ITPB2/415-538/11/ENB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, nabytych w drodze spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, nabytych w drodze spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 10 grudnia 2005 r. Pana małżonka założyła lokatę inwestycyjną na kwotę 5.500 zł w P. Towarzystwie Funduszy Inwestycyjnych. W dniu 14 lutego 2010 r. małżonka zmarła, a Pan postanowił wycofać środki pieniężne. Sąd w dniu 9 marca 2011 r. wydał postanowienie o nabyciu prawa do spadku, które uprawomocniło się 31 marca 2011 r. W tym dniu zwrócił się Pan do P. Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych o wycofanie pieniędzy. W dniu 26 kwietnia 2011 r. na konto otrzymał Pan kwotę 2.693,17 zł, tj. 50% przysługujące Panu w ramach wspólnoty majątkowej. Pozostała część pieniędzy, tj. 50% została pomniejszona o 513 zł podatku dochodowego od osób fizycznych. W związku z powyższym zwrócił się Pan do P. Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych o wyjaśnienie powodu pobrania podatku dochodowego od spadku. Pismem z dnia 9 maja 2011 r. otrzymał Pan informację, że podatek został pobrany zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 i art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy realizacji zleceń odkupienia jednostek uczestnictwa z rejestrów prowadzonych na rzecz Pana małżonki. W piśmie tym powołano się na interpretację sygn. IPPB2/415-595/09-5/MK wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 15 grudnia 2009 r. Po uzyskaniu informacji z Urzędu Skarbowego zwrócił się Pan ponownie do Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych wyjaśniając, iż z tytułu lokaty inwestycyjnej nie osiągnął Pan zysku, a jedynie stratę w wysokości 730,65 zł (217,65 zł + podatek w kwocie 513 zł), jednakże Towarzystwo podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko.

Po analizie treści wniosku, mając na względzie zakres kompetencji przyznanej tutejszemu organowi i treść przepisu art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa przyjęto, iż na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego intencją Pana było uzyskanie odpowiedzi na pytanie:

Czy zasadnym było pobranie podatku dochodowego przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, od dochodów związanych z odkupieniem jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, nabytych w drodze spadku.

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek został pobrany niesłusznie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c.

Pojęcie funduszy kapitałowych zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ww. ustawy, w świetle którego ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych reguluje art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w świetle którego od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zgodnie z generalną zasadą ustalania kosztów uzyskania przychodów, określoną w art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Powyższy przepis stanowi szczególną zasadę ustalenia dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych. Zgodnie z tą zasadą wydatki poniesione na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów dopiero w momencie wykupu lub umorzenia tych jednostek.

Należy przy tym podkreślić, iż ustawa nie precyzuje, przez kogo powinny być poniesione te wydatki, aby mogły być uznane za koszt w momencie wykupu jednostek. Niemniej należy uznać, że warunkiem dla rozpoznania kosztu nabycia jest poniesienie wydatku przez posiadacza jednostki uczestnictwa realizującego operację wykupu.

We wniosku wskazano, że w dniu 10 grudnia 2005 r. małżonka Wnioskodawcy założyła lokatę inwestycyjną na kwotę 5.500 zł w P. Towarzystwie Funduszy Inwestycyjnych. W dniu 14 lutego 2010 r. małżonka zmarła, a Wnioskodawca postanowił wycofać środki pieniężne. Sąd w dniu 9 marca 2011 r. wydał postanowienie o nabyciu prawa do spadku, które uprawomocniło się 31 marca 2011 r. W tym dniu Wnioskodawca zwrócił się do P. Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych o wycofanie pieniędzy. W dniu 26 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca otrzymał na konto kwotę 2.693,17 zł, tj. 50% przysługujące w ramach wspólnoty majątkowej. Pozostała część pieniędzy, tj. 50% została pomniejszona o 513 zł podatku dochodowego od osób fizycznych. W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się do P. Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych o wyjaśnienie powodu pobrania podatku dochodowego od spadku. Pismem z dnia 9 maja 2011 r. otrzymał Pan informację, że podatek został pobrany zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 i art. 52a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy realizacji zleceń odkupienia jednostek uczestnictwa z rejestrów prowadzonych na rzecz małżonki.

