ITPB2/415-552/11/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 2 czerwca 2011 r. (data wpływu - 6 czerwca 2011 r.), uzupełnionym w dniu 29 sierpnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia dla celów podatkowych daty nabycia nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 6 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia dla celów podatkowych daty nabycia nieruchomości. Wniosek uzupełniono w dniu 29 sierpnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku oraz w piśmie uzupełniającym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 15 kwietnia 1967 r. zawarła Pani związek małżeński, w którym obowiązuje ustrój majątkowy na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej. Następnie na mocy aktu własności wydanego w dniu 19 czerwca 1972 r. przez Prezydium PRN w oparciu o art. 1 ustawy z dnia 26 października 1971 r. o regulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 27, poz. 250 z późn. zm.) Pani mąż nabył gospodarstwo rolne. W ww. akcie nie była Pani wpisana jako żona.

Z kolei w dniu 23 września 1987 r. zbywała Pani wspólnie z mężem na rzecz Skarbu Państwa część gospodarstwa rolnego na działki budowlane i z uwagi na to, że wchodziła ona do majątku wspólnego była Pani obecna przy zawieraniu aktu notarialnego.

Zaś w dniu 28 września 2010 r. podpisano akt notarialny, stanowiący umowę majątkową małżeńską, gdzie - jak wskazano we wniosku i uzupełnieniu - w § 4 stwierdzono, że przez niniejszą umowę S i J rozszerzają wspólność ustawową na wszystkie przedmioty i prawa majątkowe nie objęte dotychczas tą wspólnością bez względu na czas i tytuł nabycia, zaś w § 7 pkt a) zawarto postanowienie dotyczące wykreślenia z księgi wieczystej hipoteki na kwotę 6 zł ustanowionej na rzecz dawnego Banku Rolnego oraz w pkt b) - wpisania do ww. księgi wieczystej prawa własności na rzecz Pani i męża we własności ustawowej majątkowej małżeńskiej - umownie rozszerzonej.

Obecnie chcą Państwo sprzedać część ziemi z przeznaczeniem na działki budowlane.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Którą ze wskazanych dat - 28 września 2010 r. czy 1972 r. - dla celów podatkowych należy przyjąć jako datę nabycia przez Panią gospodarstwa rolnego.

Pani zdaniem, gospodarstwo rolne nabyła w 1972 r. z uwagi na obowiązującą w Jej małżeństwie wspólność majątkową. Z kolei w dniu 28 września 2010 r. dokonano jedynie uzupełnienia księgi wieczystej - jak wskazała Pani w swoim stanowisku - o dopisanie Jej do hipoteki, tj. faktycznego stanu prawnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego Pani stanowisko w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). W myśl art. 31 cytowanej ustawy, istota wspólności ustawowej wyraża się w tym, że: 1) powstaje z mocy samego prawa z chwilą zawarcia małżeństwa (o ile wcześniej przyszli małżonkowie nie zawarli małżeńskiej umowy majątkowej - intercyzy), 2) obejmuje dorobek małżonków (rozumiany jako przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich). Co więcej, wspólność ustawowa charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania udziały małżonków w majątku wspólnym nie są określone, a zatem jest to typ współwłasności łącznej.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową, 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności, 3) wspólność ustała z mocy prawa w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków. Zgodnie z art. 47 § 1 zd. 1 Kodeksu małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa), przy czym do ustanowionej umową wspólności majątkowej stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności ustawowej, z zachowaniem przepisów art. 49-511 (art. 48). Zatem wspólność ustawową strony mogą kształtować, przy utrzymaniu majątku wspólnego, w dwójnasób - bądź przez jej umowne ograniczenie, bądź przez rozszerzenie, zaś zawarcie omawianej umowy jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego.

W przypadku tzw. wspólności rozszerzonej obejmuje ona przedmioty (prawa) majątkowe, które według zasad ustroju ustawowej wspólności należą do majątku osobistego, stąd też małżonkowie mogą włączyć do tego rodzaju wspólności przedmioty nabyte przez nich przed zawarciem małżeństwa, a także przedmioty należące z mocy ustawy do majątku osobistego jednego z małżonków. Należy zatem przyjąć, iż prawo dopuszcza - z wyjątkiem ograniczeń określonych w art. 49 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - możliwość przesunięcia określonych przedmiotów majątkowych z majątku współmałżonka.

Zatem umowa rozszerzająca wspólność ustawową małżeńską ma na celu ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków podczas trwania ich związku małżeńskiego.

Rozważając natomiast kwestie podatkowe, należy wskazać treść art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. prawa następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem ustalenie daty nabycia np. nieruchomości pozwala stwierdzić czy jej zbycie nastąpiło przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, co stanowi podstawowy warunek powstania przychodu podatkowego w rozumieniu omawianego przepisu.

Z analizy zaistniałego stanu faktycznego wynika, że w dniu 15 kwietnia 1967 r. zawarła Pani związek małżeński, w którym obowiązuje ustrój majątkowy na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej. Następnie na mocy aktu własności wydanego w dniu 19 czerwca 1972 r. przez Prezydium PRN w oparciu o art. 1 ustawy o regulowaniu własności gospodarstw rolnych Pani mąż nabył gospodarstwo rolne. W ww. akcie nie była Pani wpisana jako żona. Z kolei w dniu 23 września 1987 r. zbywała Pani wspólnie z mężem na rzecz Skarbu Państwa część gospodarstwa rolnego na działki budowlane i z uwagi na to, że wchodziła ona do majątku wspólnego była Pani obecna przy zawieraniu aktu notarialnego. Zaś w dniu 28 września 2010 r. podpisano akt notarialny, stanowiący umowę majątkową małżeńską, gdzie - jak wskazano we wniosku i uzupełnieniu - w § 4 stwierdzono, że przez niniejszą umowę S i J rozszerzają wspólność ustawową na wszystkie przedmioty i prawa majątkowe nie objęte dotychczas tą wspólnością bez względu na czas i tytuł nabycia, zaś w § 7 pkt a) zawarto postanowienie dotyczące wykreślenia z księgi wieczystej hipoteki na kwotę 6 zł ustanowionej na rzecz dawnego Banku Rolnego oraz w pkt b) - wpisania do ww. księgi wieczystej prawa własności na rzecz Pani i męża we własności ustawowej majątkowej małżeńskiej - umownie rozszerzonej.

Obecnie chcą Państwo sprzedać część ziemi z przeznaczeniem na działki budowlane.

Na gruncie orzecznictwa Sądu Najwyższego wypracowano pogląd, w myśl którego umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym, co stanowi w swej istocie darowiznę dokonaną w ramach małżeńskiej umowy majątkowej. Wspólność małżeńską, która jest współwłasnością łączną cechuje bezudziałowy charakter. Oznacza to, że w przypadku sprzedaży nieruchomości, każdy z małżonków zbywa całą nieruchomość a nie udziały w tej nieruchomości, a cały przychód ze sprzedaży wchodzi niepodzielnie do majątku wspólnego.

W świetle dotychczasowych ustaleń wskazać należy, że włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że za datę nabycia nieruchomości, która stanowiła wcześniej wyłączną własność jednego z małżonków należy przyjąć dzień, w którym tenże małżonek dokonał jej nabycia.

W konsekwencji, za datę nabycia przez Panią gospodarstwa rolnego uznać należy 19 czerwca 1972 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.