ITPB2/415-741/14/MN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2014 r. (data wpływu 4 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 4 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca od 1971 r. był pracownikiem Zakładu E. poprzednika prawnego koncernu E. S.A. w G. Uchwałą Zakładu E. z dnia 8 maja 2014 r. Rada Nadzorcza powołała Wnioskodawcę na stanowisko członka zarządu - dyrektora technicznego. W dniu 27 maja 2004 r. strony zawarły umowę o pracę, na mocy której Wnioskodawca miał pełnić funkcje dyrektora technicznego Zakładu E. S.A.

W 2004 r. rozpoczęto proces konsolidacji i restrukturyzacji spółek tworzących tzw. grupę, który obejmował również Zakład E. S.A. W dniu 30 grudnia 2004 r. pomiędzy spółkami wchodzącymi w skład konsolidowanej grupy, a związkami zawodowymi działającymi w tych spółkach została zawarta umowa społeczna. Zgodnie z art. 16 ust. 1 umowy społecznej - pracodawca w przypadku naruszenia gwarancji zatrudnienia, o których mowa w art. 13 ww. umowy zobowiązał się zapłacić pracownikowi odszkodowanie.

Pismem z dnia 17 maja 2007 r. E. w G. złożyła Wnioskodawcy oświadczenie, iż z dniem doręczenia pisma rozwiązuje umowę o pracę zawartą w dniu 27 maja 2004 r., z powodu dopuszczenia się przez Wnioskodawcę rażącego naruszenia prawa skutkującego ciężkim naruszenie obowiązków pracowniczych i narażeniem pracodawcy na szkodę.

Wnioskodawca od powyższego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia złożył odwołanie. Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 13 maja 2008 r. zasądził od E. S.A. w G. na rzecz Wnioskodawcy kwotę 115 272 zł 70 gr tytułem odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia wraz z ustawowymi odsetkami. Odszkodowanie to Wnioskodawca otrzymał pomniejszone o podatek dochodowy od osób fizycznych pobrany przez płatnika. Jednakże sposób rozwiązania umowy przez zakład pracy, w którym Wnioskodawca przepracował wiele lat (od 1971 r.), spowodował u niego straty moralne. W związku z tym, E. S.A. w G. pismem z dnia 27 października 2008 r. została wezwana do zapłaty odszkodowania za straty moralne poniesione w związku z nieuzasadnionym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia. Sprawę tę rozpatrzył Sąd Okręgowy w dniu 25 lutego 2014 r. i w wyroku przyznał Wnioskodawcy od E. S.A. w G. kwotę 231 552 zł tytułem odszkodowania. W uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego można przeczytać, iż zasądzone odszkodowanie nie jest wynikiem poniesienia przez Wnioskodawcę realnej szkody materialnej lecz wynikiem tego, że doznał on szkody moralnej w postaci niepowetowanej krzywdy wynikającej z rozwiązania umowy o pracę z naruszeniem prawa. Wypłacone odszkodowanie nie jest również odszkodowaniem za korzyści jakie otrzymujący odszkodowanie mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, ponieważ Wnioskodawca - jako osoba wprowadzająca różne rozwiązania innowacyjne - zaraz po rozwiązaniu umowy o pracę został zatrudniony w innej spółce.

Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 25 czerwca 2014 r. w pełni zaaprobował stanowisko Sądu Okręgowego z dnia 25 lutego 2014 r. i potwierdził, iż Wnioskodawca poniósł szkodę w postaci straty moralnej i w związku z tym należy się mu ryczałtowe odszkodowanie z tego tytułu.

S.A. wypłaciła zasądzone odszkodowanie w dniu 2 lipca 2014 r. bez pomniejszenia wypłaconej kwoty o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w oparciu o przedstawiony stan faktyczny kwota wynikająca z wyroku Sądu Okręgowego z dnia 25 lutego 2014 r. tytułem odszkodowania jest kwotą wolną od podatku dochodowego na mocy przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym czy płatnik składek tj. E. S.A. nie miała obowiązku pobrać zaliczki na podatek dochodowy od zasadzonej kwoty odszkodowania.

Zdaniem Wnioskodawcy otrzymane odszkodowanie jest wolne od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b tej ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę oraz powołane wyżej przepisy prawa w ocenie Wnioskodawcy stwierdzić należy, iż przyznane przez sąd i otrzymane przez Niego odszkodowanie z tytułu poniesienia straty moralnej korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jest to odszkodowanie, które nie wynika z odrębnych ustaw i aktów wykonawczych i podstawą jego otrzymania jest wyrok Sądu Okręgowego. Jednocześnie odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę nie jest związane z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy i nie dotyczy ono korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W konsekwencji od kwoty ww. odszkodowania płatnik nie miał obowiązku obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy stanowi natomiast, że wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Zwolnienie określone w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych swoim zakresem obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku pismem z dnia 17 maja 2007 r. E. S.A. w G. złożyła Wnioskodawcy oświadczenie, iż z dniem doręczenia pisma rozwiązuje umowę o pracę zawartą w dniu 27 maja 2004 r., z powodu dopuszczenia się przez Wnioskodawcę rażącego naruszenia prawa skutkującego ciężkim naruszenie obowiązków pracowniczych i narażeniem pracodawcy na szkodę. Wnioskodawca od powyższego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia złożył odwołanie. Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 13 maja 2008 r. zasądził od E. S.A. w G. na rzecz Wnioskodawcy kwotę 115 272 zł 70 gr tytułem odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia wraz z ustawowymi odsetkami. Odszkodowanie to Wnioskodawca otrzymał pomniejszone o podatek dochodowy od osób fizycznych pobrany przez płatnika. Jednakże sposób rozwiązania umowy przez zakład pracy, w którym Wnioskodawca przepracował wiele lat (od 1971 r.), spowodował u niego straty moralne. W związku z tym, E. S.A. w G. pismem z dnia 27 października 2008 r. została wezwana do zapłaty odszkodowania za straty moralne poniesione w związku z nieuzasadnionym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia. Sprawę tę rozpatrzył Sąd Okręgowy w dniu 25 lutego 2014 r. i w wyroku przyznał Wnioskodawcy od E. S.A. w G. kwotę 231 552 zł tytułem odszkodowania. W uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego można przeczytać, iż zasądzone odszkodowanie nie jest wynikiem poniesienia przez Wnioskodawcę realnej szkody materialnej lecz wynikiem tego, że doznał on szkody moralnej w postaci niepowetowanej krzywdy wynikającej z rozwiązania umowy o pracę z naruszeniem prawa. Wypłacone odszkodowanie nie jest również odszkodowaniem za korzyści jakie otrzymujący odszkodowanie mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, ponieważ Wnioskodawca - jako osoba wprowadzająca różne rozwiązania innowacyjne - zaraz po rozwiązaniu umowy o pracę został zatrudniony w innej spółce. Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 25 czerwca 2014 r. w pełni zaaprobował stanowisko Sądu Okręgowego z dnia 25 lutego 2014 r. i potwierdził, iż Wnioskodawca poniósł szkodę w postaci straty moralnej i w związku z tym należy się mu ryczałtowe odszkodowanie z tego tytułu.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące uregulowania prawne uznać należy, że odszkodowanie przyznane Wnioskodawcy za straty moralne poniesione w związku z nieuzasadnionym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia do wysokości określonej w wyroku może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji E. S.A jako podmiot dokonujący jego wypłaty nie był zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.