ITPB2/415-417/12/RS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data wpływu 23 kwietnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 lipca 2012 r. oraz z dnia 18 lipca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w zorganizowanych spotkaniach o charakterze kulturalno-oświatowym - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 2 lipca 2012 r. oraz z dnia 18 lipca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w zorganizowanych spotkaniach o charakterze kulturalno-oświatowym.

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W roku bieżącym zorganizowane zostały w ramach międzyzakładowej działalności socjalnej dwa otwarte spotkania pracowników samorządowych o charakterze kulturalno-oświatowym. Działalność socjalna jest prowadzona wspólnie dla wszystkich jednostek organizacyjnych gminy. Spotkania zostały zorganizowane bez ograniczenia liczby pracowników, poprzez wywieszenie informacji na tablicy ogłoszeń. Ogłoszenie było skierowane do wszystkich pracowników samorządowych jako spotkanie otwarte. Spotkania były połączone z częścią artystyczną przygotowaną przez dzieci i młodzież szkolną. Tematem spotkania w dniu 8 marca bieżącego roku było wskazanie roli kobiety w codziennym życiu rodziny i miejscowej społeczności i tego tematu dotyczyła cała część artystyczna przygotowana przez młodzież szkolną. Uczniowie zaprezentowali również elementy gimnastyki artystycznej. Młodzież szkolna włączyła do swojego programu artystycznego wszystkich uczestników spotkania.

Ponieważ spotkanie odbyło się bezpośrednio po godzinach pracy, w przerwie zaplanowano dla wszystkich uczestników poczęstunek (kanapki, słodycze, napoje). Artykuły w całości zakupione zostały ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Z uwagi na otwarty charakter imprezy nie sporządzono listy uczestników. W związku z tym nie ma możliwości ustalenia zindywidualizowanego świadczenia rzeczowego.

Ww. pracownicy samorządowi są zatrudnieni przez Urząd Gminy na podstawie umowy o pracę, jednak niektórzy przez kierowników swoich jednostek. Dotyczy to:

* GOK,

* GBP,

* ZAO,

* GOP.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych został utworzony przez Urząd Gminy i jest prowadzony jeden rachunek bankowy na podstawie zawartego porozumienia. Porozumienie w sprawie prowadzenia wspólnej działalności socjalnej zostało zawarte w dniu 13 grudnia 2011 r. z ww. jednostkami gminnymi. Zgodnie z § 7 Porozumienia straciły moc wcześniej zawarte umowy na prowadzenie wspólnej działalności. Jednostki, z którymi zawarto Porozumienie, przekazują środki ZFŚS na rachunek funduszu socjalnego Urzędu Gminy. Administratorem funduszu świadczeń socjalnych jest Wójt, który zapewnia obsługę administracyjną i techniczną poprzez stanowiska pracy w Urzędzie Gminy, tj. stanowisko odpowiedzialne za prowadzenie spraw socjalnych oraz stanowisko ds. księgowości budżetowej.

Płatnikiem wynagrodzeń oraz podatku od świadczeń socjalnych dla pracowników ww. jednostek organizacyjnych są te jednostki. Po dokonaniu wypłaty świadczenia socjalnego (podlegającego opodatkowaniu) jednostka organizacyjna otrzymuje uwiarygodnioną kserokopię dokumentacji, stanowiącej o przyznanym świadczeniu, celem potrącenia należnego podatku dochodowego od osób fizycznych z wynagrodzenia pracownika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wartość świadczeń rzeczowych, których nie można zindywidualizować, powinna być uwzględniana dla zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy, do obciążenia podatkiem dochodowym, podczas gdy ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia rzeczy.

Zdaniem Wnioskodawcy, w zaistniałej sytuacji nie ma możliwości ustalenia przychodu dla uczestnika takiego spotkania kulturalno-oświatowego lub sportowego i tym samym nie ma możliwości naliczenia podatku dochodowego od przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, iż w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę do przychodów ze stosunku pracy (stosunku służbowego) zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się więc zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia "nieodpłatnego świadczenia". Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za "nieodpłatne świadczenie" uznać należy świadczenie "nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne" (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 2003 r.). Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie, kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu.

Dla celów podatkowych przyjmuje się - co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie - że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Do nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych na rzecz pracownika związanych ze stosunkiem pracy zaliczyć zatem należy również różnego rodzaju spotkania o charakterze imprez integracyjnych, a w zasadzie ich wartość.

Wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców - jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy (art. 12 ust. 2 ustawy).

Stosownie do art. 12 ust. 3 ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

Z kolei, zgodnie z art. 11 ust. 2 tej ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń, jak stanowi art. 11 ust. 2a ustawy, ustala się:

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że w roku bieżącym zorganizowane zostały w ramach międzyzakładowej działalności socjalnej dwa otwarte spotkania pracowników samorządowych o charakterze kulturalno-oświatowym. Działalność socjalna jest prowadzona wspólnie dla wszystkich jednostek organizacyjnych gminy. Spotkania zostały zorganizowane bez ograniczenia liczby pracowników, poprzez wywieszenie informacji na tablicy ogłoszeń. Ogłoszenie było skierowane do wszystkich pracowników samorządowych jako spotkanie otwarte. Spotkania były połączone z częścią artystyczną przygotowaną przez dzieci i młodzież szkolną. Ww. pracownicy samorządowi są zatrudnieni przez Wnioskodawcę na podstawie umowy o pracę, jednak niektórzy przez kierowników swoich jednostek.

