ITPB2/415-6/10/MK - Zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych odszkodowania z tytułu przejęcia nieruchomości przez Skarb Państwa.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 29 grudnia 2009 r. (data wpływu - 4 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania - jest prawidłowe, jednakże na innych zasadach niż przytoczone we wniosku.

W dniu 4 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku - jak wynika z jego treści - przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe, które z punktu widzenia kwalifikacji prawnopodatkowej zostało przez Pana w niewłaściwy sposób zakwalifikowane jako stan faktyczny.

Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 31 maja 1994 r., stwierdzającego nabycie przez Pana i dwie siostry w drodze zasiedzenia udziałów wynoszących po 1/3 części we własności nieruchomości zabudowanej każdy, stał się Pan współwłaścicielem ww. nieruchomości. Z tego tytułu został zapłacony podatek od spadków i darowizn. Powyższą nieruchomość stanowi działka gruntu o powierzchni 6.335 m² zabudowana budynkiem mieszkalnym, który we wrześniu 2007 r. został zniszczony przez huraganowy wiatr. Obecnie pozostał tylko fundament i - jak to określił Pan we wniosku - "inne składniki budowlane z pełnym uzbrojeniem terenu - woda, energia elektryczna i gaz". Powstałe zniszczenia zostały uporządkowane we własnym zakresie przez Pana i siostry.

Ww. nieruchomość jest zlokalizowana w miejscu rozbudowy drogi krajowej do parametrów drogi dwujezdniowej i realizacji obiektów budowlanych, w tym infrastruktury technicznej. Powyższa lokalizacja została ustalona na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na mocy decyzji Wojewody z dnia 8 grudnia 2008 r., utrzymanej w mocy decyzją Ministra Infrastruktury z dnia 3 kwietnia 2009 r.

Z kolei pismem z dnia 7 maja 2009 r. Urząd Wojewódzki zawiadomił o wszczęciu na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad postępowania w sprawie ustalenia odszkodowania za przejęcie z mocy prawa - prawa własności opisanej we wniosku działki.

Ostatecznie decyzją z dnia 25 listopada 2009 r. Wojewoda ustalił - m.in. w oparciu o przepisy art. 12 ust. 4 pkt 1, ust. 4a i ust. 4f oraz ust. 5, art. 18 oraz art. 22 ust. 1 i art. 23 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) - na rzecz Pana odszkodowanie w kwocie 368.539 zł 33 gr tytułem przejęcia z mocy prawa przez Skarb Państwa przysługującego mu udziału w prawie własności ww. nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisane we wniosku odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w przypadku gdy zostanie ono wypłacone do końca 2009 r., czy należy je rozliczyć w zeznaniu podatkowym za ten rok...

Pana zdaniem, ww. odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu z uwagi na treść art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Pana w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe, jednakże na innych zasadach niż przytoczone we wniosku.

Na gruncie przepisów podatkowych w myśl art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Artykuł 21 ust. 1 pkt 3 ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Stosownie zaś do art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż rozbudowa drogi krajowej do parametrów drogi dwujezdniowej i realizacje obiektów budowlanych obejmują teren, na którym położona jest działka stanowiąca współwłasność m.in. Pana (w udziale wynoszącym 1/3 części), w związku z czym została ona przejęta z mocy prawa przez Skarb Państwa. Z tego tytułu decyzją z dnia 25 listopada 2009 r. Wojewoda ustalił - m.in. w oparciu o przepisy art. 12 ust. 4 pkt 1, ust. 4a i ust. 4f oraz ust. 5, art. 18 oraz art. 22 ust. 1 i art. 23 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych - na rzecz Pana odszkodowanie w kwocie 368.539 zł 33 gr.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Natomiast decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (art. 12 ust. 4a), przy czym odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.

Istotne znaczenie dla ustalenia skutków podatkowych ww. odszkodowania stanowi treść art. 12 ust. 5 ww. ustawy, który stanowi, iż do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, iż opisane we wniosku świadczenie pieniężne stanowi odszkodowanie określone w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie - jak to wynika z zajętego przez Pana stanowiska - art. 21 ust. 1 pkt 3.

W związku z powyższym, na podstawie opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego i brzmienia przepisu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami będzie korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego.

Jednocześnie mając na uwadze, iż opisana we wniosku nieruchomość stanowiła współwłasność Pana i dwóch sióstr, zaznacza się, że zgodnie z art. 14k § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa zastosowanie się do niniejszej interpretacji przed jej zmianą lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego tę interpretację nie może szkodzić - również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej - tylko Wnioskodawcy.

Wobec powyższego siostry, chcąc uzyskać interpretację indywidualną, powinny wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej wydanie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.