ITPB2/415-218/09/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 lutego 2009 r. (data wpływu - 3 marca 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 maja 2009 r. (data wpływu - 18 maja 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu poniesionych kosztów zużycia energii elektrycznej przez koncentrator tlenu oraz kosztów dojazdu do lekarza na konsultacje - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu poniesionych kosztów zużycia energii elektrycznej przez koncentrator tlenu oraz kosztów dojazdu do lekarza na konsultacje. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 14 maja 2009 r. (data wpływu - 18 maja 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz piśmie uzupełniającym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Jest Pani emerytką legitymującą się orzeczeniem o trwałej niepełnosprawności. Z powodu niewydolności oddechowej, oprócz leczenia farmakologicznego, konieczne jest oddychanie tlenem z koncentratora (minimum 16 h/dobę z ustalonym przez lekarza przepływem tlenu na 1 minutę). Następstwem korzystania z opisanego urządzenia są wysokie rachunki za energię elektryczną (pomimo wymiany żarówek na energooszczędne), co bardzo obciąża Pani budżet domowy. Zgodnie z zaleceniem lekarza prowadzi Pani rejestr, w którym zapisuje stan licznika przepływu tlenu i w związku z tym ustalenie kosztów zużycia energii przez koncentrator jest możliwe.

Nadto z powodu choroby przynajmniej raz na kwartał jeździ Pani na konsultacje do przychodni specjalistycznej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przy rocznym rozliczeniu podatku dochodowego może Pani odliczyć koszty zużycia energii elektrycznej przez koncentrator tlenu oraz koszty dojazdu do lekarza.

Pani zdaniem, koszty zużycia energii elektrycznej przez koncentrator tlenu podlegają odliczeniu od dochodu. Odliczeniu od dochodu - w Pani opinii - podlegają koszty lekarstw, gdy miesięcznie wynoszą one ponad 100 zł oraz koszty związane z rehabilitacją. Używanie przez Panią koncentratora jest warunkiem jej funkcjonowania bez względu na jego kwalifikację jako lek niezbędny do życia, czy też jako rehabilitację.

Nadto uważa Pani, że opisanemu odliczeniu podlegają również koszty dojazdu do lekarza, gdyż jest po opieką specjalistycznej placówki ochrony zdrowia, jakiej nie ma w miejscu zamieszkania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Pani w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a-4e ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a tej ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b-7g tego artykułu. Należy również podkreślić, iż katalog wydatków rehabilitacyjnych wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy ma charakter zamknięty.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7a pkt 3, 13 i 15 ww. ustawy, za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na:

Natomiast ma podstawie art. 26 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

W myśl art. 26 ust. 7d cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

Zgodnie z art. 26 ust. 7f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż posiada Pani orzeczenie o trwałej niepełnosprawności. Z powodu niewydolności oddechowej, oprócz leczenia farmakologicznego, koniecznym dla Pani jest oddychanie tlenem z koncentratora (minimum 16 h/dobę z ustalonym przez lekarza przepływem tlenu na 1 minutę), co wiąże się z wysokim zużyciem energii elektrycznej. Nadto przynajmniej raz na kwartał jeździ Pani na konsultacje do placówki specjalistycznej.

Odnośnie kwalifikacji kosztów zużycia przez koncentrator tlenu energii elektrycznej jako wydatku na cele rehabilitacyjne bądź wydatku związanego z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych należy stwierdzić, iż koszta te są bezpośrednio związane z używaniem (eksploatacją) danego urządzenia, a w myśl art. 26 ust. 7a pkt 3 omawianemu odliczeniu podlegają wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Zatem, aby dany wydatek dotyczący indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych mógł być zakwalifikowany jako podlegający odliczeniu od dochodu, celem jego poniesienia winien być ich zakup bądź naprawa.

Natomiast w kwestii odliczenia kosztów dojazdu na konsultacje lekarskie przepisy podatkowe (art. 26 ust. 7a pkt 13 i 15 ustawy) jednoznacznie określają, iż odliczeniu od dochodu podlegają wydatki poniesione na odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego oraz osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a), a także odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładach, o których mowa w pkt 6, tj. w zakładach: lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej, opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych lub na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt 11.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia zabieg, rehabilitacja oraz rehabilitacja lecznicza, zatem koniecznym jest wyjaśnienie tych pojęć w oparciu o definicje encyklopedyczne oraz wydaną z zakresu rehabilitacji literaturę. Zgodnie z definicją tych pojęć zawartą w Słowniku wyrazów obcych (PWN, Warszawa 1991 r.) oraz Encyklopedii PWN, zabieg stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby); rehabilitacja jest to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych; rehabilitacja lecznicza zaś to połączenie leczenia z postępowaniem usprawniającym, które obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne, wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, mechanoterapię i kinezyterapię.

Natomiast konsultacją jest zasięganie opinii u specjalisty lub rzeczoznawcy, bądź udzielanie rad i wyjaśnień przez specjalistę lub rzeczoznawcę (por. Słownik języka polskiego, http://sjp.pwn.pl).

Stad też konsultacji lekarskich nie można zakwalifikować jako niezbędnego zabiegu leczniczo-rehabilitacyjnego, w związku z którym poniesiono podlegający odliczeniu od dochodu wydatek na dojazd.

Reasumując, koszty zużycia energii elektrycznej przez koncentrator tlenu oraz koszty dojazdu do lekarza na konsultacje nie podlegają odliczeniu od dochodu w myśl art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem nie mieszczą się one w katalogu wydatków określonych w art. 26 ust. 7a.

Końcowo należy pokreślić, iż - zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa - zwolnienia podatkowe (ulgi, preferencje) stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Złożenie przez Wnioskodawczynię fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.