W myśl art. 43 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Zgodnie z art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności (np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków), udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Zatem jeżeli małżonków łączył ustrój wspólności ustawowej, to w chwili śmierci jednego z nich ustrój ten przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych i w skład masy spadkowej wchodzi majątek osobisty zmarłego oraz jego udział w majątku wspólnym (wynoszący połowę tego majątku). Drugi udział w majątku wspólnym należy natomiast do pozostałego przy życiu małżonka, co oznacza, że 50% majątku nie podlega dziedziczeniu jako stanowiąca własność małżonka żyjącego.

Z analizy treści wniosku wynika zatem, że po śmierci małżonki otrzymał Pan - w drodze spadku jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym związane z lokatą inwestycyjną, należące dotąd do małżonki.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem między innymi dziedziczenia.

Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy, podatkowi od spadków darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Oznacza to, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegają jedynie przychody uzyskane w związku z nabyciem w drodze spadku jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego oraz na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu na wypadek jego śmierci. Nie należy zatem utożsamiać przychodu z tytułu nabycia spadku, z przychodem uzyskiwanym przez spadkobiercę z tytułu wykupu jednostek uczestnictwa, nabytych w spadku.

W świetle powyższego należy uznać, że dochód uzyskany przez Wnioskodawcę z odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym związanych z lokatą inwestycyjną, nabytych w drodze spadku podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W zakresie kosztów uzyskania przychodu wskazać należy, iż w przypadku nabycia praw majątkowych w drodze spadku, tak jak i darowizny, nie ponosi się wydatków na ich nabycie, które zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy stanowiłyby koszty uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych praw.

W związku z tym, należy przyjąć, że Wnioskodawca poniósł wydatek na nabycie 50% zakupionych w ramach założonej przez małżonkę lokaty inwestycyjnej jednostek uczestnictwa w Funduszu Inwestycyjnym. Zatem jedynie połowę wydatków poniesionych (wraz z małżonką) na zakup jednostek uczestnictwa związanych z założeniem lokaty inwestycyjnej można uwzględnić jako koszt uzyskania przychodów przy obliczaniu należnego zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym dochód uzyskany przez Wnioskodawcę z tytułu odkupienia przez Fundusz jednostek uczestnictwa związanych z założoną w 2005 r. lokatą inwestycyjną, podlega opodatkowaniu podatkiem od zysków kapitałowych, przy czym przy obliczaniu należnego podatku dochodowego należy przyjąć, że małżonek zmarłego uczestnika Funduszu poniósł wydatek na nabycie 50% zakupionych ze wspólnego majątku jednostek uczestnictwa.

W przypadku odkupienia przez Fundusz jednostek uczestnictwa związanych z lokatą inwestycyjną ciążył na nim jako na płatniku obowiązek obliczania, pobrania i wpłacania podatku na rachunek właściwego organu podatkowego. Stanowi o tym art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności (świadczeń) z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 tej ustawy są obowiązane pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych, t.j. m.in. dochodów z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych.

Reasumując stwierdzić należy, iż w przypadku odkupienia przez Fundusz jednostek uczestnictwa związanych z lokatą inwestycyjną, nabytych przez Wnioskodawcę w drodze dziedziczenia, uzyskany dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na wskazanych powyżej zasadach. Do pobrania ww. podatku zobowiązany był płatnik, t.j. Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych.

Mając na uwadze powyższe, zajęte przez Wnioskodawcę stanowisko w zakresie opodatkowania uzyskanego dochodu z tytułu odkupienia przez Fundusz jednostek nabytych przez Wnioskodawcę w drodze dziedziczenia po zmarłej małżonce uznać należy za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszczy, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.