ITPB2/415-333/14/MU

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 marca 2014 r. (data wpływu 26 marca 2014 r.), uzupełnionym w dniu 23 czerwca 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej - jest prawidłowe.

W dniu 26 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Wniosek został uzupełniony w dniu 23 czerwca 2014 r.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest matką i jedynym opiekunem prawnym dwojga dzieci: 18-letniej córki, która uczy się w Liceum Ogólnokształcącym oraz 16-letniej córki, która wyrokiem Sądu, na jej wniosek, z powodu uchylania się od realizowania obowiązku szkolnego, została umieszczona w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. W roku 2013 córki Wnioskodawczyni nie uzyskały żadnych dochodów, natomiast Wnioskodawczyni uzyskała dochód wyłącznie ze stosunku pracy i dochód ten nie przekroczył 112 000 zł. Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, w którym przebywa córka Wnioskodawczyni nakłada na rodziców obowiązek odpłatności związany z pobytem ich dzieci w tej placówce. Koszty występują w różnych formach, np. opłata za wyżywienie (część rodziców jest zwolniona z tej opłaty), zapewnienie dzieciom środków czystości, odzieży, obuwia itp.

W związku z pobytem córki w Ośrodku Wnioskodawczyni nie ponosi kosztów za wyżywienie, jednak jest zobowiązana do ponoszenia innych kosztów, ponieważ Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy nie zapewnia córce elementarnych artykułów tj. przybory szkolne, niektóre podręczniki szkolne, zeszyty, buty, ubrania, leki i środki higieny osobistej, artykuły spożywcze oraz kieszonkowe. Ośrodek, w którym przebywa córka informuje Wnioskodawczynię o kosztach, jakie jest zobowiązana ponosić, czyli koszt zakupu leków dla córki, w postaci depozytu pieniężnego w wysokości 50 zł, koszt opłacenia jej ubezpieczenia, a także składki klasowej. Fakt ponoszenia ww. kosztów potwierdzi Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, w którym przebywa córka. Dodatkowo ponosi koszty związane z koniecznością korzystania z prywatnych gabinetów i poradni lekarskich w celu zapewnienia córce opieki medycznej. Córka jest pod stałą opieką okulisty. Ponadto raz lub dwa razy w miesiącu Wnioskodawczyni odwiedza córkę w Ośrodku i systematycznie, codziennie, utrzymuję z córką kontakt telefoniczny, co również łączy się z dodatkowymi kosztami. Finansuje również przejazdy córki do domu na przerwy świąteczne i inne przepustki, jak i powrót do Ośrodka. Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, w którym przebywa córka jest oddalony o 130 km od miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni w pełni uczestniczy w wychowywaniu córki, pomimo, że z nią nie zamieszkuje.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni może skorzystać, za 2013 r. z ulgi na dzieci na podstawie art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni może skorzystać z ulgi na dzieci na podstawie art. 27f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni uważa, że spełnia warunek zawarty w art. 27f ust. 1 pkt 1, ponieważ sprawowała i sprawuje władzę rodzicielską nad córką. Nie została bowiem tej władzy pozbawiona, pomimo umieszczenia córki decyzją Sądu w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. Natomiast w myśl art. 27f ust. 2c odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

Wnioskodawczyni odwołuje się do przepisów o świadczeniach rodzinnych, które - Jej zdaniem - definiują, czym jest instytucja zapewniająca całodobowe utrzymanie. Wskazuje art. 3 ust. 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych w myśl którego instytucją zapewniającą całodobowe utrzymanie jest dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, szkoła wojskowa lub inna szkoła, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatne pełne utrzymanie.

Z powyższego Wnioskodawczyni wnioskuje, iż instytucją zapewniającą całodobowe utrzymanie jest taka instytucja, spośród wyżej wymienionych, która nie nakłada w związku z przebywaniem w niej, obowiązku ponoszenia opłat za utrzymanie. Jeśli instytucja nakłada obowiązek ponoszenia w części lub w całości kosztów utrzymania, wówczas nie jest dla osoby w niej przebywającej instytucją zapewniającą całodobowe utrzymanie w myśl definicji zawartej w art. 3 pkt 7 ww. ustawy, a tym samym placówka, w której przebywa Jej córka nie spełnia definicji placówki zapewniającej całodobowe utrzymanie. W opinii Wnioskodawczyni całodobowe utrzymanie oznacza, że rodzic nie uczestniczy w żadnych kosztach, ani też w wychowywaniu dziecka, a w jej przypadku tak nie jest, ponieważ pobyt córki w Ośrodku nie zmienia faktu konieczności jej finansowego utrzymania przez Wnioskodawczynię, a także sprawowania nad nią władzy rodzicielskiej.

