ITPB2/415-550a/11/IL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2011 r. (data wpływu 7 czerwca 2011 r.), uzupełniony pismem z dnia 16 czerwca 2011 r. (data wpływu 21 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania darowizny udziału w nieruchomości - jest prawidłowe, lecz z innych względów niż wskazane we wniosku.

W dniu 7 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 16 czerwca 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania darowizny udziału w nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku oraz w jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 24 marca 2004 r. w formie aktu notarialnego dokonała Pani wraz z mężem na rzecz syna i jego żony darowizny nieruchomości o wartości 48.000 zł, stanowiącej Państwa własność. Nieruchomość ta składała się z:

Na ww. nieruchomości o nr księgi wieczystej kw. (...) ustanowiono na Państwa rzecz dożywotnią służebność osobistą mieszkania, polegającą na prawie korzystania z całego parteru domu mieszkalnego, ogrzanego i oświetlonego, z prawem obejścia po całej nieruchomości i korzystania z przynależności do wymienionego mieszkania.

Na podstawie decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 28 lutego 2005 r. ustalono należny podatek od spadków i darowizn w wysokości 6.030,80 zł, który został przez Państwa uregulowany. Sąd Rejonowy Wydział I Cywilny wyrokiem z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie z Państwa powództwa zobowiązał byłą synową do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu swojego udziału - w wysokości #189; w nieruchomościach, których współwłaścicielem została w wyniku aktu darowizny zawartego dnia 24 marca 2004 r. - na Panią i męża na prawach wspólności ustawowej. W wyniku tego wyroku darowizna na rzecz byłej synowej została odwołana i można uznać ją za niebyłą. Ponownie stali się Państwo współwłaścicielami ww. nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr (...). Obecnie współwłaścicielami ww. nieruchomości jest Pani, Pani mąż i Państwa syn, ponieważ nie występowali Państwo o odwołanie darowizny na rzecz syna, lecz tylko wobec byłej synowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy będzie Pani wraz z mężem zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku ewentualnego przekazania swojemu synowi w formie aktu darowizny #189; nieruchomości w sytuacji, gdy prawo do własności #189; nieruchomości odzyskano na podstawie wyroku Sądu z dnia 16 czerwca 2009 r. i od tej daty nie upłynął jeszcze ustawowy termin 5 lat.

Zdaniem Wnioskodawczyni powinna być ona traktowana wraz z mężem jako właściciele nieruchomości posiadający prawo własności od ponad 5 lat, ponieważ na podstawie wyroku Sądu Rejonowego Wydział I Cywilny został przywrócony stan prawny sprzed dokonania darowizny na rzecz synowej. W związku z powyższym uważa, iż jest ona wraz z mężem właścicielem ww. nieruchomości kilkadziesiąt lat, więc nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od osób fizycznych, w przypadku przekazania synowi aktem darowizny odzyskanej części nieruchomości wymienionej w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy opodatkowania darowizny udziału w nieruchomości w części dotyczącej Pani, jako Wnioskodawczyni, natomiast w części dotyczącej męża zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe, lecz z innych względów niż wskazane we wniosku.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego w dniu 24 marca 2004 r. w formie aktu notarialnego dokonała Pani wraz z mężem na rzecz syna i jego żony darowizny nieruchomości o wartości 48.000 zł, stanowiącej Państwa własność. Sąd Rejonowy Wydział I Cywilny wyrokiem z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie z Państwa powództwa zobowiązał byłą synową do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu swojego udziału - w wysokości #189; w ww. nieruchomości - na Panią i męża na prawach wspólności ustawowej. W wyniku tego wyroku darowizna na rzecz byłej synowej została odwołana i można uznać ją za niebyłą. Ponownie stali się Państwo wraz z synem współwłaścicielami ww. nieruchomości.

Należy wskazać, iż w przypadku odwołania darowizny dla wywołania skutku rzeczowego tj. przeniesienia własności nieruchomości (prawa) z powrotem na darczyńcę, konieczne jest złożenie oświadczenia w formie aktu notarialnego przez obdarowanego o przeniesieniu własności. Oświadczenie takie może również zostać zastąpione, na podstawie art. 64 Kodeksu cywilnego, przez prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby do złożenia oznaczonego oświadczenia woli. Oznacza to, iż odwołanie darowizny wywołuje skutek tylko na przyszłość (ex nunc) - tj. darczyńca ponownie nabywa własność, której się wyzbył.

Mając na względzie powyższe, w sytuacji przedstawionej we wniosku przeniesienie na Panią i męża udziału w wysokości #189; w nieruchomości w 2009 r. w wyniku odwołania darowizny stanowi również nabycie w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pięcioletni termin, o którym mowa w tym przepisie, winien być zatem liczony od końca roku kalendarzowego 2009, upłynie więc z dniem 31 grudnia 2014 r.

Jednakże z punktu widzenia omawianej sprawy kluczowe jest jednak, iż do powstania przychodu ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) dochodzi w skutek zbycia nieruchomości o charakterze odpłatnym.

W przypadku zaś dokonania darowizny udziału w wysokości #189; w przedmiotowej nieruchomości na rzecz syna mamy do czynienia ze zbyciem pod tytułem darmym.

Zgodnie bowiem z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Ponieważ do przysporzenia majątkowego w ramach umowy darowizny nie dochodzi po stronie darczyńcy, uznać zatem należy, iż brak jest podstaw do twierdzenia, że omawiana umowa może skutkować powstaniem u niego przychodu.

W związku z tym, iż darowizna - jako świadczenie nieekwiwalentne nie powoduje powstania żadnego przysporzenia majątkowego po stronie zbywcy - brak jest możliwości rozpoznania u Niego przychodu podlegającego opodatkowaniu, a zatem w świetle powyższych uregulowań po stronie Pani jako darczyńcy nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.