ITPB2/415-40/11/ENB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 stycznia 2011 r. (data wpływu 18 stycznia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujące stan faktyczny.

W dniu 7 września 2006 r. uległ Pan wypadkowi, w którym do oka wpadło ciało obce. W dniu 8 września 2006 r. udał się Pan do poradni okulistycznej, w której badający lekarz nie stwierdził obecności ciała obcego, a jedynie przepisał krople i podał zastrzyk. Dopiero w dniu 15 września 2006 r. lekarz wystawił skierowanie do szpitala. W dniu następnym stawił się Pan w klinice okulistycznej, gdzie stwierdzono stan zapalny wewnątrz gałki ocznej, a po wykonaniu rtg stwierdzono obecność cienia metalicznego. W tym samym dniu został Pan poddany operacji, w trakcie której usunięto z oka ciało obce.

Wyrokiem Sądu Okręgowego została Panu zasądzona kwota 50.000 zł wraz z odsetkami od dnia 8 czerwca 2009 r. do dnia zapłaty, w kwocie 8.868,49 zł za błędy lekarskie.

Na mocy art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednia sumę zadośćuczynienia pieniężnego za doznana krzywdę. Zadośćuczynienie stanowi formę naprawienia szkody niemajątkowej, wyrażającej się krzywdą w postaci doznanych cierpień fizycznych, psychicznych i moralnych związanych z zaburzeniami w funkcjonowaniu organizmu, ich długotrwałością i uciążliwością. Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień. Obejmuje ono cierpienia zarówno doznane jak i te które mogą wystąpić w przyszłości. Ma ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego. Poniesiony przez poszkodowanego trwały uszczerbek na zdrowiu w postaci utraty widzenia lewym okiem jest bardzo ciężkim kalectwem, znacznie utrudniającym codziennie funkcjonowanie nawet po adopcji do widzenia jednoocznego. Przyznanie zadośćuczynienia w takiej wysokości uzasadnia także stopień winy pozwanego. Niewykonanie badań rentgenowskich w dniu zgłoszenia powoda do lekarza i zaniechanie jego hospitalizacji, uznać należy, za rażące niedbalstwo. Na wysokość zadośćuczynienia wpływ mają także niekorzystne rokowania co do Pana stanu zdrowia w przyszłości (nie ma żadnych szans na odzyskanie widzenia w lewym oku, istnienie realnej obawy bardzo poważnych powikłań).

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zadośćuczynienie zasądzone przez Sąd Okręgowy wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie 8.868,49 zł powinno być zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jednakże, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Należy jednakże zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w ww. art. 21 ust. 1 pkt 3 objęte są tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Natomiast na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Z analizy stanu faktycznego wynika, iż w dniu 7 września 2006 r. Wnioskodawca uległ wypadkowi, w którym do oka wpadło ciało obce. W dniu 8 września 2006 r. Wnioskodawca udał się do poradni okulistycznej, w której badający lekarz nie stwierdził obecności ciała obcego, a jedynie przepisał krople i podał zastrzyk. Dopiero w dniu 15 września 2006 r. lekarz wystawił skierowanie do szpitala. W dniu następnym Wnioskodawca stawił się w klinice okulistycznej, gdzie stwierdzono stan zapalny wewnątrz gałki ocznej, a po wykonaniu rtg stwierdzono obecność cienia metalicznego. W tym samym dniu został poddany operacji, w trakcie której usunięto z oka ciało obce.

Sąd Okręgowy wyrokiem zasądził na rzecz Wnioskodawcy kwotę 50.000 zł zadośćuczynienia wraz z odsetkami od dnia 8 czerwca 2009 r. do dnia zapłaty, w kwocie 8.868,49 zł za błędy lekarskie.

Stosownie do postanowień art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Natomiast w myśl art. 445 § 1 Kodeksu w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W świetle powyższego, wskazać należy, iż otrzymane przez Wnioskodawcę zadośćuczynienie - nie podlega zwolnieniu od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy Kodeksu cywilnego nie określają bowiem wysokości ani zasad ustalania otrzymanego zadośćuczynienia. Dla objęcia ww. zwolnieniem nie jest natomiast wystarczające, aby w przepisach prawa określone były same tylko przesłanki powodujące powstanie roszczenia o to zadośćuczynienie.

Zatem, za nieprawidłowe należało uznać stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej zwolnienia zasądzonego zadośćuczynienia na podstawie wskazanego we wniosku art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponieważ jednak zadośćuczynienie zostało zasądzone wyrokiem sądowym, uznać należy, iż do wysokości określonej w tym wyroku korzysta ono ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) i stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może zażądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Szkoda nie stanowi zatem podstawowej przesłanki powstania roszczenia o odsetki, a więc nie mają one charakteru odszkodowawczego z tytułu czynu niedozwolonego. Są one związane z kwotą długu głównego, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego.

Roszczenie odsetkowe nie jest więc częścią składową roszczenia głównego, w przedmiotowej sytuacji zadośćuczynienia, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialno-prawnej.

Zatem odsetki zasądzone w wyroku sądowym nie są odszkodowaniem bądź też zadośćuczynieniem, a tym samym nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto wskazać należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek. Jedynie na zasadzie wyjątku w art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy zostały zwolnione z podatku odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, t.j. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Ponieważ wypłacone zadośćuczynienie, nie stanowi przychodu z tego źródła, zatem odsetki wskazane we wniosku nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.

W związku z powyższym uzyskane odsetki stanowią dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł i podlegają opodatkowaniu w zeznaniu podatkowym za rok podatkowy w którym zostały wypłacone łącznie z innymi przychodami osiągniętymi w tym samym roku podatkowym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.