Ponieważ spotkanie odbyło się bezpośrednio po godzinach pracy, w przerwie zaplanowano dla wszystkich uczestników poczęstunek (kanapki, słodycze, napoje). Artykuły w całości zakupione zostały ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Z uwagi na otwarty charakter imprezy nie sporządzono listy uczestników.

Na wstępie podkreślenia wymaga fakt, iż o powstaniu przychodu ze stosunku pracy nie będzie przesądzać fakt skorzystania przez pracownika z atrakcji (np. poczęstunek) oferowanych przez pracodawcę na imprezie. Istotnym dla celów podatkowych jest to, że pracownikowi biorącemu udział w imprezie postawiono nieodpłatnie do dyspozycji określone świadczenia (np. poczęstunek), z których może skorzystać. Dlatego też w przedstawionym stanie faktycznym pracownik otrzymuje nieodpłatnie świadczenie o określonej wartości w związku z przyjściem na imprezę kulturalno-oświatową bez względu na to czy następnie będzie i ewentualnie w jakim stopniu konsumował posiłki, napoje czy też ewentualnie określone atrakcje. Okoliczność, że podczas imprezy pracownik nie będzie korzystał ze świadczeń nie ma znaczenia. Nie zmienia to bowiem faktu, że świadczenia te otrzymał, a pracodawca musiał określoną cenę za nie zapłacić.

Zatem o powstaniu przychodu w tak przedstawionym stanie faktycznym będzie przesądzał fakt wzięcia udziału w imprezie kulturalno-oświatowej. Wartość tego przychodu należy ustalić według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Poruszoną przez Wnioskodawcę kwestię trudności w ustaleniu zindywidualizowanego świadczenia dla uczestnika biorącego udział w imprezie kulturalno-oświatowej lub sportowej, należy uznać za problem organizacyjny, możliwy do rozwiązania. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 czerwca 1998 r., sygn. akt I SA/Ka 1719/96 Sąd stwierdził, iż "ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego."

W imprezie brały udział określone osoby - pracownicy samorządowi, stąd też należy rozumieć, iż "otwarty" charakter imprezy oznacza wyłącznie dobrowolność udziału w tej imprezie. Trudno więc przyjąć, mając na uwadze doświadczenie życiowe, że organizator imprezy nie będzie wiedział ile osób będzie w niej brało udział i kto, skoro ma zamiar zapewnić uczestnikom imprezy konsumpcję. Indywidualizacja świadczeń, jakie otrzymują pracownicy a co za tym idzie kwota przychodu jaką uzyskał z tego tytułu, możliwa jest do ustalenia.

Jak wynika z wniosku, źródłem finansowania tej imprezy był zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. To oznacza, iż środki z niego przekazywane winny być rozdysponowane zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592). Odbiorcami tychże środków są więc, zgodnie z treścią ww. ustawy, określone osoby (a nie otwarty krąg osób - tj. spoza grona, dla którego pomoc z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest przeznaczona), spełniające określone warunki. Trudno bowiem przyjąć, iż dysponent zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie dokonywał podziału tychże środków zgodnie z przepisami prawa i nie jest w stanie wskazać osób, które te środki otrzymają. Podkreślić bowiem należy, iż finansowanie świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych musi, zgodnie z zasadami rozdzielania tegoż funduszu, uwzględniać sytuację materialną odbiorcy świadczenia.

Nie sposób więc zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, iż wskazanych świadczeń nie można przypisać konkretnym osobom. Określenie kosztu jednostkowego powinno więc wynikać z podzielenia kosztu całkowitego imprezy i liczby osób, które zadeklarowały swój udział (np. wpisały się na listę, potwierdziły zaproszenie), a następnie tak ustaloną cenę jednostkową przypisać tylko osobom, które uczestniczyły w imprezie.

Jednak w przypadku gdy źródłem finansowania imprezy kulturalno-oświatowej lub sportowej są środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych - przychód pracownika może być zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale tylko wówczas gdy zostaną spełnione wszystkie przesłanki w tym przepisie zawarte.

W myśl tegoż przepisu, zwalnia się od podatku dochodowego wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

W myśl postanowień art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, działalność socjalna to usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Zatem zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych możliwe jest jedynie wówczas gdy spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

* świadczenie ma związek z finansowaniem działalności socjalnej,

* świadczenie ma charakter świadczenia rzeczowego bądź pieniężnego,

* jest w całości sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych,

* jego wysokość wraz z innymi otrzymanymi świadczeniami nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.

Reasumując, uczestnictwo w imprezie kulturalno-oświatowej skutkuje dla pracownika powstaniem przychodu ze stosunku pracy, od którego pracodawca powinien obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy zgodnie z dyspozycją art. 31, 32 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, chyba że otrzymane świadczenie mieścić się będzie w zakresie zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 67 tej ustawy.

Końcowo wskazać należy, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - niniejsza interpretacja wywiera skutki prawne dla Wnioskodawcy (Urzędu Gminy) jako występującego z wnioskiem, a nie dla jednostek organizacyjnych gminy, będących płatnikami świadczeń otrzymywanych przez pracowników u nich zatrudnionych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w O, ul. E., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.