ITPB1/4511-191/15/WM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 29 stycznia 2015 r. (data wpływu 3 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia, czy nabyty udział w prawie do uzyskania patentu jest wartością niematerialną i prawną podlegającą amortyzacji - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia, czy nabyty udział w prawie do uzyskania patentu jest wartością niematerialną i prawną podlegającą amortyzacji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 10 sierpnia 2009 r. Wnioskodawca wraz z inną osobą dokonali zgłoszenia patentu na wynalazek. Zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117, z późn. zm.) - dalej p.w.p. - Urząd Patentowy dokonuje ogłoszenia o zgłoszeniu wynalazku po upływie 18 miesięcy od złożenia wniosku w "Biuletynie Urzędu Patentowego". Publikacja zgłoszenia przedmiotowego patentu na wynalazek została zamieszczona w "Biuletynie Urzędu Patentowego" dnia 14 lutego 2011 r. W ciągu 6 miesięcy od tej daty inne podmioty mogą wnosić swoje zastrzeżenia dotyczące ogłoszonego wynalazku. Jeśli Urząd Patentowy nie otrzyma żadnych uwag, rozpoczyna się finalne rozpatrywanie wniosku przez eksperta. Decyzja o uzyskaniu patentu wydawana jest w ciągu od 3 do 5 lat od daty zgłoszenia. Dnia 26 stycznia 2012 r. otrzymano decyzję o udzieleniu patentu na wyżej wymieniony wynalazek, okres ochronny wynalazku rozpoczął się 10 sierpnia 2009 r., czyli w momencie złożenia wniosku.

W 2010 r. Wnioskodawca działający pod własną firmą, złożył wniosek o dofinansowanie projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, tytuł projektu: "Z". Celem projektu był wzrost konkurencyjności firmy Wnioskodawcy na międzynarodowym rynku piasków o wąskich przedziałach ziarnowych poprzez wdrożenie innowacyjnej technologii. Przedmiotem projektu była linia technologiczna do produkcji piasków o wąskich przedziałach ziarnowych oraz żwirów z wykorzystaniem innowacyjnego klasyfikatora pionowego. Jednym z produktów finalnych, uzyskanym z ciągu technologicznym, będą piaski o wąskich przedziałach ziarnowych. W ramach wyżej wymienionego projektu Wnioskodawca zaplanował odkupić całe prawo do patentu. W myśl art. 72 ust. 1 ustawy p.w.p., współuprawniony z patentu może, bez zgody pozostałych współuprawnionych, korzystać i dysponować z wynalazku we własnym zakresie, a także dochodzić roszczeń z powodu naruszenia patentu. W przypadku uzyskania korzyści z wynalazku przez jednego ze współuprawnionych każdy z pozostałych współuprawnionych ma prawo, o ile umowa nie stanowi inaczej, do jednej czwartej tych korzyści po potrąceniu nakładów, stosownie do swego udziału, co określa art. 72 ust. 2 ustawy p.w.p. Biorąc pod uwagę skalę planowanej działalności, oznaczałoby to konieczność ponoszenia dodatkowych, wysokich kosztów w każdym roku działalności. Dlatego też Wnioskodawca zdecydował się na odkupienie praw do patentu. W związku z tym, iż Wnioskodawca był współtwórcą wynalazku, umową sprzedaży praw do uzyskania patentu zawartą dnia 5 stycznia 2011 r. nabył udział do 1/2 części prawa do uzyskania patentu na przedmiotowy wynalazek. Wynalazek ten został zgłoszony przez wynalazców, do ochrony w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej 10 sierpnia 2009 r., przez co stał się prawem zbywalnym i podlegającym dziedziczeniu stosownie do treści art. 12 ustawy p.w.p.

