ITPB2/415-489/14/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. Nr 8, poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 6 maja 2014 r. (data wpływu 8 maja 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 lipca 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zamiany lokalu mieszkalnego na lokal niemieszkalny oraz wydatkowania środków "z tej zamiany" na własne cele mieszkaniowe - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 23 lipca 2014 r. o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zamiany lokalu mieszkalnego na lokal niemieszkalny oraz wydatkowania środków "z tej zamiany" na własne cele mieszkaniowe.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny:

Dnia 22 maja 2006 r. Wnioskodawczyni wraz z synem kupiła mieszkanie o powierzchni 55,6 m. kw. Mieszkanie zostało wycenione na 176.271 zł. Kwotę 50.000 zł wpłacili przed spisaniem aktu notarialnego, pozostałą wartość zapłacili po uzyskaniu kredytu hipotecznego.

Dnia 12 sierpnia 2009 r. syn dokonał na Wnioskodawczynię darowizny "swojej połowy" tego mieszkania wraz z prawami z nim związanymi. Wartość przedmiotu darowizny została określona na kwotę 100.000 zł.

Dnia 6 czerwca 2013 r. na podstawie aktu notarialnego Wnioskodawczyni dokonała zamiany posiadanego lokalu mieszkalnego na lokal niemieszkalny. Wartość mieszkania zbywanego przez Wnioskodawczynię, jak i lokalu niemieszkalnego przez nią nabywanego została wyceniona na 210.000 zł.

Wnioskodawczyni pozostaje w związku małżeńskim i posiada umowę o rozdzielności majątkowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wydatkowanie kwoty 105.000 zł na własne cele mieszkaniowe - w przedstawionym stanie faktycznym - uprawnia do zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2. Czy przekształcenie połowy lokalu niemieszkalnego w lokal mieszkalny pozwoli na zastosowanie zwolnienia wynikającego z ww. przepisu

Zdaniem Wnioskodawczyni, wydatkowanie kwoty 105.000 zł na cele mieszkaniowe pozwoli na zastosowanie zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przekształcenie połowy lokalu niemieszkalnego na lokal mieszkalny pozwoli na zastosowanie ww. zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że dnia 22 maja 2006 r. Wnioskodawczyni wraz z synem kupiła mieszkanie o powierzchni 55,6 m. kw. Mieszkanie zostało wycenione na 176.271 zł. Kwotę 50.000 zł wpłacili przed spisaniem aktu notarialnego, pozostałą wartość zapłacili po uzyskaniu kredytu hipotecznego.

Dnia 12 sierpnia 2009 r. syn dokonał na Wnioskodawczynię darowizny "swojej połowy" tego mieszkania wraz z prawami z nim związanymi. Wartość przedmiotu darowizny została określona na kwotę 100.000 zł.

Dnia 6 czerwca 2013 r. na podstawie aktu notarialnego Wnioskodawczyni dokonała zamiany posiadanego lokalu mieszkalnego na lokal niemieszkalny. Wartość mieszkania zbywanego przez Wnioskodawczynię, jak i lokalu niemieszkalnego przez nią nabywanego została wyceniona na 210.000 zł.

Wnioskodawczyni pozostaje w związku małżeńskim i posiada umowę o rozdzielności majątkowej.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny wskazać należy, że użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie "odpłatne zbycie" oznacza przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Tym samym "odpłatne zbycie" obejmuje swoim zakresem nie tylko umowę sprzedaży. Aby dana czynność miała charakter odpłatnej nie musi jej bowiem towarzyszyć świadczenie pieniężne i przepływ gotówkowy. Forma bezpośredniej wymiany towarów, jaką jest uregulowana w art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) umowa zamiany również stanowi odpłatne zbycie rzeczy.

Z ww. przepisu wynika, że przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Ekwiwalentem w tym wypadku jest inna rzecz, a nie wartości pieniężne. Zamiana jest więc umową o podobnym charakterze co sprzedaż. Świadczy o tym między innymi fakt, że ustawodawca nie reguluje odrębnie tej umowy, a jedynie w art. 604 Kodeksu cywilnego stanowi, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Ponadto zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Zasadnicza różnica między umową sprzedaży a umową zamiany polega na tym, że w umowie zamiany formę zapłaty stanowi inna rzecz. Zamiana więc podobnie jak umowa sprzedaży stanowi formę odpłatnego zbycia.

Wobec powyższego, skoro zamiana stanowi formę odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, to w sytuacji, gdy została dokonana przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co pociąga za sobą określone skutki podatkowe.

W opisanym stanie faktycznym udział w lokalu mieszkalnym Wnioskodawczyni nabyła dnia 22 maja 2006 r. w drodze kupna, zatem jego odpłatne zbycie - w drodze zamiany (6 czerwca 2013 r.) nastąpiło po upływie 5 lat. W konsekwencji zbycie tego udziału nie stanowi źródła przychodu wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i przychód uzyskany z tego tytułu nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Natomiast odpłatne zbycie udziału w lokalu mieszkalnym, który Wnioskodawczyni nabyła w dniu 6 czerwca 2009 r. w drodze darowizny stanowi źródło przychodu wymienionego w ww. przepisie podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Stosownie do art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. W myśl natomiast jego ust. 2, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W przypadku odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c dochód ustala się u każdej ze stron umowy na zasadach, o których mowa w ust. 2 (art. 30e ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Przepisy ust. 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio (art. 19 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie natomiast z art. 19 ust. 3 tej ustawy, wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe (potoczne) rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).

Można do takich kosztów zaliczyć:

* koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego,

* prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości,

* koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości,

* wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej,

* koszty i opłaty sądowe.

Natomiast, stosownie do przepisu art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł (art. 30e ust. 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Z postanowień art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

Wobec powyższego stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie nie znajduje zastosowania zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem z art. 21 ust. 25 pkt 3 jednoznacznie wynika, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131 (tekst jedn.: uprawniające do zastosowania przedmiotowego zwolnienia), uważa się m.in. wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zamiany znajdującego się w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu oraz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie. Z przepisu tego wynika zatem, że aby możliwe było skorzystanie z ww. zwolnienia Wnioskodawczyni na skutek zamiany powinna nabyć lokal mieszkalny.

W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawczyni na skutek zamiany nabyła natomiast lokal niemieszkalny, a dopiero teraz rozważa możliwość przekształcenia połowy tego lokalu na lokal mieszkalny. Wobec powyższego nie został spełniony warunek uprawniający do zastosowania ww. zwolnienia.

Wbrew stanowisku Wnioskodawczyni - poniesienie przez nią wydatków w kwocie 105.000 zł na własne cele mieszkaniowe również nie uprawnia do zastosowania przedmiotowego zwolnienia, gdyż jak wyżej wskazano zwolnienie z opodatkowania kwot wydatkowanych na własne cele mieszkaniowe uwarunkowane jest ich sfinansowaniem ze środków uzyskanych z odpłatnego zbycia, co w niniejszej sprawie nie może mieć miejsca, bowiem - jak wskazała Wnioskodawczyni - zarówno zbywany lokal mieszkalny, jak i nabywany lokal niemieszkalny miały wartość 210.000 zł, a zatem na skutek tej zamiany Wnioskodawczyni nie otrzymała żadnych środków, które mogłaby wydatkować na cele mieszkaniowe uprawniające do zastosowania ww. zwolnienia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.