ITPB2/415-34/12/RS - Obowiązek podatkowy z tytułu odpłatnego zbycia udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntów i prawie własności budynku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 9 stycznia 2012 r. (data wpływu 11 stycznia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 28 marca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntów i prawie własności budynku - jest prawidłowe.

W dniu 11 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 28 marca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntów i prawie własności budynku.

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 12 lipca 1982 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, po którym spadek odziedziczyło czworo spadkobierców: żona spadkodawcy i troje dzieci, w tym Wnioskodawca, każdy w udziale wynoszącym 1/4 części. Powyższe zostało potwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 10 grudnia 1982 r.

W dniu 22 listopada 1986 r. zmarła matka Wnioskodawcy, po której dziedziczyły trzy osoby: Wnioskodawca i Jego dwie siostry. Każdy ze spadkobierców, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 18 lutego 2009 r., nabył spadek w 1/3 części. Jedna z sióstr zmarła w dniu 24 kwietnia 1989 r., po której Wnioskodawca nie dziedziczył.

Do dnia 30 listopada 2011 r. Wnioskodawca posiadał udział wynoszący 1/3 w prawie użytkowania wieczystego gruntu i prawie własności budynku stanowiącego odrębną nieruchomość o łącznej wartości 500.000 zł W dniu 30 listopada 2011 r. w Sądzie Rejonowym została zawarta ugoda dotycząca działu spadku. Strony (w tym Wnioskodawca) zgodnie dokonały podziału majątku spadkowego po zmarłych rodzicach w ten sposób, że przyznały na własność jednej spadkobierczyni prawo użytkowania wieczystego gruntu i prawo własności budynku stanowiącego odrębną nieruchomość. Strony zgodnie ustaliły, iż tytułem wyrównania udziałów w majątku podlegającym podziałowi nabywająca dokona spłaty na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 90.000 zł w dwóch ratach: pierwsza rata w wysokości 40.000 zł płatna w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia oraz druga rata w wysokości 50.000 zł płatna w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia wraz z odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności. Postanowienie uprawomocniło się w dniu 8 grudnia 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymaną przez Wnioskodawcę spłatę w wyniku działu spadku należy zakwalifikować jako przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw czy też jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, dział spadku polegający na przyznaniu rzeczy jednemu ze współwłaścicieli (spadkobierców), w sytuacji gdy współwłaściciel otrzymuje spłatę stanowi formę odpłatnego zbycia (sprzedaży). Wnioskodawca przenosząc własność tj. dokonując odpłatnego zbycia w zamian otrzyma korzyść majątkową. W myśl art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły. Wnioskodawca uważa, że podstawową formą odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa jest sprzedaż i zamiana, a także przeniesienie własności (w tym na skutek działu spadku).

Według Wnioskodawcy, odpłatne zbycie oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową i zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi źródło przychodu, jeżeli zostało dokonane przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Stosownie do uregulowań zawartych w art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Istotna dla podatku dochodowego jest zatem data stwierdzająca dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy. Wnioskodawca uważa, że udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu i prawie własności budynku stanowiącego odrębną nieruchomość nabył w dniu śmierci ojca, tj. 12 lipca 1982 r. oraz w dniu śmierci matki, tj. 22 listopada 1986 r. Natomiast zbył odpłatnie swój udział w dniu 30 listopada 2011 r. w drodze działu spadku. Ponieważ współwłaścicielem nieruchomości Wnioskodawca był ponad 5 lat - Jego zdaniem - podatek dochodowy nie wystąpi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 12 lipca 1982 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, po którym spadek odziedziczyło czworo spadkobierców: żona spadkodawcy i troje dzieci, w tym Wnioskodawca, każdy w udziale wynoszącym 1/4 części. W dniu 22 listopada 1986 r. zmarła matka Wnioskodawcy, po której dziedziczyły trzy osoby: Wnioskodawca i Jego dwie siostry. Każdy ze spadkobierców nabył spadek w 1/3 części. Jedna z sióstr zmarła w dniu 24 kwietnia 1989 r., po której Wnioskodawca nie dziedziczył.

Natomiast w 2011 r. - na podstawie ugody zawartej przed Sądem Rejonowym - dokonany został dział spadku w wyniku którego będące przedmiotem spadku prawo wieczystego użytkowania gruntu i prawo własności budynku stanowiącego odrębną nieruchomość przyznane zostało na wyłączną własność siostrze Wnioskodawcy z obowiązkiem spłaty w wysokości 90.000 zł na Jego rzecz.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku przez Wnioskodawcę jest data śmierci spadkodawcy.

Stosownie zaś do art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Powyższe oznacza, że do momentu dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom.

W wyniku dokonania działu spadku, możliwy jest podział rzeczy lub prawa stanowiącego majątek spadkowy poprzez przyznanie tej rzeczy lub prawa jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu dokonania spłat na rzecz pozostałych współspadkobierców. Wówczas osoba otrzymująca w całości daną rzecz lub prawo nabywa jej część ponad dotychczas posiadany i przysługujący jej udział w rzeczy lub prawie. Konsekwencją tego jest zbycie tej części rzeczy lub prawa po stronie tego spadkobiercy, który w zamian przysługującej części rzeczy lub prawa otrzyma spłatę pieniężną. Jeżeli przedmiotem działu spadku jest nieruchomość lub prawo majątkowe wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem (nabyciem) udziału w nieruchomości lub prawie, o którym mowa w tym przepisie. Wskazać bowiem należy, że użyte w wyżej powołanym art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie "odpłatne zbycie" oznacza każde przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową.

Termin odpłatne zbycie obejmuje zatem szeroki zakres umów. W myśl art. 155 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż dokonane w 2011 r. odpłatne zbycie udziału wynoszącego 1/3 w prawie wieczystego użytkowania gruntu i prawie własności budynku stanowiącego odrębną nieruchomość, nabytego w części w 1982 r. oraz w 1986 r. w drodze spadku, nie stanowił źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ terminu, o którym mowa w tym przepisie i tym samym nie skutkuje obowiązkiem uiszczenia podatku dochodowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.