W ocenie Wnioskodawczyni zachodzi sprzeczność pomiędzy ustawą o świadczeniach rodzinnych a rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej Rozdz. 5, § 63 ust. 1, gdyż ustawa o świadczeniach rodzinnych uznaje placówki Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego za instytucje zapewniające całodobowe nieodpłatne pełne utrzymanie, natomiast w rozporządzeniu Ministra Edukacji jest zapis: "Rodzice dzieci i młodzieży przebywających w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych wnoszą opłatę za posiłki w stołówce ośrodka równą wysokości kosztów surowca przeznaczonego na wyżywienie." Wnioskodawczyni uważa, że w świetle tego zapisu młodzieżowy ośrodek wychowawczy z założenia nie jest placówką zapewniającą całodobowe nieodpłatne pełne utrzymanie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

Stosownie do art. 27f ust. 2a ustawy za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W świetle art. 27f ust. 2c ww. ustawy odliczenie, o którym mowa w ust. 1 nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

W myśl art. 27f ust. 3 tej ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja albo sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Artykuł 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

W świetle art. 27f ust. 6 przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z art. 27f ust. 7 wynika natomiast, że przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Treść art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 tej ustawy wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

* bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

* do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

- w związku z wykonywaniem przez niego ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego lub w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania. Wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe nie stanowią bowiem standardu prawnego, lecz są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Z przedstawionego przez Wnioskodawczynię stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest matką i jedynym opiekunem prawnym dwojga dzieci: 18-letniej córki, która uczy się w Liceum Ogólnokształcącym oraz 16-letniej córki, która wyrokiem Sądu, na jej wniosek, z powodu uchylania się od realizowania obowiązku szkolnego, została umieszczona w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. W roku 2013 córki Wnioskodawczyni nie uzyskały żadnych dochodów, natomiast Wnioskodawczyni uzyskała dochód wyłącznie ze stosunku pracy i dochód ten nie przekroczył 112 000 zł. Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, w którym przebywa córka Wnioskodawczyni nakłada na rodziców obowiązek odpłatności związany z pobytem ich dzieci w tej placówce. Koszty występują w różnych formach, np. opłata za wyżywienie (część rodziców jest zwolniona z tej opłaty), zapewnienie dzieciom środków czystości, odzieży, obuwia itp.

W związku z pobytem córki w Ośrodku Wnioskodawczyni nie ponosi kosztów za wyżywienie, jednak jest zobowiązana do ponoszenia innych kosztów, ponieważ Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy nie zapewnia córce elementarnych artykułów tj. przybory szkolne, niektóre podręczniki szkolne, zeszyty, buty, ubrania, leki i środki higieny osobistej, artykuły spożywcze oraz kieszonkowe. Ośrodek, w którym przebywa córka informuje Wnioskodawczynię o kosztach, jakie jest zobowiązana ponosić, czyli koszt zakupu leków dla córki, w postaci depozytu pieniężnego w wysokości 50 zł, koszt opłacenia jej ubezpieczenia, a także składki klasowej. Fakt ponoszenia ww. kosztów potwierdzi Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, w którym przebywa córka. Dodatkowo ponosi koszty związane z koniecznością korzystania z prywatnych gabinetów i poradni lekarskich w celu zapewnienia córce opieki medycznej. Córka jest pod stałą opieką okulisty. Ponadto raz lub dwa razy w miesiącu Wnioskodawczyni odwiedza córkę w Ośrodku i systematycznie, codziennie, utrzymuje z córką kontakt telefoniczny, co również łączy się z dodatkowymi kosztami. Finansuje również przejazdy córki do domu na przerwy świąteczne i inne przepustki, jak i powrót do Ośrodka. Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy, w którym przebywa córka jest oddalony o 130 km od miejsca zamieszkania Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni w pełni uczestniczy w wychowywaniu córki, pomimo, że z nią nie zamieszkuje.

Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.) dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Władza rodzicielska, co do zasady, przysługuje obojgu rodzicom. Obejmuje ona w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W świetle definicji określonej w art. 3 pkt 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1456 z późn. zm.), do której to ustawy odsyła art. 27f ust. 2c pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, instytucją zapewniającą całodobowe utrzymanie jest dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo-wychowawcza, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, szkoła wojskowa lub inna szkoła, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatne pełne utrzymanie.

Z powyższego wynika, iż instytucją zapewniającą całodobowe utrzymanie jest taka instytucja, spośród wyżej wymienionych, która nie nakłada w związku z przebywaniem w niej, obowiązku ponoszenia opłat za utrzymanie. Jeśli instytucja nakłada obowiązek ponoszenia w części lub w całości kosztów utrzymania, wówczas nie jest dla osoby w niej przebywającej instytucją zapewniającą całodobowe utrzymanie w myśl definicji zawartej w art. 3 pkt 7 ww. ustawy. Z powołanego przepisu jasno bowiem wynika, iż instytucją zapewniająca całodobowe utrzymanie jest taka instytucja w nim wymieniona, która zapewnia nieodpłatne pełne utrzymanie.

W świetle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego uznać należy, iż skoro Wnioskodawczyni została zobowiązana do ponoszenia kosztów utrzymania, w związku z umieszczeniem córki w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym, to nie będzie miał zastosowania art. 27f ust. 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bowiem ww. instytucja nie spełnia definicji instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Zatem w przypadku Wnioskodawczyni, fakt umieszczenia córki na podstawie wyroku sądowego w instytucji, która nie zapewnia całodobowego utrzymania w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych stanowi przesłankę, aby uznać, że Wnioskodawczyni nie traci prawa do ulgi z tytułu wychowywania dziecka przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, w przedstawionym stanie faktycznym przysługuje Wnioskodawczyni prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej za rok 2013 pod warunkiem spełnienia wszystkich pozostałych ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.