ona Wnioskodawcy jako osobie o znacznym stopniu niepełnosprawności powrót na studia. Pieniądze te ułatwiły również długotrwały i ciężki proces rehabilitacji, który obecnie jest kontynuowany.

Realizacja obranego przez komitet celu nastąpiła poprzez wpłaty na konto przez darczyńców (drobne wpłaty od 4,00 zł do 2000,00 zł i były kwotami wolnymi od podatku), zbieranie ofiar do puszek oraz sprzedaż cegiełek wartościowych. Na potrzeby zbiórki komitet organizacyjny otworzył rachunek bankowy pod nazwą Komitet Organizacyjny dla Wojtka i jednocześnie zawarł z Wnioskodawcą umowę darowizny z poleceniem, że zebrane środki pieniężne, które wpłyną na wyodrębniony rachunek zostaną przekazane Wnioskodawcy w formie przelewu do dnia 31 grudnia 2013 r.

Zorganizowano również festyn, z którego środki były w całości przeznaczone na leczenie Wnioskodawcy. W trakcie festynu zbierano pieniądze do puszek, licytowano darowane przedmioty, występowały bezpłatnie zespoły muzyczne a zgromadzone środki przekazano na rachunek bankowy, z którego następnie przekazano na osobisty rachunek Wnioskodawcy.

Łącznie kwota zebrana od darczyńców wyniosła 22720,33 zł. Dnia 13 września 2013 r. Komitet organizacyjny zgodnie z umową darowizny z poleceniem przelewu przekazał zebrane środki finansowe w wysokości 22636,17 zł na należący do Wnioskodawcy rachunek bankowy, zaś pozostała kwota w wysokości 50,54 zł wpłynęła w dniu 13 grudnia 2013 r.

Wobec przedstawionego opisu stanu faktycznego wyjaśnić należy, że na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Zgodnie z art. 893 Kodeksu cywilnego darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

W orzecznictwie przyjmuje się, że nałożenie na obdarowanego polecenia, także majątkowego, nie prowadzi do powstania stosunku zobowiązaniowego analogicznego jak wynikający z innych zdarzeń prawnych, z którymi ustawa łączy taki skutek (zawarcie umowy, wyrządzenie szkody, zapis testamentowy). Osoba, która odnosi z polecenia korzyść, nie jest wierzycielem, lecz beneficjariuszem. Taki wniosek wywodzi się z charakteru prawnego polecenia, którego nałożenie na określoną osobę (obdarowanego) prowadzi do powstania zobowiązania naturalnego (niezupełnego). Takie stosunki zobowiązaniowe charakteryzują się niemożliwością dochodzenia od dłużnika należnego świadczenia na drodze sądowej. "Niezupełność" zobowiązania wyraża się w odjęciu uprawnionemu możliwości skorzystania z przymusu państwowego w celu uzyskania należnego świadczenia, jednak spełnienie świadczenia przez zobowiązanego nie jest świadczeniem nienależnym - vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2002 r. sygn. akt III CZP 19/02 (LEX nr 74583).

Istota polecenia polega zatem na tym, że nikt nie staje się wierzycielem czy też dłużnikiem, a więc i sam przedmiot polecenia (świadczenie) nie staje się wierzytelnością (czy też długiem).

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka - pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

W przypadku zaś zawarcia porozumienia co do obciążenia obdarowanego poleceniem zachowanie określonej formy nie jest wymagane.

Darowizna stanowi - co wynika wprost z zacytowanego wyżej art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - jeden z tytułów prawnych nabycie, na podstawie którego podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zacytowany przepis dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który co do zasady może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a który uzyskany został przez nich w sposób nieodpłatny, na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego. Przy czym zaznaczyć należy, że wyłączeniu temu podlega jedynie nabycie na podstawie jednego z tytułów wskazanych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, które faktycznie miało miejsce.

W rezultacie stwierdzić należy - wobec przedstawionych wyżej przepisów oraz opisu stanu faktycznego, w ramach którego Wnioskodawca oświadczył, że otrzymał środki pieniężne od komitetu organizacyjnego na podstawie uprzednio zawartej umowy darowizny - że w niniejszej sprawie Wnioskodawca uzyskał przychody podlegające co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W konsekwencji, wobec wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdują więc do nich zastosowania.

Końcowo jedynie wyjaśnić należy, że niniejsza interpretacja wydana została wyłącznie w oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny. W sytuacji więc, gdy elementy opisanego we wniosku stanu faktycznego różnić się będą od rzeczywistości - np. wobec stwierdzenia, że tytułem prawnym, na podstawie którego Wnioskodawca otrzymał od komitetu organizacyjnego środki pieniężne jest inna od darowizny czynność prawna, wówczas wydana interpretacja indywidualna nie będzie chronić Wnioskodawcy, a właściwy w sprawie organ podatkowy będzie mógł wywieść skutki podatkowe adekwatne do ustalonej sytuacji faktycznej.

Ponadto wskazuje się, że załączone dokumenty nie były brane pod uwagę przy rozpatrywaniu przedmiotowej sprawy, bowiem organ podatkowy związany jest stanem faktycznym przedstawionym we wniosku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.