ITPB2/415-533/12/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 24 maja 2012 r. (wpływ do tutejszego organu dnia 28 maja 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 sierpnia 2012 r. (wpływ do tutejszego organu dnia 27 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej ulgi uczniowskiej po zmarłym ojcu jest nieprawidłowe.

W dniu 28 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej ulgi uczniowskiej po zmarłym ojcu.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 14 sierpnia 2012 r. wezwano Pana do ich usunięcia. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 23 sierpnia 2012 r. (wpływ do tutejszego organu 27 sierpnia 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz w jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Ojciec Wnioskodawcy prowadził działalność gospodarczą w zakresie stolarstwa - meblarstwa, od 1 lutego 1976 r. aż do chwili upadłości zakładu. Natomiast od dnia 18 lutego 2002 r. do dnia 2 lutego 2006 r. sprawy firmy ojca prowadził syndyk masy upadłościowej. Do upadłości zakładu przyczyniła się głównie choroba nowotworowa ojca, która trwała od sierpnia 2000 r. do 21 października 2002 r., tj. do dnia zgonu.

Rodzice Wnioskodawcy - w związku z długami ww. zakładu oddali syndykowi swój 33 letni dorobek życia.

Dług, który powstał w związku z ww. działalnością wynosił 1.273.601 zł 58 gr, natomiast syndyk ze sprzedaży majątku uzyskał zaledwie 554.777 zł 21 gr. Suma uzyskana ze sprzedaży tylko częściowo zaspokoiła wierzycieli.

Wnioskodawca i Jego matka przyjęli solidarnie spadek dnia 30 kwietnia 2003 r., (co można usprawiedliwić wielkimi przeżyciami żałobnymi, depresją oraz brakiem świadomości). Spadek został przyjęty z ogromnymi długami, niemożliwymi do spłacenia.

Wnioskodawca od urodzenia choruje na astmę oskrzelową, głuchotę lewego ucha. Wnioskodawca ma duże problemy z otrzymaniem stałej i lepiej płatnej pracy i nie ma żadnych widoków na poprawę swojego życia, tak w kraju jak i za granicą.

W związku z długami ojca na nieruchomości Wnioskodawcy ustanowiono hipotekę przymusową na kwotę 256.192 zł 18 gr, jest to dom rodzinny Wnioskodawcy, w którym zamieszkuje wraz z matką. Matka - jako pełnomocnik Wnioskodawcy - zawarła z bankiem ugodę cywilną, w której zobowiązała się spłacać po 400 zł miesięcznie do 30 września 2041 r. W przypadku niedotrzymania warunków ugody grozi Wnioskodawcy egzekucja z tego domu i całej nieruchomości.

Wnioskodawca w poszukiwaniu pracy w styczniu 2006 r. wyjechał za granicę i swoją matkę upoważnił do zarządu Jego nieruchomością.

Zarobki Wnioskodawcy są bardzo skromne i przeznacza je na bardzo skromne utrzymanie i leczenie.

W decyzji naczelnika urzędu skarbowego z dnia 7 maja 2008 r. jest wzmianka, że z art. 97 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej wynika, że spadkobiercy mogą korzystać z ulgi uczniowskiej pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na swój rachunek. Biorąc pod uwagę swoje słabe zdrowie oraz brak predyspozycji Wnioskodawca jest pewien, że nie może prowadzić żadnej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawca może otrzymać w gotówce 1/2 części ulgi z tytułu wyszkolenia uczniów, która została przyznana Jego zmarłemu ojcu? (kwota ta byłaby Wnioskodawcy bardzo pomocna w kontynuowaniu leczenia astmy oskrzelowej, leczenia słuchu, tj. przy zakupie aparatu słuchowego, systematycznym zakupie leków oraz poprawie Jego egzystencji),

2. Czy Wnioskodawca po powrocie do kraju będzie mógł wykorzystać ww. ulgę poprzez potrącenie od podatku od przychodu z tytułu umarzanych odsetek kredytowych? (obecnie - na podstawie ugody cywilnej z dnia 30 kwietnia 2008 r. rocznie umarzane są odsetki w kwocie 4.800 zł, z czego 18% podatek dochodowy wynosi 864 zł, który podlega rozliczeniu w zeznaniu rocznym PIT-36),

Zdaniem Wnioskodawcy - jako prawny spadkobierca powinien otrzymać 1/2 część z kwoty 87.692 zł 30 gr ulgi uczniowskiej przyznanej Jego zmarłemu ojcu wraz z ustawowymi odsetkami naliczonymi od śmierci Jego ojca tj. od dnia 21 października 2002 r. lub od dnia ogłoszenia "postanowienia sądowego spadkowego". Wnioskodawca uważa, że jako spadkobiercy urząd skarbowy lub Skarb Państwa powinien Mu wypłacić przypadającą na Niego część ulgi za wyszkolenie uczniów, którą nabył zmarły ojciec. Wypłata tej ulgi gotówką najbardziej by Jemu odpowiadała. Ulga za wyszkolenie uczniów została wypracowana przez ojca Wnioskodawcy (poprzez wykształcenie uczniów w zawodzie stolarza) i nie została zrealizowana z uwagi na jego chorobę nowotworową oraz zgon.

Po śmierci ojca - jako spadkobierca - Wnioskodawca wraz z matką został zobowiązany do spłaty kredytu w kwocie 256.192 zł 18 gr, zatem powinien mieć prawo skorzystania z ulgi uczniowskiej po zmarłym ojcu, pomniejszając w rozliczeniu rocznym PIT podatek od umarzanych odsetek o ulgę uczniowską w kwocie 87.692 zł 30 gr aż do wyczerpania.