Po nabyciu udziału do 1/2 części prawa do uzyskania patentu na przedmiotowy wynalazek, zakup ten, zgodnie z art. 3 ust. 14b ustawy o rachunkowości, zakwalifikowano jako wartość niematerialną i prawną. Artykuł ten stanowi: ilekroć w ustawie jest mowa o wartościach niematerialnych i prawnych, rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności: prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych. Zgodnie z art. 22b ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania: prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.). Podczas kontroli projektu, wątpliwości zespołu kontrolującego budziło, czy w myśl przepisów prawa podatkowego nabycie prawa do uzyskania 1/2 części prawa do patentu, w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych jest wykazana 1/2 tego prawa oraz, czy to nabycie można potraktować jako nabycie wartości niematerialnej i prawnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy nabycie prawa do uzyskania 1/2 części prawa do patentu jest traktowane jako nabycie wartości niematerialnej i prawnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawo do patentu jest tożsame z prawem do uzyskania patentu. Prawo do uzyskania patentu powstaje wraz z dokonaniem wynalazku, a więc wówczas gdy jest on ukończony i w ten sposób utrwalony, że może być postrzegany przez osoby trzecie oraz spełnia przesłanki z art. 24 Prawa własności przemysłowej. Na wcześniejszym etapie ochronę twórczości wynalazczej zapewniają przepisy Kodeksu cywilnego o dobrach osobistych. W związku z powyższym nabyty przez Wnioskodawcę udział do 1/2 części prawa do patentu jest zgodny z definicją wartości niematerialnych i prawnych znajdującą się w art. 3 ust. 14b ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w ustawie jest mowa o wartościach niematerialnych i prawnych, rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności: prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych. Ustawa nie wskazuje jaka część prawa majątkowego musi być nabyta, aby mogła zostać zakwalifikowana do wartości niematerialnych i prawnych.

Również w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ma mowy o tym jaka część danego prawa musi zostać zakupiona Artykuł 22b ust. 1 pkt 6 tej ustawy stanowi, że amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.).

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, iż 1/2 części prawa do patentu została prawidłowo przez niego zakwalifikowana jako wartość niematerialna i prawna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 22b ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, nabyte nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1410) - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Jak wynika z cytowanego unormowania, za podlegające amortyzacji wartości niematerialne i prawne można uznać m.in. prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej, o ile spełniają one łącznie następujące warunki:

* zostały nabyte,

* nadają się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania,

* przewidywany okres ich używania przekracza rok,

* są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje zamknięty katalog wartości niematerialnych i prawnych; wydatki na nabycie tych praw rozpoznawane winny być jako koszt podatkowy w formie odpisów amortyzacyjnych. Oznacza to, że prawa, które nie zostały wymienione wprost w ustawie jako wartości niematerialne i prawne nie mogą zostać zaliczone do tej kategorii, co skutkuje brakiem możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od wartości początkowej tych składników majątkowych oraz brakiem obowiązku określenia wartości początkowej tych składników.

W katalogu wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, przy spełnieniu określonych przesłanek, wymienione zostały prawa określone w ustawie - Prawo własności przemysłowej. Zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, na warunkach w niej określonych udzielane są patenty oraz dodatkowe prawa ochronne na wynalazki, prawa ochronne na wzory użytkowe i znaki towarowe, a także prawa z rejestracji na wzory przemysłowe, topografie układów scalonych oraz oznaczenia geograficzne.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy - Prawo własności przemysłowej, prawo do uzyskania patentu na wynalazek, prawa ochronnego na wzór użytkowy albo prawa z rejestracji wzoru przemysłowego jest zbywalne i podlega dziedziczeniu.

W myśl art. 24 ww. ustawy, patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki - na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.

Stosownie do art. 63 pkt 1 i 2 ww. ustawy, przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych.

Zgodnie z art. 67 ust. 1-3 ww. ustawy, patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu. Umowa o przeniesienie patentu wymaga, pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej. Przeniesienie patentu staje się skuteczne wobec osób trzecich z chwilą wpisu tego przeniesienia do rejestru patentowego.

Jeżeli Urząd Patentowy stwierdzi, że wynalazek nie spełnia ustawowych warunków wymaganych do uzyskania patentu, wydaje decyzję o odmowie jego udzielenia (art. 49 ust. 1 ww. ustawy). Urząd Patentowy wydaje decyzję o udzieleniu patentu, jeżeli zostały spełnione ustawowe warunki do jego uzyskania (art. 52 ust. 1 ww. ustawy). Udzielenie patentu stwierdza się przez wydanie dokumentu patentowego (art. 54 ust. 1 ww. ustawy).

Na wynalazek udzielane są patenty, które w istocie podlegają zbyciu. Prawem są zatem patenty na wynalazki potwierdzone i zarejestrowane w Urzędzie Patentowym, nie zaś same wynalazki, nawet jeśli w późniejszym okresie zostały one objęte patentem.

Urząd Patentowy może bowiem odmówić uznania określonego składnika majątku za stanowiący wynalazek i odmówić objęcia go patentem, co wyklucza możliwość uznania go za podlegającą amortyzacji podatkowej wartość niematerialną i prawną, o której mowa w art. 22b ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nabycie prawa własności składnika majątku może nastąpić w formie sprzedaży, zamiany, darowizny, spadku, na podstawie innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości, bądź w drodze sukcesji generalnej.

