ITPB2/415-1012a/09/MM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 9 grudnia 2009 r. (data wpływu 10 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej z tytułu dowozu matki na zabiegi rehabilitacyjne - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczeń w ramach ulgi rehabilitacyjnej z tytułu dowozu matki na zabiegi rehabilitacyjne. Z uwagi, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 9 lutego 2010 r. wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego. Dnia 18 lutego 2010 r. do tutejszego organu wpłynęło pismo Wnioskodawcy, w którym uzupełnione zostały braki formalne wniosku.

W przedmiotowym wniosku oraz w piśmie uzupełniającym z dnia 17 lutego 2010 r. przedstawiono następujący stan faktyczny.

W zeznaniu rocznym za rok 2008 Wnioskodawczyni rozliczyła się wspólnie z małżonkiem. Małżonkowie posiadają wspólny samochód.

Wnioskodawczyni ma na częściowym utrzymaniu swoją matkę, która ma 89 lat i której przyznano grupę inwalidzką. Matka jest po dwóch operacjach ortopedycznych, w prawej nodze ma dwie endoprotezy, tj. stawu biodrowego i stawu kolanowego, jedną nogę ma krótszą, jest po zawale mięśnia sercowego, ma podwyższone ciśnienie tętnicze i osteoporozę oraz miażdżycę, a także miewa zachwiania równowagi. W związku ze stanem zdrowia porusza się przy pomocy balkonika. Większość tych schorzeń jest typowa dla wieku podeszłego (sędziwego). Ponadto matka ma zaburzenia funkcji zwieraczy, otępienie, depresję, upośledzenie wzroku i słuchu. Są to choroby przewlekłe, wieloprzyczynowe, prowadzące do utraty niezależności i kontroli nad życiem. Matka została zakwalifikowana do znacznego stopnia niepełnosprawności, w którym oznaczono schorzenia symbolem 07-S 10-N 05-R. Przedmiotowe orzeczenie wydane zostało na stałe.

W przypadku matki Wnioskodawczyni rehabilitacja jest kompleksowa i świadczona przez wielu specjalistów, gdyż cierpi ona na wiele złożonych chorób typowych dla podeszłego wieku. Rehabilitacja jest prowadzona przez cały czas, poprzez leczenie szpitalne i w poradniach specjalistycznych.

Dokumentami potwierdzającymi fakt uczęszczania na zabiegi rehabilitacyjne jest karta szpitalna oraz 45 faktur wystawionych przez apteki na zakup lekarstw, które są niezbędne w leczeniu i są nabywane na podstawie recept wystawianych przez lekarza rodzinnego i lekarzy różnych specjalizacji. Z powyższego wynika, że matka bywa w poradni średnio 3-4 razy w miesiącu.

Wnioskodawczyni dowozi matkę do ww. poradni swoim samochodem osobowym i jest wpisana w dowodzie rejestracyjnym tego samochodu jako jego współwłaściciel.

Wnioskodawczyni i jej matka nie mieszkają razem, ale pomimo tego Wnioskodawczyni codziennie opiekuje się swoją matką, która z uwagi na stan zdrowia wymaga stałej opieki. Obecny stan zdrowia uniemożliwia jej samodzielną egzystencję i bez pomocy ze strony Wnioskodawczyni jej matka nie dałaby sobie rady. Wnioskodawczyni bywa u matki prawie codziennie, dowozi matkę na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, prowadzi dom, tj. gotuje, sprząta, robi zakupy.

W związku z powyższym w zeznaniu podatkowym PIT-37 Wnioskodawczyni odliczała ulgę rehabilitacyjną w kwocie 2.280 zł. Matka natomiast w swoim zeznaniu podatkowym PIT-37 odliczyła wydatki poniesione na zakup leków na kwotę 3.335,36 zł.

Wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne nie były refundowane ani też dofinansowane i żadne kwoty nie były zwracanie ani Wnioskodawczyni, ani jej matce.

Ponadto mąż Wnioskodawczyni ma z pierwszego małżeństwa córkę, która ma przyznaną pierwszą grupę inwalidzką i uzyskuje rentę socjalną. Córka mieszka ze swoją matką. Mąż łoży na utrzymanie swojej córki, płaci alimenty, wozi na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, pomaga i niemal stale uczestniczy w wychowywaniu i utrzymaniu córki, a także współuczestniczy w podejmowaniu wszystkich decyzji i rozwiązywaniu problemów związanych z wychowywaniem i leczeniem córki. Z tego też tytułu skorzystał z ulgi rehabilitacyjnej, którą odliczył w zeznaniu PIT-37 w kwocie 2.280 zł. Poza tym odliczył od podatku na swoją córkę ulgę z tytułu wychowywania dziecka w kwocie 1.173,70 zł. Była żona nie odliczyła ww. ulg w swoim zeznaniu podatkowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest udzielenie odpowiedzi w zakresie pytania pierwszego.

W pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni - w zakresie pytania pierwszego - ma prawo do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej, gdyż:

* matka ma orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do znacznego stopnia niepełnosprawności,

* dochód matki w roku nie przekracza 9.120 zł,

* matka jest częściowo na utrzymaniu Wnioskodawczyni pomimo tego, że z nią nie mieszka,

* Wnioskodawczyni wykonuje wszystkie czynności, które ułatwiają matce wykonywanie czynności życiowych,

* Wnioskodawczyni dowozi matkę swoim samochodem osobowym na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego w zakresie pytania pierwszego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) podstawę obliczenia podatku z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2 lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b-7g tego artykułu.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

* orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub

* decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo

* orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Przepisy ust. 7a-7d i ust. 7g stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9.120 zł (art. 26 ust. 7e ww. ustawy).

