ITPB2/415-102a/12/IB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2012 r. (data wpływu 2 lutego 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży udziału w spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 lutego 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. opodatkowania sprzedaży udziału w spadku.

Wezwaniem z dnia 4 kwietnia 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy zwrócił się o wyczerpujące przedstawienie zaistniałego stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego.

Pismem z dnia 15 kwietnia 2012 r. (data wpływu 18 kwietnia 2012 r.) uzupełniono wniosek w ww. zakresie.

W przedmiotowym wniosku oraz w jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 1974 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po ojcu wydano w 1999 r. Rodzice ojca wybudowali przed wojną kamienicę, w której mieszkała siostra ojca. Brat ojca po wojnie osiedlił się w Kanadzie, zmarł w 1974 r., bezdzietnie. Dziadkowie Wnioskodawczyni również w tym okresie już nie żyli. Grunty, na których stała kamienica zostały przejęte w 1948 r. przez Skarb Państwa na podstawie dekretu, a sama kamienica została przejęta w 1967 r. Po śmierci ojca Wnioskodawczyni nie utrzymywała kontaktów z ciotką (siostrą ojca). Ciotka twierdziła, że wszystkie lokale przejęte nieprawnie przez Skarb Państwa zostały sprzedane. Ona również musiała wykupić mieszkanie w kamienicy wybudowanej przez dziadków, w którym mieszkała od dziecka. Wnioskodawczyni nigdy nie miała dostępu do dokumentów dotyczących kamienicy.

W dniu 19 grudnia 2005 r. Wnioskodawczyni udzieliła ciotce pełnomocnictwa (w formie aktu notarialnego) do reprezentowania Jej w sprawie uzyskania odszkodowania za ww. nieruchomość. W tym okresie bowiem nasiliły się prace nad ustawą reprywatyzacyjną. Wnioskodawczyni nie wiedziała, że ciotka, wykorzystując ww. pełnomocnictwo, na podstawie wyroku sądu odzyskała w maju 2006 r. nie sprzedane przez Skarb Państwa lokale w kamienicy dziadków tj. 1 lokal mieszkalny, suterenę oraz garaż. O fakcie tym dowiedziała się przypadkowo po trzech latach tj. w lipcu 2009 r. na rozprawie sądowej prowadzonej w innej sprawie. W tym czasie ww. mieszkanie, suterena i garaż były już zasiedlone przez córkę ciotki.

W dniu 11 września 2006 r. działając na podstawie pełnomocnictwa oraz jak wskazano we wniosku - "bez wiedzy Wnioskodawczyni" - ciotka wystąpiła w sądzie przeciwko m.st. Warszawa o odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokali. Wnioskodawczyni została wezwana na rozprawę w tej sprawie.

Odrębną kwestią była Decyzja Prezydenta m.st. o ustanowienie na 99 lat prawa użytkowania wieczystego do przejętych nieprawnie gruntów, na których znajduje się kamienica, w równych częściach dla Wnioskodawczyni i ciotki z "czynszem symbolicznym". Mimo wcześniejszych uzgodnień, nie doszło do podpisania we wrześniu 2010 r. umowy z przedstawicielami m.st. - córka (pełnomocnik) ciotki odmówiła podpisania umowy.

Wnioskodawczyni postanowiła wystąpić do sądu z wnioskiem o podział masy spadkowej. Wobec braku możliwości ugodowego przeprowadzenia podziału spadku, Wnioskodawczyni postanowiła sprzedać przysługujące jej udziały w spadku po ojcu.

W dniu 29 sierpnia 2011 r. Wnioskodawczyni dokonała sprzedaży udziału w spadku po ojcu w rozumieniu art. 1052 § 1 Kodeksu cywilnego na rzecz ciotki. Skorzystała przy tym z możliwości określonych w art. 1051 ww. kodeksu.

W dniu 29 sierpnia 2011 r. Wnioskodawczyni otrzymała na konto część ceny - I ratę.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania.

Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłaty podatku z tytułu sprzedaży udziałów w spadku po ojcu oraz w związku z tym na jakim formularzu PIT powinna złożyć zeznanie podatkowe.

Zdaniem Wnioskodawczyni dniem nabycia spadku po ojcu jest data jego śmierci tj. 10 listopada 1974 r. Stwierdzenie nabycia spadku po ojcu zostało dokonane postanowieniem Sądu Rejonowego w dniu 9 lutego 1999 r. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości jeżeli odpłatne zbycie zostało dokonane przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588 z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy zmieniającej do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r. stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Oznacza to zarazem, iż nowe zasady opodatkowania mają zastosowanie do dochodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości i praw nabytych po dniu 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub ich części lub udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat. W związku z powyższym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości upłynęło 5 lat, sprzedaż tej nieruchomości lub udziału w niej nie podlega w ogóle opodatkowaniu.

