ITPB2/415-265/09/IL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 9 marca 2009 r. (data wpływu 12 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodu za rok 2008 w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko i skorzystania z odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej - jest prawidłowe.

W dniu 12 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia dochodów za rok 2008 w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko i skorzystania z odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej. Pismem z dnia 15 maja 2009 r. Nr wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez dokonanie stosownej opłaty. Powyższe uzupełniono w dniu 18 maja 2009 (data wpływu środków na konto tut. organu).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W 2004 Sąd orzekł rozwód pomiędzy Panem a Pana żoną. Jednocześnie postanowieniem Sądu dzieci (dwóch synów) zostały pod opieką matki. Niemniej jednak od czerwca 2007 r. syn Pana, urodzony w dniu 14 lipca 1996 r. faktycznie zamieszkuje z Panem i sprawuje Pan nad nim opiekę. Za obopólną zgodą byłej żony nie płaci Pan alimentów, a tym samym ponosi Pan wszystkie koszty związane z jego wychowaniem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionej sytuacji - za rok 2008 - przysługuje Panu prawo rozliczenia dochodów w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko i rozliczenia ulgi prorodzinnej na dziecko małoletnie.

Zdaniem Wnioskodawcy ma prawo do ulgi z tytułu wychowywania dziecka, a także ma prawo rozliczyć się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowującej dzieci. Wnioskodawca podkreśla, iż mimo, że nie pozostaje w związku małżeńskim, Sąd nie pozbawił Jego praw rodzicielskich. Ponadto syn zamieszkuje z Wnioskodawcą i pomimo, że nie posiada on orzeczenia Sądu w tej sprawie, może ten fakt udokumentować np. zeznaniami świadków.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisem art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) zmieniona została treść art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmiana ta weszła w życie 1 stycznia 2009 r. i ma zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od 1 stycznia 2008 r.

Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

* podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Stosownie do art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 powołanej ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Jednakże wskazać należy, że art. 6 ust. 10 ww. ustawy stanowi, iż sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1. Zatem aby skorzystać z rozliczenia dochodów za rok 2008, przewidzianego dla osoby samotnie wychowującej dziecko, wyboru tego sposobu opodatkowania należało dokonać do dnia 30 kwietnia 2009 r.

Cytowany wyżej przepis art. 6 ust. 5 ustawy, stanowi zarówno o cywilnoprawnym statusie osoby wychowującej dzieci, jak i o tym, że osoba ta musi wychowywać dzieci samotnie.

Biorąc zatem pod uwagę przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że spełnia Pan przesłanki do preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci tj. jest Pan rozwodnikiem i samotne wychowuje Pan małoletniego syna.

Natomiast zgodnie z art. 27f ust. 1 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym do końca 2008 r.) od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć rocznie kwotę, obliczoną zgodnie z ust. 2, jeżeli w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4. W myśl art. 27 ust. 2 odliczeniu podlega kwota stanowiąca iloczyn liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Przytoczone regulacje ustawowe wskazują wyraźnie, iż podstawowym kryterium skorzystania z prawa do odliczenia "ulgi prorodzinnej" jest wychowanie dziecka przez podatnika w danym roku podatkowym, pod warunkiem, że istnieje między dzieckiem a podatnikiem więź prawna wynikająca z bycia biologicznym rodzicem lub stosunku przysposobienia. Ulga dotyczy zawsze obojga rodziców, niezależnie od tego czy są małżeństwem, z tym, że w przypadku małżonków rozwiedzionych ulga przysługuje temu, u którego dzieci faktycznie zamieszkują.

Z wniosku wynika, że jest Pan rozwodnikiem, zamieszkuje Pan z synem (wiek 13 lat) i sprawuje nad nim opiekę, a tym samym ponosi Pan koszty związane z jego utrzymaniem.

Z powyższego wynika, iż przesłanka zamieszkiwania wspólnie z dzieckiem w 2008 r. jest przez Wnioskodawcę spełniona.

Co do przesłanki "wychowywania dzieci" należy stwierdzić - wobec braku szczegółowego określenia tegoż pojęcia w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r. - iż w myśl art. 87 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie. Natomiast art. 95 § 1 Kodeksu stanowi, iż władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka., natomiast wygasa ona z dniem uzyskania pełnoletności przez dziecko (art. 92). Zatem wychowanie dziecka jest jednym z atrybutów władzy rodzicielskiej. Niemniej jednak, doktryna prawa zajęła stanowisko, w świetle którego wzajemne wspieranie się rodziców i dzieci - jako obowiązek wynikający z art. 87 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - jest niezależne od sprawowania lub niesprawowania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż zgodnie z wyrokiem rozwodowym dzieci pozostały pod opieką matki, lecz Sąd nie pozbawił Pana praw rodzicielskich. Za zgodą Pana żony małoletni syn zamieszkał z Panem. W związku z tym sprawuje Pan nad nim opiekę i ponosi wszelkie koszty związane z jego wychowaniem.

W przypadku, rozwodu rodziców z odliczenia skorzystać może ten z rodziców, który rzeczywiście wychowuje dziecko i oprócz kosztów jego utrzymania ponosi również konsekwencje wychowawcze.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż uprawnienie rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, do skorzystania z ulgi prorodzinnej w zeznaniu rocznym za 2008 warunkuje łączne spełnienie obu przesłanek, tj. faktyczne zamieszkiwanie dzieci u jednego z rodziców oraz wychowywanie tych dzieci w roku podatkowym, którego dotyczy rozliczenie podatku dochodowego.

Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 6 ust. 4 i art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Reasumując, o ile spełnił Pan pozostałe warunki wynikające z ustawy, przysługiwało Panu prawo do rozliczenia dochodów za rok 2008 w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko i możliwość dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej.

Jednocześnie tutejszy organ zastrzega, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie, czy dziecko jest faktycznie wychowywane przez rodzica, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej - powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.