ITPB2/415-411/09/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2009 r. (data wpływu 20 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w przedmiocie między innymi międzynarodowego transportu towarów. W związku z powyższym zatrudnia pracowników na stanowisku kierowców w transporcie międzynarodowym. Pracownicy oprócz wynagrodzenia za pracę otrzymują także od pracodawcy należności w postaci diet za podróże służbowe zgodnie z przyjętym u pracodawcy regulaminem wynagradzania z tytułu podróży wykonywanych w ramach powierzonych im przez pracodawcę stałych obowiązków pracowniczych. Spółka wskazuje na podjętą w dniu 19 listopada 2008 r. przez Sąd Najwyższy uchwałę w składzie 7 sędziów, sygn. akt III PZP 11/08, w myśl której kierowca transportu międzynarodowego odbywający różne trasy w ramach wykonywania umówionej pracy i na określonym w umowie obszarze jako miejscu świadczenia pracy nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77 ⁵ § 1 Kodeksu pracy. Regułą jest, iż w podróży służbowej nie jest osoba wykonująca zawód kierowcy bowiem pracownicy Ci jeżdżąc bez względu dokąd wykonują po prostu swoje normalne pracownicze obowiązki. Przy czym niezsynchronizowanie przez pracodawcę miejsca pracy z jej rodzajem może prowadzić do uznania tego postanowienia umowy za nieważne. Zatem jak wynika z powyższego orzeczenia Sądu Najwyższego w wypadku kierowcy nie można w ogóle mówić o podróży służbowej. Stanowisko to jednak jest zanegowaniem wcześniejszych orzeczeń w tej samej materii oraz stanowiska resortu pracy, które przyjmowały, że nieprawidłowym jest wskazanie w umowie o pracę jako miejsca pracy np. Polski, czy krajów Unii Europejskiej, a w konsekwencji uznawały, że niezależnie od treści zapisu w umowie o pracę kierowca jest w podróży służbowej w każdej trasie. Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od tego podatku są diety i inne należności wypłacane pracownikom za czas podróży służbowej pracownika. W związku z powyższym na tle ww. orzeczenia Sądu Najwyższego i w świetle treści ww. przepisu podatkowego Spółka powzięła wątpliwości czy wypłacane przez nią Jej pracownikom zatrudnionym na stanowisku kierowcy należności za podróże służbowe (diety) korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Dodatkowo Spółka wskazuje, iż analogiczna kwestia była rozpatrywana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu po uchwale Sądu Najwyższego, który wyrokiem z dnia 6 lutego 2009 r., sygn. akt I SA/Po 1303/08 uznał, że kierowca może odbywać podróże służbowe i otrzymywać należności w postaci diet z tego tytułu, które winny być zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy wypłacane przez wnioskodawcę jego pracownikom zatrudnionym na stanowisku kierowcy należności za podróże służbowe podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro nie zmienił się stan prawny w zakresie przepisów definiujących podróż służbową, a organy podatkowe jak i sądy w tym samym stanie faktycznym i prawnym stoją jednomyślnie na stanowisku, że pracodawca ma prawo wypłacać swoim pracownikom zatrudnionym na stanowisku kierowcy należności z tytułu podróży służbowych i należności te korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy, to obecnie brak jest podstaw do zmiany tego stanowiska. W ocenie Spółki wskazane w opisie stanu faktycznego stanowisko zaprezentowane przez Sąd Najwyższy w uchwale jak i następnie przez Sąd Administracyjny w wyroku każe rozróżniać pojęcie podróży służbowej na dwóch płaszczyznach. O ile na płaszczyźnie pracowniczej i cywilnoprawnej należałoby stwierdzić, że kierowcy niezależnie od treści umowy o pracę oraz postanowień regulaminu nie są w podróży służbowej wykonując swoje codzienne obowiązki, to w płaszczyźnie podatkowej jeżeli pracodawca zdecyduje się na wypłatę kierowcy należności z tytułu podróży służbowej, należności te będą jednak korzystały ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce strefy budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Powyższe zwolnienie od podatku obejmuje zatem diety i inne świadczenia otrzymane przez pracownika za czas podróży służbowej, do wysokości określonej w odrębnych przepisach.

