ITPB2/415-123/13/BK - Możliwość powstania przychodu w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie pracowników z tytułu organizacji przez pracodawcę transportu z domu do miejsca pracy oraz z miejsca pracy do domu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2013 r. (data wpływu - 28 stycznia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu pracowników z tytułu dowozu z domu do miejsca pracy oraz z miejsca zakończenia pracy do domu - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 stycznia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu pracowników z tytułu dowozu z domu do miejsca pracy oraz z miejsca zakończenia pracy do domu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacyjne zatrudnia około 200 kierowców celem świadczenia usług transportu, w tym lokalnego transportu pasażerskiego. Zatrudnieni kierowcy świadczą pracę w systemie zmianowym, w czasie określonym w comiesięcznych grafikach ich pracy, z uwagi na fakt, iż każdy z tych pracowników, w każdym kolejnym miesiącu kalendarzowym świadczy pracę w innych godzinach dnia i dniach tygodnia, nie ma możliwości ustalenia stałych pór pracy kierowców.

Kierowcom, którzy rozpoczynają pracę wcześnie rano lub kończą pracę późno w nocy, kiedy nie kursują autobusy komunikacji miejskiej, zapewniony jest przez pracodawcę transport z domów i do domów przez firmę zewnętrzną.

Do skorzystania z tej usługi uprawniony jest każdy kierowca, jednak nie wszyscy kierowcy korzystają z takiej możliwości. Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacyjne płaci za usługę firmie zewnętrznej w wysokości zależnej od ilości przejechanych kilometrów. Opłata ta nie jest uzależniona od ilości przewożonych pracowników.

Z uwagi na opisaną powyżej charakterystykę pracy kierowców, liczba kursów firmy zewnętrznej, zapewniającej transport nie jest stała. Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacyjne nie prowadzi zaś ewidencji przewożonych pracowników, liczby kursów, ani długości przejechanych tras przez każdego z tych pracowników. Prowadzenie takiej ewidencji jest, z uwagi na ilość zatrudnionych pracowników oraz zmienny czas ich pracy, technicznie niemożliwe.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy zapewnienie pracownikom - kierowcom Komunalnego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego - transportu z domu do miejsca rozpoczęcia pracy oraz z miejsca zakończenia pracy do domu stanowi przychód po stronie pracownika z tytułu stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli nie wiadomo, który konkretnie pracownik i w jakim zakresie skorzystał z tej usługi.

Zdaniem Wnioskodawcy, gdy wartości świadczeń pracowniczych nie można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika - brak jest podstaw do ustalenia dla konkretnego pracownika kwoty przychodu uzyskanego z tytułu finansowania przez pracodawcę dojazdów do miejsca rozpoczęcia pracy i z powrotem.

Wnioskodawca ponosi opłaty ustalone przez firmę zewnętrzną, na wysokość których wpływa liczba przejechanych kilometrów, W sytuacji, gdy nie wiadomo który pracownik i jakim zakresie skorzystał z transportu, brak jest podstaw do ustalenia przychodu pracownika z tego tytułu, gdyż nie można stwierdzić, czy faktycznie otrzymał on to świadczenie i jak jest jego wartość.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Artykuł 11 ust. 2a ustawy stanowi, iż wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia "nieodpłatnego świadczenia". Dokonując więc wykładni gramatycznej, za "nieodpłatne świadczenie" uznać należy świadczenie "nie wymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne" (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 2003 r.). Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie, kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu.

Dla celów podatkowych przyjmuje się - co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie - że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, iż w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę, do przychodów ze stosunku pracy (stosunku służbowego) zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się więc zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Do nieodpłatnych świadczeń na rzecz pracownika związanych ze stosunkiem pracy (stosunkiem służbowym) zaliczyć należy zatem również nieodpłatny dowóz pracowników do miejsca pracy oraz z miejsca zakończenia pracy do domu.