Wnioskodawca wskazuje, że z uwagi na stan zdrowia, brak predyspozycji, pieniędzy i "fachowości" do prowadzenia działalności nie jest w stanie jej prowadzić na swój rachunek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 27c ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2003 r. - podatnicy, uzyskujący przychody wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 3, mogą korzystać z ulgi polegającej na obniżeniu podatku dochodowego z tytułu szkolenia uczniów, zwanej dalej "ulgą uczniowską".

Natomiast stosownie do art. 27c ust. 2 ww. ustawy, ulga uczniowska, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, w tym również w formie spółki prawa cywilnego lub osobowej spółki handlowej, z wyjątkiem spółki partnerskiej, uprawnionym na mocy odrębnych przepisów do szkolenia uczniów i zatrudniającym w ramach prowadzonej działalności pracowników w celu przygotowania zawodowego. Ulga ta przysługuje także w przypadku, gdy uprawnionym do szkolenia uczniów jest przynajmniej jeden ze wspólników lub pracownik osoby (spółki) prowadzącej działalność gospodarczą.

Na podstawie art. 1 pkt 24 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2003 r. Nr 202, poz. 1956 z późn. zm.) z dniem 1 stycznia 2004 r. uchylony został art. 27c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, regulujący zasady przyznawania ulgi uczniowskiej. Jednakże podatnikom umożliwiono korzystanie z ww. ulgi na zasadzie praw nabytych.

Stosownie bowiem do art. 13 ust. 4 ww. ustawy podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 2, którym przysługuje prawo do korzystania z ulgi uczniowskiej po dniu 31 grudnia 2003 r., mają prawo do obniżenia podatku opłacanego na zasadach określonych w art. 27 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, pod warunkiem że kwoty te nie zostały odliczone od podatku opłacanego w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub w formie karty podatkowej.

Jednocześnie zgodnie z art. 13 ust. 1 ww. ustawy, podatnikom, którzy przed dniem 1 stycznia 2004 r. nabyli prawo do obniżki podatku dochodowego o kwotę ulgi uczniowskiej w zakresie i na zasadach określonych w art. 27c ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r., a odliczenia te nie znalazły pokrycia w podatku dochodowym obliczonym za lata poprzedzające rok 2004, przysługuje prawo do dokonywania tych odliczeń na zasadach określonych w ustawie wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2004 r.

W myśl natomiast art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749), spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Zgodnie natomiast z 97 § 2 ww. ustawy, jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Stosownie do art. 97 § 4 tej ustawy, przepisy § 1-3 stosuje się również do praw i obowiązków wynikających z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Z treści ww. przepisów, jednoznacznie wynika, iż ulga uczniowska realizowana może być tylko w jednej formie, tj. poprzez obniżenie podatku dochodowego u osoby, która posiada do niej prawo. Nie jest zatem możliwe wypłacenie kwoty niewykorzystanej ulgi uczniowskiej wraz z odsetkami.

W szczególności podkreślić należy, iż niewykorzystana ulga za wyszkolenie uczniów nie stanowi nadpłaty w rozumieniu art. 72 § 1 Ordynacji podatkowej, w związku z czym brak jest podstaw do jej stwierdzenia i wypłacenia. Zgodnie bowiem z treścią ww. przepisu za nadpłatę uważa się kwotę:

Ponadto z powołanych powyżej przepisów wynika, że prawo do ulgi uczniowskiej przechodzi na spadkobiercę pod warunkiem dalszego prowadzenia przez niego tej działalności na własny rachunek. Wskazać należy, że warunkiem niezbędnym do przejęcia przez spadkobiercę podatnika prawa do przedmiotowej ulgi jest nabycie przez spadkodawcę przed śmiercią prawa do ulgi uczniowskiej związanego z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Zastosowanie ulgi uczniowskiej może natomiast nastąpić tylko przez pomniejszenie należnego podatku dochodowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że ojciec Wnioskodawcy prowadził działalność gospodarczą w zakresie stolarstwa - meblarstwa. Od dnia 18 lutego 2002 r. do dnia 2 lutego 2006 r. sprawy firmy ojca prowadził syndyk masy upadłościowej. Do upadłości zakładu przyczyniła się głównie choroba nowotworowa ojca, która trwała od sierpnia 2000 r. do 21 października 2002 r., tj. do dnia zgonu. W poszukiwaniu pracy w styczniu 2006 r. Wnioskodawca wyjechał za granicę

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawcy - spadkobiercy ojca, który nie kontynuuje, po jego śmierci prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek - nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku dochodowego (obliczonego od dochodu z tytułu umarzanych odsetek od kredytu bankowego) o kwotę ulgi z tytułu wyszkolenia uczniów, o której mowa w art. 27c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, nie istnieje podstawa prawna do wypłacenia Wnioskodawcy w gotówce - przez urząd skarbowy lub Skarb Państwa - niewykorzystanej przez Jego zmarłego ojca ulgi z tytułu wyszkolenia uczniów wraz z odsetkami. Z uwagi, iż Wnioskodawca nie kontynuuje prowadzenia - po zmarłym ojcu - działalności gospodarczej na własny rachunek nie będzie przysługiwało Mu również prawo obniżenia podatku dochodowego od dochodu uzyskiwanego w związku z umorzeniem odsetek od kredytu bankowego o kwotę ulgi z tytułu wyszkolenia uczniów.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi-tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.