ITPB2/415-1068/11/IL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2011 r. (data wpływu 28 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia pożyczki - jest nieprawidłowe.

W dniu 28 listopada 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych zakresie skutków podatkowych umorzenia pożyczki.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca tworzy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Środki funduszu na podstawie regulaminu zakładowej działalności socjalnej przeznaczane są między innymi na pomoc uprawnionym w postaci nieoprocentowanej pożyczki na czele mieszkaniowe. Wnioskodawca, jako pracodawca udzielił swojemu pracownikowi pożyczki na remont mieszkania w kwocie 2.000 PLN. Pracownik zmarł w czasie spłacania pożyczki, pozostawiając część niespłaconej pożyczki w kwocie 1.595 PLN.

Zmarły pracownik pozostawił dzieci spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej, według przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Umowa pożyczki została zawarta pomiędzy Wnioskodawcą (Spółką) a pracownikiem i podpisana została przez pożyczkobiorcę (pracownika) i dwóch żyrantów - pracowników Spółki, a po stronie Spółki przez Prezesa Zarządu - Dyrektora Spółki. Umowa nie zawiera podpisów osób z kręgu spadkobierców pożyczkobiorcy. Zarówno w regulaminie zakładowej działalności socjalnej jak i w umowie pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie ma klauzuli zastrzegającej o obowiązku uregulowania niespłaconych rat pożyczki na wypadek śmierci pożyczkobiorcy przez jego spadkobierców. Jedynym zapisem w regulaminie zakładowej działalności socjalnej dotyczącym umorzenia pożyczki jest przepis § 4 ust. 7 pkt 6.1 o treści:

"W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek pracownika (osoby uprawnionej) do korzystania ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pożyczka, o której mowa w pkt 1 (pożyczka na cele mieszkaniowe) może być przez dyrektora Spółki w uzgodnieniu z organizacją związkową umorzona po spłaceniu 50% pożyczki".

Wnioskodawca zamierza umorzyć zmarłemu pracownikowi pozostałą do spłaty część pożyczki w kwocie 1.595 PLN.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie.

Czy kwota umorzonej zmarłemu pracownikowi pożyczki stanowi dla spadkobierców (dzieci pracownika) przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i rodzi po stronie Spółki obowiązki określone w art. 42a ww. ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy pożyczka udzielona pracownikowi z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, a następnie umorzona po jego śmierci, nie stanowi przychodu dla spadkobierców pracownika.

Umorzona pożyczka z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych jest przychodem ze stosunku pracy jedynie dla osoby, u której nastąpiło przysporzenie majątku z tego tytułu, ale osoba ta nie żyje a wartość tego przysporzenia nie jest dziedzicznym prawem majątkowym wynikającym ze stosunku pracy (art. 63 § 2 Kodeksu pracy) i nie przechodzi na spadkobierców, a więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Pożyczka udzielona pracownikowi a nie spłacona do dnia śmierci, z chwilą w której wygasa stosunek pracy pracownika (pożyczkobiorcy), stanowi zobowiązanie cywilnoprawne, a nie prawo majątkowe wynikające ze stosunku pracy. Według art. 922 § 2 Kodeksy cywilnego do spadku nie należą prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą. Z chwilą umorzenia pożyczki zmarłemu pracownikowi dojdzie do wygaśnięcia zobowiązania.

Umowa pożyczki zawartej z pracownikiem ani też regulamin funduszu świadczeń socjalnych nie przewidują obowiązku uregulowania niespłaconych rat pożyczki przez spadkobierców, a więc nie powstanie przychód po stronie spadkobierców pracownika.

Pożyczka udzielona z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych umorzona będzie zmarłemu pracownikowi, zatem w przedstawionym stanie faktycznym nie będzie miał zastosowania art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ze względu na powyższe zdaniem Wnioskodawcy nie będzie miał obowiązku wystawienia PIT-8C spadkobiercom zmarłego pracownika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie w pkt 9 wymieniono inne źródła.

Zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

W myśl art. 720 § 1 stawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W konsekwencji otrzymanie pożyczki jest obojętne podatkowo. Przychód po stronie pożyczkobiorcy pojawia się dopiero w momencie, kiedy dochodzi do umorzenia pożyczki lub jej części.

W świetle natomiast art. 922 Kodeksu cywilnego, prawa i obowiązki zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na spadkobierców. Niespłacone świadczenie z tytułu zaciągniętej przez spadkodawcę pożyczki stanowi zatem dług spadkowy. W związku z tym, w przypadku umorzenia pożyczki po śmierci pożyczkobiorcy, wartość umorzonej pożyczki stanowi podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychód spadkobierców, którzy przejęli obowiązki dłużnika.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca tworzy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Środki funduszu na podstawie regulaminu zakładowej działalności socjalnej przeznaczane są między innymi na pomoc uprawnionym w postaci nieoprocentowanej pożyczki na czele mieszkaniowe. Wnioskodawca, jako pracodawca udzielił swojemu pracownikowi pożyczki na remont mieszkania w kwocie 2.000 PLN. Pracownik zmarł w czasie spłacania pożyczki, pozostawiając część niespłaconej pożyczki w kwocie 1.595 PLN.

Zmarły pracownik pozostawił dzieci spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej, według przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Umowa pożyczki została zawarta pomiędzy Wnioskodawcą (Spółką) a pracownikiem i podpisana została przez pożyczkobiorcę (pracownika) i dwóch żyrantów - pracowników Spółki, a po stronie Spółki przez Prezesa Zarządu - Dyrektora Spółki. Umowa nie zawiera podpisów osób z kręgu spadkobierców pożyczkobiorcy. Zarówno w regulaminie zakładowej działalności socjalnej jak i w umowie pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie ma klauzuli zastrzegającej o obowiązku uregulowania niespłaconych rat pożyczki na wypadek śmierci pożyczkobiorcy przez jego spadkobierców. Jedynym zapisem w regulaminie zakładowej działalności socjalnej dotyczącym umorzenia pożyczki jest przepis § 4 ust. 7 pkt 6.1 o treści: "W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek pracownika (osoby uprawnionej) do korzystania ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych pożyczka, o której mowa w pkt 1 (pożyczka na cele mieszkaniowe) może być przez dyrektora Spółki w uzgodnieniu z organizacją związkową umorzona po spłaceniu 50% pożyczki".

Wnioskodawca zamierza umorzyć zmarłemu pracownikowi pozostałą do spłaty część pożyczki w kwocie 1.595 PLN.

Wobec powyższego w przypadku, gdy po śmierci pożyczkobiorcy, dochodzi do umorzenia pożyczki spadkobiercom, którzy przejęli obowiązki dłużnika, u tych spadkobierców powstaje przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten odpowiada wartości umorzonej pożyczki. W tej sytuacji przychód w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskują spadkobiercy - w przedmiotowej sprawie będące spadkobiercami dzieci zmarłego pracownika - przejmujący obowiązki dłużnika, a pożyczkodawca ma obowiązek wystawić informację PIT-8C na podstawie art. 42a ustawy.

Stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Zatem, od wartości umorzonej pożyczki, udzielonej zmarłemu pracownikowi, Wnioskodawca nie ma obowiązku poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, natomiast będzie zobowiązany wystawić i przekazać spadkobiercom oraz właściwemu urzędowi skarbowemu we wskazanym terminie informację PIT-8C o wysokości uzyskanego przez nich przychodu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.