Natomiast, zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 12 ust. 3 ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacyjne zatrudnia około 200 kierowców celem świadczenia usług transportu, w tym lokalnego transportu pasażerskiego. Zatrudnieni kierowcy świadczą pracę w systemie zmianowym, w czasie określonym w comiesięcznych grafikach ich pracy, z uwagi na fakt, iż każdy z tych pracowników, w każdym kolejnym miesiącu kalendarzowym świadczy pracę w innych godzinach dnia i dniach tygodnia, nie ma możliwości ustalenia stałych pór pracy kierowców.

Kierowcom, którzy rozpoczynają pracę wcześnie rano lub kończą pracę późno w nocy, kiedy nie kursują autobusy komunikacji miejskiej, zapewniony jest przez pracodawcę transport z domów i do domów przez firmę zewnętrzną.

Do skorzystania z tej usługi uprawniony jest każdy kierowca, jednak nie wszyscy kierowcy korzystają z takiej możliwości. Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacyjne płaci za usługę firmie zewnętrznej w wysokości zależnej od ilości przejechanych kilometrów. Opłata ta nie jest uzależniona od ilości przewożonych pracowników.

Z uwagi na opisaną powyżej charakterystykę pracy kierowców, liczba kursów firmy zewnętrznej, zapewniającej transport nie jest stała. Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacyjne nie prowadzi zaś ewidencji przewożonych pracowników, liczby kursów, ani długości przejechanych tras przez każdego z tych pracowników. Prowadzenie takiej ewidencji jest, z uwagi na ilość zatrudnionych pracowników oraz zmienny czas ich pracy, technicznie niemożliwe.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że sfinansowanie przez Wnioskodawcę dla pracowników dowozu z domu do miejsca pracy oraz z miejsca zakończenia pracy do domu stanowi dla nich nieodpłatne świadczenie. Pracownicy otrzymują bowiem konkretną korzyść finansową w postaci możliwości skorzystania z oferowanego (zakupionego) przez pracodawcę transportu. W związku z tym nie ponoszą oni kosztów dojazdów do miejsca rozpoczęcia pracy oraz z miejsca zakończenia pracy do domu, co w innych warunkach obciąża pracownika. Tym samym pracownik otrzymuje świadczenie, które powoduje u niego przysporzenie w majątku w postaci możliwości korzystania z usług, za które nie płaci. Stosownie do treści art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - równowartość tego świadczenia należy ustalić według ceny zakupu.

Ponadto, w przedmiotowej sprawie, uwzględniając powyższe przepisy i opis stanu faktycznego, nie można zgodzić się z twierdzeniem, iż nie istnieje możliwość przyporządkowania wartości usługi transportowej konkretnej osobie, która z tej usługi skorzystała. Skoro bowiem z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że dowóz pracowników do miejsca pracy oraz z miejsca zakończenia pracy do domu obcym środkiem transportu finansowany jest przez Wnioskodawcę, to wysokość ponoszonych na rzecz przewoźnika kosztów jest mu niewątpliwie znana.

Uwzględniając powyższe, jak również fakt, iż pracownik ma możliwość decydowania, czy korzysta ze środka transportu zorganizowanego przez pracodawcę, co pozwala na ustalenie konkretnej grupy pracowników, tj. osób znanych z imienia i nazwiska, uprawnionym jest stwierdzenie, że istnieje możliwość określenia wysokości świadczenia przypadającego na poszczególnego pracownika.

Jednocześnie o powstaniu obowiązku podatkowego po stronie podatnika nie decyduje ile razy pracownik faktycznie skorzystał z przewozu zorganizowanego przez zakład pracy (np. w ramach umowy z przewoźnikiem), ale sam fakt otrzymania od pracodawcy świadczenia w postaci możliwości korzystania z danej usługi (np. wykupionej u przewoźnika).

Reasumując, wartość nieodpłatnego świadczenia, które otrzyma pracownik Wnioskodawcy w postaci zapewnienia dowozu do oraz z pracy stanowi jego przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji wartość świadczenia, opłaconego przez Wnioskodawcę należy doliczyć do wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z treścią art. 31, 32 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.