ITPB2/415-458/08/IB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2008 r. (data wpływu 18 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia pieniężnego z Niemiec, o ile stanowi świadczenie z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych - jest prawidłowe.

W dniu 18 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia pieniężnego z Niemiec.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1992 r. uległ Pan wypadkowi w pracy na terenie przedsiębiorstwa rolniczego w Niemczech. Był Pan ubezpieczony w ramach obowiązkowego ubezpieczenia socjalnego rolników. W wyniku wypadku, z powodu 40% utraty zdrowia, od dnia 1 marca 1993 r. z ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków otrzymał Pan tymczasową rentę inwalidzką. Od dnia 1 czerwca 1994 r. w wyniku 25% stałej utraty zdrowia, przyznano Panu rentę stałą dożywotnią. W ostatnich miesiącach wynosiła ona brutto 212 Euro miesięcznie i wpływała na rachunek osobisty w banku P. od każdej miesięcznej renty potrącał podatek. W grudniu 2007 r. otrzymał Pan informację od ubezpieczyciela o zmianach dokonanych w ustawie o modernizacji prawa rolniczego ubezpieczenia socjalnego dotyczących odszkodowań ubezpieczeniowych. Dotychczas niemiecki system ubezpieczeń nie przewidywał wypłaty jednorazowych odszkodowań, tylko świadczenia w postaci renty na czas stały lub określony. Od 2008 r. taka możliwość zaistniała. W wyniku tych zmian, wystąpił Pan z wnioskiem o szczególne jednorazowe odszkodowanie zamiast dotychczasowej miesięcznej renty. W grudniu 2007 r. otrzymał Pan ostatnią rentę miesięczną. W styczniu 2008 r. otrzymał Pan decyzję o przyznaniu odszkodowania, natomiast przelew środków pieniężnych na osobisty rachunek bankowy w dniu 4 lutego 2008 r. Pracownik banku, bez tłumaczenia dyspozycji z języka niemieckiego na język polski, potraktował przelew jak dotychczasową rentę miesięczną i potrącił podatek. W Banku uzyskał Pan informację, że Bank nie może zwrócić Panu pobranej zaliczki. W tym celu może Pan jedynie zwrócić się do urzędu skarbowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy świadczenie pieniężne, jakim jest jednorazowe odszkodowanie otrzymane z Niemiec z tytułu ubezpieczeń osobowych, jakim jest ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków podlega opodatkowaniu w Polsce.

Zdaniem Wnioskodawcy, Bank w niewłaściwy sposób potraktował przelew i niesłusznie pobrał zaliczkę na podatek dochodowy. Świadczenie, które Pan otrzymał, jak wynika z tłumaczenia załączonej decyzji jest jednorazowym odszkodowaniem, a nie rentą. Natomiast renta od miesiąca stycznia 2008 r. nie jest wypłacana. Pojęciem renta określa się z kolei świadczenie okresowe wypłacane regularnie. Uważa Pan, że osobie fizycznej może przysługiwać odszkodowanie za poniesioną szkodę, w tym wypadku uszkodzenie ciała i uszczerbek na zdrowiu oraz z tytułu częściowej niezdolności do pracy zarobkowej. Celem tego odszkodowania jest zrekompensowanie poniesionej szkody, a nie wzbogacenie poszkodowanego. W Pana opinii, ww. dochód na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3, 3c, 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powinien być zwolniony z podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazane w złożonym wniosku.

Zgodnie z z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Na podstawie art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do poboru zaliczek miesięcznych jako płatnicy są obowiązane osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy - od wypłacanych przez nie emerytur i rent.

W myśl art. 12 ust. 7 ww. ustawy przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Na podstawie art. 18 ust. 2 ww. umowy bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż renta otrzymywana z Niemiec, wypłacana osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlega co do zasady opodatkowaniu tylko w Polsce. Wyjątek dotyczy jednak sytuacji, gdy świadczenia są wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych. Wtedy, stosownie do art. 18 ust. 2 ww. umowy, płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, tj. w Niemczech.

Niemieckie ustawowe ubezpieczenie społeczne składa się z pięciu działów:

* ustawowe ubezpieczenie na wypadek bezrobocia,

* ustawowe ubezpieczenie emerytalne

* ustawowe ubezpieczenie zdrowotne,

* ustawowe ubezpieczenie od następstw wypadków oraz

* ustawowe ubezpieczenie pielęgnacyjne.

Świadczenia pochodzące z tych pięciu działów mogą mieć formę zasiłków jednorazowych lub bieżących świadczeń stałych. Niemniej jednak wyłączne prawo do opodatkowania w Niemczech dotyczy zarówno bieżących stałych świadczeń, jak i jednorazowych zasiłków pochodzących z wszystkich działów niemieckiego ustawowego ubezpieczenia społecznego.

Podstawę ustawową ubezpieczenia wypadkowego - w prawie niemieckim - stanowi Kodeks Socjalny, m.in. jego Księga Siódma (SGB VII). Świadczenia pieniężne związane z niezdolnością do pracy na skutek wypadku przy pracy przyznawane i ustalane na podstawie tych przepisów są poborami pochodzącymi z działu ubezpieczeń od następstw wypadków niemieckiego ustawowego ubezpieczenia społecznego.

Z treści wniosku wynika, że "specjalne odszkodowanie rentowe" z tytułu zmniejszenia zdolności do pracy zarobkowej zostało Panu przyznane przez Stowarzyszenie. W stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, w Niemczech był Pan ubezpieczony w ramach obowiązkowego ubezpieczenia socjalnego rolników.

Wspomniane świadczenie otrzymał Pan natomiast w związku ze zmianą ustawy o modernizacji prawa rolniczego ubezpieczenia socjalnego w miejsce dotychczasowej renty wypłacanej miesięcznie. Powyższe z kolei pozwala zakwalifikować przyznaną Panu należność pieniężną do świadczeń rentowych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, w decyzji dołączonej do wniosku termin "odszkodowanie" objaśniono w ten sposób, iż "ubezpieczyciel od następstw od nieszczęśliwych wypadków może na wniosek swoich ubezpieczonych spłacić wartość kapitałową, odpowiadającą sumie renty, jeżeli stawiają roszczenia o rentę z powodu utraty zdolności zarobkowej w stopniu poniżej 50%". W wypadku istotnego pogorszenia się skutków nieszczęśliwego wypadku po wypłacie odszkodowania, renta będzie wypłacana od nowa, zwłaszcza za stopień pogorszenia.

Niemniej jednak z wniosku nie wynika wprost, iż wypłacone Panu odszkodowanie stanowi świadczenie z ustawowego ubezpieczenia społecznego (ustawowego ubezpieczenia wypadkowego).

Mając na względzie powyższe, jeżeli wypłacone Panu świadczenie stanowi świadczenie z niemieckiego ustawowego ubezpieczenia społecznego, podlega opodatkowaniu, zgodnie z powołanym art. 18 ust. 2 umowy międzynarodowej, tylko w Niemczech i tym samym nie podlega opodatkowaniu w Polsce. W takiej sytuacji natomiast płatnik (bank) w Polsce nie powinien od tych należności pieniężnych pobierać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. W przypadku natomiast wystąpienia ewentualnej nadpłaty podatku podatnik może złożyć wniosek o stwierdzenie tej nadpłaty do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.