Przedstawiając własne stanowisko, Wnioskodawczyni wskazuje przy tym na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 marca 2009 r. Nr IBPBII/2/415-41/09/ISz.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

Stosownie natomiast do art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłem przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 18 ww. ustawy, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zawarte w powołanym wyżej art. 18 wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie "w szczególności". Należy zatem przyjąć, iż do katalogu praw majątkowych objętych zakresem regulacji art. 18 ww. ustawy można zaliczyć także inne prawa nie wymienione w tym przepisie.

Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich sprzedaży.

Przepisy prawa podatkowego oraz prawa cywilnego nie definiują pojęcia prawa majątkowego. Podobnie brak również definicji majątku. Przez "prawa" należy rozumieć tutaj prawa podmiotowe. Mogą one występować w trzech postaciach: roszczeń, uprawnień kształtujących i zarzutów. Jednym z podziałów praw podmiotowych, jaki jest dokonywany w doktrynie, jest podział na prawa majątkowe i prawa niemajątkowe. Podstawą dokonania tego podziału jest interes, jaki one realizują. W doktrynie prawa podatkowego przy definiowaniu praw majątkowych sięga się do wykładni systemowej i powszechnie stosowanego tego terminu na gruncie prawa cywilnego. Prawa majątkowe - to zatem najogólniej rzecz biorąc prawa podmiotowe pozostające w ścisłym związku z ekonomicznym interesem uprawnionego, związane z jego majątkiem. Do praw majątkowych zalicza się zatem m.in. następujące prawa:

* rzeczowe (np. prawo własności, prawo wieczystego użytkowania, ograniczone prawa rzeczowe),

* wierzytelności (wynikające ze stosunków zobowiązaniowych) opiewające na świadczenia majątkowe,

* na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym (np. prawa autorskie czy własności przemysłowej);

* rodzinne o charakterze majątkowym (np. prawa spadkowe związane ze spadkiem, zachowkiem i zapisem).

Zgodnie z przepisem art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej (Księgi czwartej - Spadki). W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Postanowienie sądu potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Ugruntowanym poglądem zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie jest traktowanie spadku jako prawa majątkowego i to prawa majątkowego o charakterze zbywalnym albowiem regulacje prawa spadkowego dopuszczają możliwość zbycia spadku na podstawie art. 1051 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem spadkobierca, który spadek przyjął może spadek ten zbyć w całości lub części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego. Stosownie do art. 1052 § 1 ww. Kodeksu umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę, chyba że strony inaczej postanowiły.

Z przedstawionego we wniosku oraz w jego uzupełnieniu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni w dniu 29 sierpnia 2011 r. dokonała sprzedaży udziału w spadku w rozumieniu art. 1052 § 1 Kodeksu cywilnego.

Mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz powołany wyżej stan prawny stwierdzić zatem należy, iż Wnioskodawczyni dokonując sprzedaży udziału w spadku uzyskała przychód z praw majątkowych w rozumieniu art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten stanowią kwoty otrzymane lub postawione do dyspozycji z tytułu przedmiotowej sprzedaży.

Wbrew opinii Wnioskodawczyni dokonana sprzedaż nie stanowi zatem odpłatnego zbycia nieruchomości i praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy i w efekcie nie może być utożsamiana ze skutkami podatkowymi wynikającymi z takiego zbycia. W tej sytuacji bez znaczenia pozostaje moment nabycia spadku. Termin pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy odnosi się wyłącznie do odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w tym przepisie.

Zgodnie z zasadą zawartą w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają ich sumę, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Dochód uzyskany ze sprzedaży udziału w spadku, stosownie do dyspozycji art. 45 ust. 1 ww. ustawy, winien być zatem wykazany - wraz z pozostałymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym te dochody uzyskano. W tym samym terminie należy również wpłacić z tego tytułu podatek obliczony zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niezależnie od powyższego zaznaczyć jednak należy, iż istotą interpretacji indywidualnej jest rozstrzygnięcie, czy wnioskodawca prawidłowo postrzega jakie skutki prawne na gruncie określonych przepisów prawa podatkowego wywołuje przedstawiony przez niego stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe. Ocena stanowiska wnioskodawcy, a w rezultacie wydanie interpretacji indywidualnej jest możliwe wyłącznie wówczas gdy wątpliwości dotyczą przepisów prawa podatkowego i są związane z obowiązkami podatkowymi wnioskodawcy. Tym samym, z uwagi na istotę omawianej instytucji, organ - w interpretacji indywidualnej wydawanej w trybie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie weryfikuje ani nie ustala kwot dochodu, podatku oraz sposobu wypełnienia zeznania podatkowego.

Wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, tut. organ, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.