Odrębnymi przepisami, o których mowa powyżej są m.in. przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.) oraz przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.).

Podstawowym warunkiem otrzymania należności przewidzianych wyżej wymienionymi rozporządzeniami jest więc odbycie przez pracownika podróży służbowej.

Definicja podróży służbowej została zawarta w art. 77 ⁵ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), który stanowi, iż pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Podróżą służbową jest zatem taki wyjazd, który odbywa się na polecenie pracodawcy i jest związany ze świadczeniem pracy poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy.

Zasady ustalania należności z tytułu podróży służbowych dla pracowników sfery budżetowej regulują wymienione przepisy wykonawcze Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. Natomiast przepis art. 77 ⁵ § 3 Kodeksu pracy daje pozostałym pracodawcom działającym w sferze pozabudżetowej możliwość dowolnego ustalania wysokości należności z tytułu podróży służbowych pracowników (w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania).

W myśl art. 77 ⁵ § 4 Kodeksu pracy ustalona przez pracodawcę wysokość diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju lub poza jego granicami nie może być jednak niższa od wysokości diety ustalonej dla pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej (tj. wynikających z przywołanych wyżej rozporządzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej). W przypadku braku uregulowania przez pracodawcę kwestii zwrotu należności z tytułu podróży służbowej pracowników w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania, umowie o pracę w myśl art. 77 ⁵ § 5 Kodeksu pracy pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży w wysokości przewidzianej dla pracowników sfery budżetowej.

Powołane powyżej zwolnienie podatkowe odnosi się do świadczeń otrzymywanych w związku z odbywaniem przez pracownika podróży służbowej. Oznacza to, iż zwolnienie przysługuje wyłącznie pod warunkiem, że pracownik odbywa podróż służbową w rozumieniu cytowanych przepisów Kodeksu pracy. Pojęcie "podróż służbowa pracownika" jak wskazano powyżej należy do zakresu prawa pracy - art. 77 ⁵ § 1 Kodeksu pracy, co w konsekwencji skutkuje tym, iż ocenie przez tutejszy organ nie podlega kwestia dotycząca obowiązku, czy zasadności wypłacania przez Spółkę diet i innych należności za czas podróży osób zatrudnionych na stanowisku kierowcy.

Jeśli zatem wykonywanie przez pracownika pracy, która polega na stałym przemieszczaniu się na określonym obszarze, jest podróżą służbową w rozumieniu art. 77 ⁵ § 1 Kodeksu pracy i pracownik może z tego tytułu otrzymywać diety i inne należności, to świadczenia te będą korzystały ze zwolnienia w granicach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowo koniecznym jest wskazanie, iż zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister Finansów - na pisemny wniosek zainteresowanego - wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 Ordynacji podatkowej). Zgodnie zaś z § 3 art. 14b Ordynacji podatkowej składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Interpretacja ma zatem dotyczyć zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Wobec powyższego, upoważnienie do wydawania indywidualnych interpretacji obejmuje jedynie przepisy podatkowe. Fakt, iż normy te powołują instytucje uregulowane w innych gałęziach prawa (np. prawa pracy czy prawa cywilnego) nie oznacza, iż instytucje te stają się prawem podatkowym. W konsekwencji, w omawianym przypadku, organ upoważniony może udzielić interpretacji jedynie w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zajmując określone stanowisko w tej dziedzinie. Natomiast rozstrzygnięcie kwestii, czy wykonywanie pracy kierowcy może być uznane za podróż służbową należy do właściwości Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, które jest organem właściwym w zakresie prawa pracy.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.