Przepis art. 22b ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozwala na zaliczenie do wartości niematerialnych i prawnych praw, które już na dzień nabycia posiadają na mocy prawomocnych dokumentów wydanych przez Urząd Patentowy szczególną ochronę prawną. Natomiast do tej kategorii nie zalicza się prawa ze zgłoszenia patentu na wynalazek do rejestracji w Urzędzie Patentowym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wraz z inną osobą w dniu 10 sierpnia 2009 r. dokonali zgłoszenia patentu na wynalazek. Decyzja o uzyskaniu patentu wydawana jest w ciągu od 3 do 5 lat od daty zgłoszenia. Dnia 26 stycznia 2012 r. otrzymano decyzję o udzieleniu patentu na wyżej wymieniony wynalazek, okres ochronny wynalazku rozpoczął się 10 sierpnia 2009 r., czyli w momencie złożenia wniosku.

W 2010 r. Wnioskodawca działający pod własną firmą, złożył wniosek o dofinansowanie projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, tytuł projektu: "Z". Celem projektu był wzrost konkurencyjności firmy Wnioskodawcy na międzynarodowym rynku piasków o wąskich przedziałach ziarnowych poprzez wdrożenie innowacyjnej technologii. Przedmiotem projektu była linia technologiczna do produkcji piasków o wąskich przedziałach ziarnowych oraz żwirów z wykorzystaniem innowacyjnego klasyfikatora pionowego. Jednym z produktów finalnych, uzyskanym w ciągu technologicznym, będą piaski o wąskich przedziałach ziarnowych. W ramach wyżej wymienionego projektu Wnioskodawca zaplanował odkupić całe prawo do patentu. W związku z tym, iż Wnioskodawca był współtwórcą wynalazku, umową sprzedaży praw do uzyskania patentu zawartą dnia 5 stycznia 2011 r. nabył udział do 1/2 części prawa do uzyskania patentu na przedmiotowy wynalazek.

Przez patent w rozumieniu przywołanego art. 22b ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć wyłącznie prawo do patentu już zarejestrowanego, tzn. patentu w odniesieniu do którego została wydana decyzja Urzędu Patentowego. Przymiotu tego nie posiada prawo do uzyskania patentu dopiero zgłoszonego do rejestracji. Nie można zatem zgodzić się z Wnioskodawcą, że patent jest tożsamy z prawem do uzyskania patentu.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że udział w prawie do uzyskania patentu, który w momencie nabycia nie jest jeszcze zarejestrowany (nie została jeszcze wydana przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej decyzja o udzieleniu patentu), nie spełnia warunków określonych w art. 22b ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgłoszone do rejestracji prawo do uzyskania patentu, przed wydaniem dokumentu patentowego, nie stanowi bowiem prawa do wyłącznego korzystania z wynalazku o którym mowa w art. 63 pkt 1 ustawy - Prawo własności przemysłowej. Powołany przepis art. 22b ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie daje natomiast podstaw do amortyzowania wynalazków jedynie zgłoszonych do rejestracji. Amortyzacji podatkowej podlegają bowiem jedynie nabyte prawa wyłącznego korzystania z wynalazku.

W przedmiotowej sprawie nie można zgodzić się, że Wnioskodawca nabył prawo wyłącznego korzystania z wynalazku, skoro prawo takie na dzień nabycia jeszcze nie istniało. Podkreślić należy, że elementarnym warunkiem uznania patentu za wartość niematerialną i prawną, jest nabycie tego patentu.

Na powyższe nie ma wpływu fakt, że na podstawie decyzji z dnia 26 stycznia 2012 r. o udzieleniu patentu na wyżej wymieniony wynalazek, okres ochronny wynalazku rozpoczął się z mocą wsteczną, tj. na dzień złożenia wniosku do Urzędu Patentowego dotyczącego rejestracji prawa do uzyskania patentu.

Wnioskodawca nie może zatem amortyzować nabytego udziału w prawie do uzyskania patentu, jak i rozpocząć amortyzacji patentu w momencie uzyskania decyzji o udzieleniu przez Urząd Patentowy RP prawa do wyłącznego korzystania z wynalazku.

W myśl art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Kosztem uzyskania przychodów są więc odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane od składników majątku nabytych spełniających warunki pozwalające uznać je za środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne.

W konsekwencji, udział w prawie do uzyskania patentu, nie będzie stanowił wartości niematerialnej i prawnej w prowadzonej działalności gospodarczej, a w związku z tym nie podlega amortyzacji podatkowej. Amortyzacji na podstawie art. 22b ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowi również patent, który został udzielony Wnioskodawcy w dniu 26 stycznia 2012 r., tj. po zawarciu umowy nabycia udziału w prawie do uzyskania patentu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.