Na podstawie art. 26 ust. 7f cyt. ustawy o podatku dochodowym ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

Zgodnie z art. 26 ust. 7g ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 6 wyżej cytowanej ustawy może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.

Wysokość wydatków, o których mowa powyżej ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14 (art. 26 ust. 7c ustawy).

Wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b ww. ustawy).

Stosownie do treści art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.

Z analizy wyżej przytoczonego przepisu wynika, że aby skorzystać z możliwości odliczenia od dochodu poniesionych wydatków, związanych z używaniem samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, m.in. należy:

* mieć na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa, której roczny dochód nie przekracza kwoty 9.120 zł,

* być właścicielem (współwłaścicielem) samochodu osobowego,

* dowozić nim ww. osobę niepełnosprawną na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne zlecone przez lekarza,

* ponieść z tego tytułu wydatki.

Jak z powyższego wynika, warunkiem koniecznym, jest m.in. utrzymywanie osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa. Utrzymywać to znaczy zapewnić środki do życia, ponosić koszty związane z czyimś wyżywieniem, mieszkaniem i innymi potrzebami. Nie jest przy tym konieczny fakt wspólnego zamieszkiwania z osobą niepełnosprawną.

Podkreślić należy, iż nie wszystkie przejazdy związane z leczeniem osoby niepełnosprawnej będą podlegały odliczeniu w ramach powyższego limitu, gdyż nie wszystkie są związane z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia "zabieg", "rehabilitacja" oraz "rehabilitacja lecznicza". Zatem koniecznym jest wyjaśnienie tych pojęć w oparciu o definicje encyklopedyczne oraz wydaną z zakresu rehabilitacji literaturę. Zgodnie z definicją tych pojęć zawartą w "Słowniku wyrazów obcych" (PWN, Warszawa 1991 r.) oraz "Encyklopedii" PWN, zabieg stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby); rehabilitacja jest to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych; rehabilitacja lecznicza zaś to połączenie leczenia z postępowaniem usprawniającym, które obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne, wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, mechanoterapię i kinezyterapię. Istotne znaczenie mogą mieć również zabiegi chirurgiczne zmierzające do przywrócenia organicznych funkcji, zmniejszenia następstw nieodwracalnych zmian lub wyrównanie ich w takim stopniu, aby poszkodowanemu przywrócić jego społecznie przydatną sprawność. Zatem w ramach ww. ulgi podatkowej mieszczą się z pewnością wydatki na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne zlecone przez lekarza poniesione m.in. przez osobę mającą na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa. Natomiast w ramach tego limitu nie będą mogły być odliczone m.in. wydatki związane z wyjazdami na kontrolne wizyty czy konsultacje lekarskie w przychodni, poradni czy w szpitalu, badania laboratoryjne, bowiem wyjazdy te nie spełniają wymogu określonego przez ustawodawcę w treści art. 26 ust. 7a cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; nie są wyjazdami na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Wydatki poniesione na cele określone w art. 26 ust. 7a pkt 14 ww. ustawy nie wymagają od podatnika ich dokumentowania. Powyższe nie oznacza jednak, iż organ podatkowy weryfikujący zeznanie roczne w zakresie poprawności dokonanych odliczeń, nie ma prawa domagać się od podatnika przedstawienia okoliczności związanych z poniesionymi wydatkami, np. zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego korzystanie z niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych przez osobę niepełnosprawna będącą na utrzymaniu podatnika.

Zaznaczyć również należy, iż określona w ustawie kwota 2.280 zł jest maksymalną kwotą, która może być odliczona tytułem poniesienia ww. wydatków. Użycie przez ustawodawcę, przy określaniu wielkości limitu, wyrażenia "w wysokości nieprzekraczającej kwoty 2.280 zł" (a nie "w wysokości 2.280 zł) wskazuje, iż wysokość odliczenia uzależniona jest od intensywności (częstości) używania samochodu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni i jej matka nie mieszkają razem, jednakże Wnioskodawczyni opiekuje się chorą matka. Matka Wnioskodawczyni ma wiele schorzeń i została zakwalifikowana do znacznego stopnia niepełnosprawności. Wnioskodawczyni dowozi matkę swoim samochodem osobowym do różnego rodzaju poradni specjalistycznych i lekarzy specjalistów. Potwierdzeniem faktu, iż matka dojeżdżała do lekarzy, są liczne faktury na zakup leków oraz karta leczenia szpitalnego.

W ocenie tutejszego organu, w przedmiotowej sprawie nie wykazano jednak faktu korzystania przez matkę Wnioskodawczyni z zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych, w znaczeniu powołanym w uzasadnieniu niniejszej interpretacji, jak również faktycznego ponoszenia przez Wnioskodawczynię wydatków z tytułu używania samochodu osobowego w związku z koniecznym przewozem na takie zabiegi. Ze stanu faktycznego opisanego we wniosku i w jego uzupełnieniu wynika bowiem, że były to wizyty u lekarzy specjalistów, w poradniach specjalistycznych, a Wnioskodawczyni nie posiada żadnych dokumentów, z których wynikałoby, że matka faktycznie uczęszczała na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. W związku z powyższym należało uznać, że Wnioskodawczyni niesłusznie dokonywała odliczeń od dochodu z tytułu ulgi rehabilitacyjnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.